Meerderheid jongeren wil verplichte les over gezonde leefstijl

Leren over welke voedingsstoffen je dagelijks binnen moet krijgen, hoe je een verse maaltijd kookt en of het dieet van die trending fitgirl nou eigenlijk wel zo goed voor je is.

Twee derde (67 procent) van de jongeren vindt dat er in Nederland op de middelbare school verplicht les moet worden gegeven over een gezonde leefstijl. Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt onder jongeren van het EenVandaag opiniepanel in aanloop naar de NPO3 Foodweken.

Het panel ondervroeg 2150 jongeren tussen de 16 en 34 jaar. Voorstanders denken dat je de rest van je leven profijt hebt van lessen over goed eten en bewegen. Ook geven ze aan het belangrijk te vinden dat iedereen de kans krijgt om te leren over een gezonde leefstijl. Niet alleen de jongeren van wie de ouders hier al veel aandacht aan besteden tijdens de opvoeding.

“Ik weet zeker dat als we allemaal les krijgen over gezond leven, dit een positief effect zal hebben op de gezondheid van een groot deel van Nederland”, zegt Rick. Zelf kijkt hij vaak documentaires over voeding: “ik denk dat het goed is dat je al op jonge leeftijd op school leert hoe voedsel werkt. Mijn vrienden heb ik bijvoorbeeld al meerdere keren proberen uit te leggen dat light producten echt niet beter zijn dan de normale varianten, maar ze geloven me niet.”

Een kwart van de jongeren (26 procent) is geen voorstander van verplichte lessen. Zij vinden dat scholen zelf moeten kunnen kiezen of ze les geven over een gezonde leefstijl en vinden het de taak van ouders om hun kinderen te leren over eten en bewegen.

Middelbare scholier Ayla heeft er een hard hoofd in. Ze betwijfelt of tieners wel naar hun leraren zullen luisteren. “Ik heb zelf voorlichting gehad over van alles en nog wat: drank, drugs, roken, gezond eten, noem maar op. Maar ik merk aan mijzelf en aan mijn vrienden dat we toch doen wat we willen. Ik weet heus wel dat een hele reep chocolade eten ongezond is, maar als ik dat wil eten doe ik dat gewoon.”

Weet wat je eet
Hoewel de meerderheid van de jongeren vindt dat er verplicht les moet worden geven over een gezonde leefstijl, denken ze zelf al te weten hoe het moet. Vier op de vijf jongeren (82 procent) zegt dat ze over het algemeen gezond eten. Ze houden bijvoorbeeld rekening met hun gezondheid bij het kopen van producten. Meer dan de helft van de ondervraagden (60 procent) zegt bewust de ingrediënten en voedingswaarden op het etiket te checken.

Bij het lezen van de verpakking letten jongeren vooral op de hoeveelheid:
- Suiker
- Calorieën
- Zout
- (onverzadigd) Vet
- Koolhydraten
- E-nummers

Volgens Ayla is dit niet altijd positief: “sommige vriendinnen tellen calorieën, maar letten niet op de voedingsstoffen die in een product zitten en wat je dagelijks daarvan binnen moet of mag krijgen.”

Voldoende groente en fruit eten blijkt voor velen een uitdaging. Ruim vier op de vijf jongeren geeft aan de door het Voedingscentrum aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 250 gram groente en twee stuks fruit niet te halen. De helft van de jongeren zegt 4 tot 6 dagen per week genoeg groente te eten, terwijl slechts een kwart van de jongeren 4 tot 6 dagen per week twee stuks fruit eet. Een grotere groep jongeren (30 procent) geeft zelfs toe vrijwel geen enkele dag in de week fruit te eten.

“Dat ik te weinig fruit eet komt eigenlijk gewoon door laksheid”, geeft Thimo toe. “Als ik naar school of stage ga, stop ik gemakkelijk een banaan in m’n tas, maar een tweede stuk fruit eet ik niet zo vaak.”

Volgens Donna is les daarom misschien wel nuttig: “ik weet dat ik te weinig fruit eet, maar om eerlijk te zijn weet ik niet wat hier nou echt het gevolg van is. Na een goede voorlichting kan ik pas echt bewust een keuze maken over wat ik wel of niet eet.”

Minstens één keer in de week fastfood
Van de jongeren die aangeven dat ze in het algemeen niet gezond eten, geeft de meerderheid (62 procent) toe dat dit komt omdat ze niet op hun eetpatroon letten.

Waarom eet en drink jij vooral niet gezond?
- Ik let niet zo op mijn eetpatroon
- Gezond eten kost meer tijd
- Gezond eten is duurder
- Ik vind het niet lekker
- Ik word niet snel dik
- Ik sport genoeg om het te compenseren
- Ik weet (te) weinig over gezond eten

De verleiding van fastfood ligt snel op de loer. Een pizza bestellen omdat je geen zin hebt om te koken, nog snel een döner kebab scoren na een avond stappen of een wekelijkse patatdag. Bijna de helft van de jongeren (48 procent) zegt ten minste één keer in de week fastfood te eten. Opvallend hierbij is het verschil tussen mannen en vrouwen in het onderzoek. 57 procent van de deelnemende mannen geeft aan ten minste één keer in de week fastfood te eten, tegenover 39 procent van de vrouwen.

“Als ik zin heb eet ik gewoon fastfood”, zegt Thimo. “Niemand die me tegen gaat houden. Ik kan het hebben in m’n lichaamsbouw en voel me daarom daarna absoluut niet schuldig.”

Niet alle jongeren denken zoals Thimo. Het snacken van ongezonde producten zoals chocolade, chips, pizza of friet zorgt nogal eens voor een schuldgevoel bij de eter. Dit is vaker het geval bij vrouwen (46 procent) dan bij mannen (25 procent).

Ayla heeft een eigen manier om een schuldgevoel tegen te gaan: “een stuk chocolade voelt na een zware dag als een lichtpuntje. Gelukkig vind ik fruit ook heel lekker, dus dat eet ik dan om het snoepen te compenseren.”

EenVandaag belde met
Rick: 17 jaar, Student HBO Informatica
Ayla: 18 jaar, Eindexamenkandidaat VWO
Thimo: 21 jaar, Student MBO Toegepaste Biologie
Donna: 17 jaar, VWO-scholier

Over dit onderzoek
3Vraagt is onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel en stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. De uitslagen worden gepubliceerd door EenVandaag en op jongerenplatforms van NPO3 en andere platforms van de Publieke Omroep. Aan het onderzoek onder het jongerenpanel van EenVandaag deden 2150 jonge mensen mee. Het online onderzoek vond plaats van 2 tot en met 7 mei 2018. De resultaten zijn na weging representatief voor drie variabelen, namelijk leeftijd, geslacht en spreiding over het land.

• Deel