1 op de 3 jonge mannen kan zich voorstellen op een crimineel verzoek in te gaan: ‘Als het bedrag hoog genoeg is’
- Artikel
- 22 apr 2025
- 4 minuten leestijd
Een pakketje afleveren, je pinpas uitlenen of zelfs ergens een explosief plaatsen: jongeren worden regelmatig benaderd voor dit soort illegale klusjes. En opvallend veel jongeren zeggen dat ze misschien wel mee zouden doen, als de omstandigheden – en het bedrag – juist zijn.
Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt samen met BNNVARA onder 1904 jongeren tussen de 16 en 34 jaar. Van de mannen zegt 35% dat ze zich kunnen voorstellen op een illegaal verzoek in te gaan, onder vrouwen is dat 22%.
Gebeurt zelden online
Illegale verzoeken worden opvallend vaak persoonlijk gedaan: 82% van de jongeren die zo’n verzoek kreeg, werd rechtstreeks benaderd. 40% kreeg het via een bekende. Via sociale media zoals TikTok, Snapchat of Instagram gebeurt het veel minder vaak (9%). “Ik stond gewoon te wachten op iemand in de stad toen ik werd aangesproken of ik wat geld wilde verdienen. Mijn bankrekening even uitlenen, en klaar”, zegt een deelnemer.
Van de jongeren in het onderzoek heeft 16% ooit een verzoek gekregen om iets crimineels te doen. En van degenen die zijn benaderd, zegt 42% dat ze daar ooit op zijn ingegaan. Iemand legt uit: “Via het schoolplein werd mij gevraagd of ik een grote lading wiet wilde kopen om door te verkopen. Ik heb het toen gedaan.”
Zorgen om ronselen
Jongeren maken zich zorgen over de toenemende pogingen tot ronselen. De helft denkt dat mensen in hun eigen omgeving, bijvoorbeeld vrienden of klasgenoten, gevoelig zouden kunnen zijn voor verzoeken om iets crimineels te doen, bijvoorbeeld als ze in geldproblemen komen.
1 op de 6 denkt zélf gevoelig te zijn voor criminele verzoeken als het financieel slecht gaat, sommigen zelfs op dit moment al. Zoals een deelnemer schrijft: “Ik werkte 8 uur per week voor minimumloon en kreeg daarnaast wat stufi. Toen iemand zei dat ik 4000 euro in twee weken kon verdienen door wiet te verwerken, dacht ik: waarom niet?”
Wat schuift dat?
3 op de 10 jongeren zeggen dus dat er een bedrag is waarvoor ze iets illegaals zouden doen, bijvoorbeeld hun pinpas uitlenen of drugs vervoeren. Wat dat bedrag is, verschilt flink: de een zou het voor 500 euro doen, de ander wil minstens 4 nullen zien. 6 op de 10 jongeren zeggen dat er geen enkel bedrag is dat hen zou overtuigen, vaker vrouwen (67%) dan mannen (57%).
Wapens op zak
Ook een groeiend probleem onder jonge mensen is wapenbezit. Volgens de politie worden er steeds vaker jongeren met een wapen op zak opgepakt. Ruim een kwart van de deelnemers (27%) kent iemand die weleens een mes of pistool bij zich draagt en 13% zegt dat ze zélf weleens iets op zak hebben gehad wat als wapen gebruikt kan worden, bijvoorbeeld (zak)messen.
Dat zijn vaker mannen dan vrouwen, en de meesten zeggen dat ze dat doen om zichzelf te kunnen verdedigen: “Ik ben gay en word regelmatig lastiggevallen. Ik ben niet van plan zomaar in elkaar getrapt te worden zonder iets terug te doen. De politie is toch wel te laat op die momenten”, licht iemand zijn wapenbezit toe.
Dat heeft invloed op hoe veilig jongeren zich voelen: bijvoorbeeld op straat, tijdens het uitgaan, of zelfs op school voelen mensen zich minder prettig, omdat ze bang zijn dat anderen een wapen op zak hebben.
In de docuserie Papi & Penoze onderzoekt Papi Mikey Dinero de Nederlandse criminaliteit. Van illegale hondenhandel en wapens tot explosieven en drugsdealers: hij ontrafelt hoe criminele werelden werken en hoe jongeren de criminaliteit ingezogen worden: