Villa VdB
Luister
Over deze podcast
Jurgen van den Berg kijkt in Villa VdB verder dan de waan van de dag. Met omdenken, doordenken en terugdenken brengt hij samen met de gasten extra lagen aan het nieuws.Het programma beweegt mee met de samenleving: we vieren, leven mee, en schuwen een lach
Categorie
Actualiteiten
Afleveringen
- Nieuw
vandaag
Amerikaanse draagmoeders, Overgang naar verzorgingshuis, De Slag om Engeland, Jan van Haasteren-puzzels en Punk in Paradiso
Chinese miljardairs maken in de Verenigde Staten op grote schaal gebruik van draagmoeders om kinderen te krijgen. Socioloog Beate Völker legt in Villa VdB uit waarom dit gebeurt, waarom rechters er vraagtekens bij zetten en wat de mogelijke gevolgen zijn voor de kinderen. Hoe zorgen we dat het leven niet ophoudt voor iemand die in een verzorgingshuis moet gaan wonen? Het zijn de betekenisvolle rollen en activiteiten die belangrijk zijn voor de bewoners, maar daar schort het in de praktijk nog weleens aan. Onderzoeker Gea van Dijk hoopt met een project vanuit onder andere NHL Stenden de overgang van thuis naar verpleeghuis beter te laten verlopen. Pieter Licht is een betrokken bewoner van het verzorgingshuis Abbingahiem in Leeuwarden en hij praat ook mee in Villa VdB. In mei 1940 had Duitsland in een paar dagen Nederland, België en Frankrijk op de knieën. Vervolgens was het zaak om ook Engeland eronder te krijgen. Dat leidde tot verwoestende luchtaanvallen. Op 29 december 1940 vielen de nazi’s Londen aan. 136 bommenwerpers vlogen over de stad met 100.000 kleine bommen. Gek genoeg werden de Britten alleen maar gemotiveerder om vol te houden. Militair historicus Christ Klep vertelt over De Slag om Engeland. Een haaienvin, een slak, een periscoop van een onderzeeboot; allemaal dingen die je kunt terugvinden op de drukke en knotsgekke puzzels van Jan van Haasteren. Hij is bijna 90, maar tekent nog steeds met alle liefde zijn puzzels. Waar haalt hij zijn inspiratie vandaan? The Sex Pistols, Ramones, Blondie, ze stonden allemaal in Paradiso. Het sloeg niet meteen aan, maar werd toch de redding van de Nederlandse poptempel. Muziekjournalist Oscar Smit maakte voor Paradiso een podcast over de belangrijkste momenten van de punkbeweging in de Amsterdamse concertzaal. Hij schuift aan in de Villa samen met de oprichter van het jonge punkcollectief Girls to the Front, Bibi Bannink.
- Nieuw
do 25 december
Het thema 'genoeg', besproken met filosoof Hans Schnitzler, 'ontspulknul' Jan Bosma en Nita Wink, die stopte met haar 80-urige werkweken
Wanneer hebben we ergens genoeg van? Misschien heeft u nu al genoeg van kerst bijvoorbeeld.. En wat doe je als je genoeg spullen hebt? Of wat doe je als je genoeg van je baan hebt? En hebben we niet genoeg internet en online tegenwoordig? Astrid de Jong bespreekt die dingen met filosoof Hans Schnitzler, Jan Bosma van de Ontspulknul en Nita Wink, die haar baan als partner bij PWC aan de wilgen hing en nu mee denkt met professionals die iets anders willen.
- Nieuw
wo 24 december
Kerstdiner in de Villa, met Judith Cyrus, Jeroen van Oijen en Gawan Nap
Culinair journalist Judith Cyrus maakt het voorgerecht. Ze schreef verschillende kookboeken, waaronder ‘Paramaribo’ en ‘Toespijs’ over de Surinaamse en Caribische keuken. Voor onze uitzending maakt ze een bouillon. Jeroen van Oijen reist voor de recepten in zijn boeken de hele wereld over. Hij wil de honderd populairste gerechten ter wereld delen in hun meest authentieke vorm. Vandaag zorgt hij voor het hoofdgerecht: boeuf bourguignon. Bakker Gawan Nap maakt het nagerecht. Hij opende dit jaar zijn bakkerij Mischa in Utrecht. Hij maakt een Tarte Tartin.
- Nieuw
di 23 december
Kerken te koop, illegaal vuurwerk uit Tsjechië, van Gogh sneed zijn oor af, Pieter Busman zet zich in tegen eenzaamheid en introverten uit de schaduw
Sonny Motké, onderzoeksjournalist van het FD, vertelt over het fenomeen dat er steeds meer kerken te koop staan. Matthijs Sorgdrager is verslaggever bij het Dagblad van het Noorden en ging samen met een vriend naar Tsjechië voor illegaal vuurwerk. Binnen tien minuten had hij een halve kilo vuurwerk tot zijn beschikking. In de Villa doet hij zijn verhaal. Op 23 december 1888 sneed Vincent van Gogh zijn oor af. Nienke Bakker, conservator bij het Van Gogh museum in Amsterdam vertelt over Vincent en zijn depressies. Het is de week van kerst en dat betekent voor veel mensen een periode van gezelligheid met familie en vrienden. Maar dat geldt niet voor iedereen. Voor sommigen is het juist een periode die extra stil en confronterend is. Filmmaker en Tiktokker Pieter Busman zet zich in tegen eenzaamheid en is te gast bij ons in de Villa. Ben je introvert en vermijd je liever sociaal contact? Verschuil je niet langer achter je karaktereigenschappen en doe wat meer je best! Dat is het pleidooi van journalist Dave Schut, zelf ook introvert.
ma 22 december
Eindtoetsen, Long covid, Sara en Ammar, De Fotomaton en Vleesvrij kerstmenu
Onderwijsspecialist en huisvriend Sofie van de Waard vertelt in Villa VdB waarom een gezamenlijke toets belangrijk is, hoe die eruit zou kunnen zien en waarom het liefst eerder dan 2030. Voor de meesten is corona iets van een paar jaar terug, maar niet voor patiënten met long covid. In een petitie aan de Tweede Kamer vragen ze om meer onderzoek en begrip. Maartje Stokvis is een van hen en vertelt in de Villa haar persoonlijke verhaal. Er zaten in 2006 nogal wat spannende momenten in het terughalen van de kinderen Sara en Ammar. Zij waren door hun vader naar Syrië meegenomen. Minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot heeft al zijn diplomatieke kennis en kunde ingezet om ze terug naar Nederland te halen en wat daarvoor nodig was hoort u in Villa VdB. Het hokje in, gordijntje dicht, gekke bek trekken en flits! Het fotohokje, waar je pasfoto’s kan laten maken, bestaat 100 jaar! Journalist en fotohistoricus Joke de Wolf dook in de geschiedenis van de ‘fotomaton’ en analyseert het succes er van bij Villa VdB. Wordt het rollade met stoofpeertjes of hachee van wild? Bij bijna elke Nederlander speelt vlees de hoofdrol op het kerstmenu. Teun van de Keuken schreef ‘t boek Dieren zijn ook mensen, waarin hij ons een spiegel voorhoudt. Hij vertelt erover in Villa VdB.
do 18 december
Maretakken, Kabelbanen, Scream, Kerstmode en Dick Boer
Onze huisvriend ecoloog en biologiedocent Rick Middelbos neemt je mee in de wereld van de maretak en andere wintergroene planten, en laat zien hoe deze ogenschijnlijk simpele planten diepe wortels hebben in cultuur, mythologie en kersttradities. Parijzenaars kunnen sinds deze week met de kabelbaan naar hun werk. Ze zien het als een handig en goedkoop middel tegen de verkeersdruk. De kabelbaan als OV-middel, waarom gebruiken we dat in Nederland eigenlijk niet op de drukste plekken van het land? Ton Vergeldt is bij ingenieursbureau Arcadis dé expert op het gebied van kabelbanen en hij geeft ons in Villa VdB het antwoord. Op 18 december 1996 ging de horrorfilm ‘Scream’ in première. Het is een horrorfilm over horrorfilms. Mediawetenschapper Dan Hassler-Forest vertelt over zijn fascinatie voor horror. Wat trekt u aan tijdens kerst? Laat het geen foute kersttrui zijn, zegt Kim Querfurth, modejournalist bij de Telegraaf. Zij doet in Villa VdB een boekje open over kerstmode door de jaren heen. Zo kom je goed beslagen ten ijs aan de kerstdis. Het is de droom van elke filmmaker; een compleet archief in handen krijgen. Erik Willems kreeg de filmblikken van Dick Boer in handen, bekend van de handboeken over het maken van films.
wo 17 december
Hersenfases, Pornoverslavingen, Niels Kokmeijer, Friese taal en Oekraïense frontsoldaten
Is je brein na je 25ste ‘af’? Nee, zegt neurobioloog Brankele Frank. Uit grootschalig hersenonderzoek blijkt dat ons brein vier duidelijke ontwikkelingsfases kent, met belangrijke keerpunten rond onder meer je 32ste en 66ste. In Villa VdB legt hij uit hoe intelligentie en persoonlijkheid zich vormen, waarom flexibiliteit met de jaren afneemt en waarom veroudering niet geleidelijk verloopt, maar in duidelijke sprongen. Antropoloog en journalist Laura Kemp sprak voor Vrij Nederland anoniem met 50 mannen over hun pornogebruik. Het aantal pornoverslavingen in Nederland stijgt al jaren. Hoe komt dat? Vanmiddag in Villa VdB schuift ze aan. 17 december 2004 staat in het geheugen van Niels Kokmeijer gegrift. Op die dag werd hij tijdens de wedstrijd Sparta - Go Ahead Eagles zo hard getackeld dat zijn professionele voetbalcarrière ineens voorbij was. In Villa VdB blikt hij terug op die dag en horen we hoe het nu met hem gaat. Stel je voor. Wanneer je je vader niet hebt verstaan, vraag je hem: ‘Wat zegt vader?’ Klinkt gek? Dan spreek je waarschijnlijk geen Fries. In de Friese taal is het heel normaal om bijvoorbeeld ouders of docenten in de derde persoon aan te spreken. Gerbrich de Jong doet onderzoek naar dit taalfenomeen. In de documentaire 2000 meters to Andriivka volgt de kijker het leven van de Oekraïense frontsoldaten. Oorlogs documentairemaker Vik Franke keek de film en komt vertellen over zijn eigen ervaringen in Villa VdB.
di 16 december
Naaktfilters, Schulden, Rellen in Den Bosch, Nederlandse Elvisfans en Brand in 't Hemeltje
Huisvriend en techredacteur Arnoud Wokke schuift aan over vergaande Britse plannen om naaktbeelden online te blokkeren. Met leeftijdschecks via paspoorten en filters in álle apps moet het delen van expliciet beeldmateriaal onder minderjarigen worden tegengegaan, maar wat betekent dat voor privacy, en hoe groot is de kans dat dit ook naar Nederland overwaait? Hij vertelt erover in Villa VdB. In de schulden raken: dat kan iedereen overkomen, horen we steeds vaker. Maar volgens bijzonder hoogleraar Nadja Jungmann lopen mensen met bepaalde karaktereigenschappen meer risico op schulden dan anderen. Zo lang we dat niet durven te benoemen, lossen we het probleem ook niet op. Ze deelt haar visie in de Villa. Op 16 december 2000 braken er in Den Bosch grote rellen uit. Aanleiding was de dood van Pierre Bouleij, een lid van de harde kern van FC Den Bosch. Jan Waalen is verslaggever bij Omroep Brabant en hij deed toen verslag over de rellen die 4 dagen aanhielden. Hij vertelt erover in Villa VdB. In het boek ‘ELVIS, wij waren erbij’ beschrijft journalist Erik van den Berg de reis van verschillende Nederlandse Elvis fans. In de jaren ’70 reisden ze naar Las Vegas, Memphis en Graceland om ‘The King’ in het echt te zien. Vanmiddag schuift journalist Erik van den Berg aan samen met Elvis fan Hennie Hannaard. Aanstaande nieuwjaarsnacht is de brand in café 't Hemeltje, in Volendam precies 25 jaar geleden. 14 mensen kwamen om het leven, ongeveer 240 raakten gewond. Linda Koeman was er bij als politieagente. Al 25 jaar lang houdt een vraag haar bezig: wie was de persoon op de brancard die Linda zag vallen die nacht?
ma 15 december
Ouderen en gewoonten, Fré Meis, mislukking niet per se slecht en nep-kunst
Culturele instellingen worden onbedoeld steeds vaker voor het blok gezet als het aankomt op polariserende onderwerpen. Hier zijn ze helemaal niet op ingesteld maar ondertussen krijgen ze wel te maken met protesten en bedreigingen. Jörgen Tjon A Fong vertelt erover in Villa VdB. Ingelijste posters tot meesterlijke vervalsingen die nog altijd onopgemerkt in musea hangen. In Museum Valse Kunst in Vledder wordt dagelijks onderzocht wat echt is en wat niet. Conservator René Loesberg vertelt hoe vervalsingen worden herkend en waarom zelfs experts soms twijfelen. Luister naar een willekeurig nummer op deze zender, en je zou niet verwachten dat hij waarschijnlijk is opgebouwd uit talloze experimenten en fouten. In onze steeds snellere en efficiëntere wereld is daar steeds minder ruimte voor. Toch vormt juist dit de basis voor creativiteit, aldus muziekwetenschapper Vincent Meelberg. Hij vertelt hierover in Villa VdB. Op deze dag in 1992 overleed Fré Meis: communistisch politicus, vakbondsman en stem van de arbeiders in Oost-Groningen. Van het strokartondorp Oude Pekela tot de Tweede Kamer: Meis stond zijn leven lang aan de kant van de werkende mens. Historicus Wim Berkelaar schetst in Villa VdB zijn leven, idealen en de tijd waarin hij opkwam. Naarmate men ouder wordt, verandert er veel. Nieuw onderzoek laat zien dat kleine, dagelijkse gewoontes ouderen kunnen helpen om zich beter te voelen. Door simpele doelen te kiezen en die stap voor stap vol te houden, ervaren ze meer structuur en meer energie. Lotte Brinkhof deed hier onderzoek naar en schuift aan.
do 11 december
Openbare kunst, Medische taal, Oprichting Radio 538, Bierreclames en Plasangst
Kunsthistoricus en huisvriend Cathelijne Blok duikt in de wereld van kunst in de openbare ruimte en zoekt de meest bijzondere, gekke of ontroerende kunstwerken in Nederlandse straten en buurten. Waarom staat dat ene beeld daar eigenlijk, en welk verhaal schuilt erachter? Nuchter blijven voor een operatie, voor artsen betekent dat: niet eten of drinken. Maar voor veel patiënten is dat minder duidelijk dan gedacht. Dubbelzinnige termen leveren verwarring op, en daarbij spreken artsen te vaak in medische taal. Stan Geurts is specialist in medische taal en neemt ons mee in de moeilijke termen. Op 11 december werd Radio 538 opgericht door onder andere Erik de Zwart. De zender groeide uit tot één van de best beluisterde zenders van Nederland. De Zwart schuift aan om terug te blikken op het begin van de popzender, met hoogte-en dieptepunten. Is het kunst of reclame? De kleurrijke bierreclames uit het verleden, vaak van papier of emaille en door kunstenaars gemaakt, moesten een positieve associatie met de merken creëren. In het boek De kunst van de verleiding zet Onno Kleefkens de geschiedenis van het bieraffiche op een rij. Jan Hemmer verzamelt de metalen reclameborden in zijn Bierreclame Museum. Beiden zijn liefhebbers van oude bierreclame en vertellen over hun passie in Villa VdB. Het is een behoorlijk taboe onder mannen: plasangst. Het niet in het openbaar kunnen plassen, is een veelvoorkomend probleem waar niet over wordt gesproken. Parool-journalist Pim Molenaar ging met zijn plasangst op pad en kwam terug met hoopgevende antwoorden. Uroloog Bart van Bezooijen deelt tips & tricks.
wo 10 december
Het magnetron-imago, docu over The New Yorker, Wintersportseizoen van start, en MAX Ombudsman over schade in huis
Rogier de Haan krijgt bij als MAX Ombudsman vaker de vraag binnen over wat je moet doen als iemand in jouw huis schade veroorzaakt.. Hij vertelt erover in Villa VdB. Het wintersportseizoen staat voor de deur. Jaarlijks komen er zo’n 5000 Nederlanders met letsel terug. Wat moet je doen als je letsel oploopt op de piste en in een ziekenhuis in het buitenland belandt? Traumachirurg Dorothée van Trier is vanmiddag te gast bij Villa VdB en met haar bespreken we de kwestie. Het journalistieke tijdschrift ‘The New Yorker’ viert dit jaar zijn 100 jarig bestaan. Om dit te vieren bracht Netflix een docu uit over het tijdschrift en biedt het een uniek kijkje achter de schermen. Journalist en schrijver Jeroen van Bergeijk bekeek voor ons de docu en vertelt erover bij ons in Villa VdB. Hij staat in ieders keuken: de magnetron. Ooit lagen er zelfs magnetron- kookboeken in de winkel. Maar ligt er voor de magnetron, nu de stoomoven en airfryer bij menig huishouden niet meer uit de keuken weg te denken zijn, een stille dood in het verschiet?
di 9 december
Hoogbegaafdheid, Plezier, Anton van Dyck, AI-dierenfilmpjes en Frits Wester
Onderwijsspecialist en huisvriendin Sofie van de Waart vertelt hoe een Rotterdamse school verborgen hoogbegaafde kinderen eindelijk wél in beeld krijgt en waarom juist meisjes, kinderen met een migratieachtergrond en leerlingen uit lagere sociale klassen veel te vaak over het hoofd worden gezien. Onze mentale gezondheid verslechtert, blijkt uit de nieuwe Monitor Mentale Gezondheid. Reden genoeg om wat meer plezier te gaan maken. Maar we hebben niet altijd een even goeie relatie met plezier maken, ontdekte media- en communicatiewetenschapper Linda Duits. Ze schreef een pleidooi voor plezier en vertelt erover in de Villa. Anton van Dyck was een leerling van Rubens. Rubens sprak over hem als ‘zijn beste leerling’. In België kent iedereen hem, in Nederland is dat minder. Kunsthistorica Kathlijne van der Stighelen is kenner van het werk van Anton van Dyck en zij bereidt nu een grote tentoonstelling voor die in maart 2026 in Genua geopend wordt. Konijnen op een trampoline, een kat die een beer bij een baby wegjaagt of een gorilla in handstand. Op social media gaan volop door AI-gegenereerde filmpjes rond. Maar wat doen die nep-beelden, soms niet van echt te onderscheiden, met ons beeld van de natuur? Jarenlang was Frits Wester politiek verslaggever bij RTL. In de Villa blikt hij terug op 40 jaar Haagse politiek, waar hij veel van de politiek van dichtbij meemaakte. Hij vertelt over hoogte en dieptepunten en hoe hij altijd als eerste de miljoenennota had.