Nederland Tegen Racisme: Fruitvale Station op NPO 3 én 10 extra filmtips
In het kader van de themadag Nederland Tegen
Racisme is op maandag 13 juli onder andere de film Fruitvale Station op
NPO 3 te zien. Hier lees je meer over deze bekroonde en waargebeurde
must see én geven we tien extra kijktips.
Toen Michael B. Jordan (Black Panther, Creed) onlangs speechte tijdens een Black Lives Matter-protest in LA, stond hij ook stil bij de film Fruitvale Station
die NPO 3 op maandag 13 juli uitzendt in het kader van de NPO
themadag Nederland Tegen Racisme. De Hollywoodster speelt hierin de rol
van de 22-jarige Oscar Grant uit San Francisco die door een politieagent
werd doodgeschoten. In het waargebeurde drama volg je Grant tijdens de
laatste dagen van zijn leven. Wanneer hij op oudejaarsnacht 2008 de
metro naar het centrum pakt om de jaarwisseling te vieren met z’n
vrienden, raakt de jongen betrokken bij een vechtpartij en komt hij door
de inschattingsfout van een trigger-happy agent om het leven. De film
is het regiedebuut van Ryan Coogler (Creed, Black Panther) en sleepte meerdere grote filmprijzen in de wacht, waaronder in Cannes en op Sundance.
TRAILER
De
tragische gebeurtenis (nog ieder jaar herdacht op Fruitvale Station)
werd op telefoons vastgelegd en leidde tot protesten. Nu de geschiedenis
zich met de dood van George Floyd voor de zoveelste keer herhaalde,
lijkt de roep om gerechtigheid weidverspreider dan ooit met protesten
die reiken van Washington tot Zwolle. Voor iedereen die meer wil weten
over de demonstraties, Black Lives Matter en het onrecht en racisme waar
deze beweging zich tegen in zet, is er genoeg leerzaam en mooi
kijkvoer.
Maak met Fruitvale Station maandag 13 juli 03.25 alvast een begin op NPO 3 of bekijk de film op NPO Plus.
Check daarnaast deze selectie van 10 andere film en docu must sees. En
wil je ook series over dit thema bingen? Bekijk dan even deze tiplijst.
In de lijst van films over racisme en politiegeweld in de VS, is Queen & Slim
een van de meest recente. Hij draait as we speak nog in de bioscoop. In
deze visueel overdonderende, aangrijpende en sterk geacteerde film van Melina Matsoukas mondt de mislukte Tinderdate van Slim (Daniel Kaluuya) en Queen (Jodie Turner)
uit in een gewelddadige confrontatie met de politie. Met een dodelijke
afloop. De moderne Bonnie & Clyde vluchten terwijl een video van het
incident viral gaat, waarna de twee symbool worden voor het
diepgeworteld trauma van de Amerikaanse zwarte gemeenschap. Ze krijgen
steun uit vele hoeken, maar er is ook weerstand. Nog niet eerder zag ik
een film in het Black Lives Matter-tijdperk waarin een reflectie op
zwart radicalisme samensmelt met zo’n oogstrelende beeldtaal en een
beklijvend liefdesverhaal. TRAILER
Weet je nog, Rodney King? Deze Emmy-winnende documentaire doet
verslag van de grote demonstraties die uitbraken na de vrijspraak van de
agenten die King op brute wijze mishandelden. In plaats van een
reportage vol pratende hoofden en duidende experts, bestaat LA 92
vrijwel volledig uit archiefmateriaal. Op lineaire wijze maken we het
mediaverslag mee van de originele misdaad, de daaropvolgende
rechtszaken, om te eindigen bij de verwoestende demonstraties waarin
sluimerende ongerechtigheden tot uitbarsting kwamen. De grote nadruk op
de – soms behoorlijk schokkende – beelden van het geweld en
brandstichtingen maakt dat het ook een film is om met een kritisch oog
te bekijken. De aaneensluiting van nieuwsberichten en beelden van
ooggetuigen werkt sensatiezucht in de hand, waardoor de diepliggende
oorzaken een beetje buiten beeld verdwijnen. Ondanks dat is het een
aangrijpende documentaire die je meeneemt in wat er zich in 1992 in LA
afspeelde. LA 92 zie je op Netflix. TRAILER
De impact van politiegeweld tegen Afro-Amerikanen, maar dan
vanuit het perspectief van een jonge meid. The Hate U Give is de
verfilming van een young adult-bestseller en is voor een tienerboek verrassend volwassen en geëngageerd.
De film maakt de zware en complexe thematiek behapbaar en inleefbaar
door het ’t gezicht te geven van de 16-jarige Star. Een charmante en
levenslustige tiener die in een achterbuurt woont, maar tegelijkertijd
naar een overwegend witte privéschool gaat en een leuk wit vriendje
heeft. Wanneer haar jeugdvriend voor haar ogen wordt doodgeschoten door
een witte agent, staat Stars wereld compleet op z’n kop en beweegt ze
zich steeds meer in de richting van de Black Lives Matter-beweging. Het
blijft de verfilming van een tienerboek, dus houdt rekening met een
beetje melodrama hier en daar. Maar het is knap hoe regisseur George Tillman Jr.
balanceert tussen het belichten van het sociale onrecht en de
anti-politiegeweldprotesten enerzijds, en thema’s als liefde,
coming-of-age en opvoeding anderzijds. En het gesprek tussen Star en
haar geliefde oom (een zwarte politieagent) zal je nog lang bijblijven:
tussen zwart en wit zit ook veel grijs… TRAILER
Geen lijst zonder hét boegbeeld van de Afro-Amerikaanse cinema en dan heb ik het natuurlijk over Spike Lee. Hij won vorig jaar nog een Oscar voor BlacKkKlansman en knalt vanaf vrijdag 11 juni op Netflix met Da 5 Bloods,
maar ook zijn oudere werk is nog relevant. Met Do The Right Thing nog
altijd met stip op één. De hit uit 1989 speelt zich af in Brooklyn op
een van de heetste dagen van het jaar. In de wijk Bedford-Stuyvesant (we
zitten nog voor de gentrificatie) lopen de spanningen tussen de zwarte
en Italiaanse buurtbewoners enorm op. Met als dieptepunt de dood van
Radio Raheem, die om het leven komt door een politieagent. Zonder met de
vingers te wijzen, legde Lee met Do The Right Thing raciale spanningen
op een ongekende wijze bloot. De spraakmakende film was een groot succes
en kreeg dit jaar een nieuwe release in de bioscopen (hij is nog te
zien!). Spike Lee blikte onlangs trouwens nog even met Jimmy Fallon
terug op de relevantie van zijn tijdloze film, ook wel het zien waard. TRAILER
Het nummer in de titel van Ava DuVernays (When They See Us)
pijnlijk urgente documentaire refereert naar het 13e amendement, dat in
1865 een einde maakte aan de slavernij. Echter liet men een enorme
steek vallen in het opstellen hiervan, die nog altijd gevolgen heeft
vandaag de dag. Slavernij mocht dan wel afgeschaft zijn, maar
onvrijwillige arbeid bleef legaal als straf voor gevangenen. En daar
ligt de basis voor de grote hoeveelheid zwarte mannen die vandaag de dag
nog steeds de nor in draaien. Eén op de vier Afrikaans-Amerikaanse
mannen belandt ergens in zijn leven een keer achter de tralies, aldus de
documentaire. De problematiek die DuVernay hier blootlegt is een van de
belangrijkste oorzaken en symptomen van de grote ongelijkheid die maar
voort blijft duren. En speelt daarmee een cruciale rol in de onvrede die
het vuur van de protesten opstookt.
13th is te zien op Netflix. TRAILER
‘I
have a dream’… de legendarische woorden van predikant en
burgerrechtenactivist Martin Luther King echoën nog altijd voort. Ook
nu, tijdens de protesten
naar aanleiding van George Floyds dood. Twee jaar nadat King deze
resonerende woorden uitsprak, organiseerde hij in het stadje Selma
(Alabama) vreedzame protestmarsen om te zorgen voor gelijkheid in het
stemrecht van Afro-Amerikanen. Regisseur Ava DuVernay
(daar is ze weer) richt zich in haar film voornamelijk op deze campagne
en de historische mars van Selma naar Montgomery. Die beelden doen echt
even pijn, want de politie en omstanders waren minder vreedzaam. Maar
laat dat je er niet van weerhouden deze indrukwekkende film te zien.
Waarin DuVernay overigens niet bang is ook de wat minder fraaie kanten
van Dr. King te tonen, prachtig vertolkt door David Oyelowo.
Pijnlijk detail: de film kwam uit ten tijde van de dood van de
Amerikaan Eric Gardner, die overleed na de wurggreep van een
politieagent. DuVernay en haar cast droegen destijds shirts met de tekst
‘I can’t breathe’ naar de première. Een actie die de film vele
Oscarnominaties zou hebben gekost. TRAILER
In deze vileine satire van Justin Simien
maken we kennis met Samantha White, de scherpe radiohost die het
expliciete en impliciete racisme in haar universiteit aan de kaak stelt.
Met schroeiende monologen legt ze de pijnpunten bloot: “Dear white
people, this just in: Dating a black person to piss off your parents is a
form of racism. Dear white people, please stop touching my hair. Does
this look like a petting zoo to you? Dear white people, the minimum
requirement of black friends needed to not seem racist has just been
raised to two.” De meest schrijnende scène is misschien nog wel de
sequentie waarin de zoon van de schooldirecteur op te proppen komt met
een blackface-themafeestje; een noemer die we ook zouden kunnen
gebruiken voor een zekere nationale viering hier in Nederland. Naast te
lachen ook genoeg te leren dus, en niet alleen over de situatie in
Amerika. TRAILER
Je kent hem al of je hebt z’n naam veelvuldig voorbij zien
komen: James Baldwin. De Amerikaanse schrijver en criticus overleed in
1987 in Parijs, maar zijn invloedrijke werk leeft nog altijd voort. Ook
in de documentaire I Am Not Your Negro (te zien op NPO Plus), waarin regisseur Raoul Peck
het boek verbeeldt dat Baldwin nooit heeft kunnen afmaken: Remember
This House. De documentaire is een reis door de zwarte geschiedenis van
de burgerrechtenbeweging uit de jaren zestig, verbonden met het huidige
Black Lives Matter. Peck maakt hierbij gebruik van bijzonder
archiefmateriaal, begeleid door teksten van Baldwin ingesproken door Samuel L. Jackson. Over Baldwin gesproken: check zeker ook de schitterende verfilming die Barry Jenkins (Moonlight) maakte van zijn roman If Beale Street Could Talk. Ook een film over racisme en onrecht, maar bovenal een intieme film over liefde. Met een soundtrack die je al in de trailer tot tranen roert zo prachtig. TRAILER
In 1968 woonde de Franse New Wave-grande dame Agnès Varda
in Los Angeles. Nadat eerder dat jaar in Frankrijk grote
studentenprotesten waren uitgebroken, raakte zij aan de andere kant van
de oceaan gefascineerd door de Amerikaanse tegencultuur. De Black
Panthers identificeerden zich met volken over de hele wereld die zich
ontworsteld hadden aan het koloniale juk. Zij zagen zichzelf in
vergelijkbare positie verkeren, en riepen op tot een culturele
revolutie. In oogstrelende 16-millimeterbeelden zien we hoe de beweging
demonstreert tegen de gevangenzetting van een van haar oprichters. Maar
de mooie plaatjes laten tegelijkertijd zien dat er in de afgelopen 50
jaar toch maar bar weinig veranderd is. Opvallend is dat waar de media
vandaag de dag vaak de chaos van plunderingen en protest benadrukt,
Varda zich vooral richt op de gezichten en stemmen van de demonstranten.
Wat overblijft is een intens menselijk document. De film is gratis te
zien via de Criterion Channel. CLIP
Voor wat comic relief met een nadrukkelijk maatschappijkritisch
randje, sluiten we de lijst af met Get Out. Het megasuccesvolle debuut
van komiek Jordan Peele
waarmee hij de Oscar voor het Beste Originele Script won. En terecht!
Get Out is echt een unieke en sensationele mix van comedy, horror en
sociale relevantie. In de film gaat Chris (Daniel Kaluuya) met z’n vriendin Rose (Allison Williams)
voor het eerst op bezoek bij z’n schoonouders. Hééél liberale mensen
die totááál geen moeite hebben met het feit dat hun blanke dochter
(tadaa) onverwacht met een zwarte vriend aan komt zetten. Ze stemmen
immers op Obama... De familie gedraagt zich alleen nogal typisch en ook
de zwarte tuinman en huishoudster hebben iets mysterieus over zich.
Peele heeft duidelijk iets te zeggen over racisme, maar de vorm waarin
de creatieve maker zijn boodschap gegoten heeft is echt out of this
world. #meesterwerk TRAILER
Fruitvale Station zie je maandag 13 juli om 03.25 uur op NPO 3 en op NPO Plus.
En vergeet niet ook naar de spraakmakende One Night Stand film Tom Adelaar te kijken, maandagavond 12 juli om 22.25 uur.
Ben je ook benieuwd welke series je kan bingen over deze thema’s? Kijk dan even naar deze tiplijst.
Er is wat films, docu’s en series betreft natuurlijk vééél meer te zien dan we nu voor je hebben opgesomd. Maar hiermee kun je alvast even vooruit.
Je voelt je wakker geschud, en wilt iets doen tegen het racisme in onze
samenleving? Met deze factcheck win je de verbale strijd met de meest
geharde racisme-ontkenner. 
Reacties
Welkom bij de NPO3 community! Op deze plek kun je een reactie achterlaten en reageren op berichten van anderen. Hou er rekening mee dat er altijd de echte SKAM NL redactie meeleest. Zij kunnen berichten verwijderen als zij vinden dat die niet aan de volgende spelregels voldoen:
Besef je dat je reactie openbaar staat en je deze niet zelf kan verwijderen. Deel dus geen persoonlijke informatie (zoals je adres, telefoonnummer, e-mailadres etc.) We verwachten dat je je in een reactie gedraagt zoals je zelf ook behandeld wil worden. Heb respect voor elkaar en elkaars mening. Dit is geen plek voor trollen en bashers. Roepen en schelden mag, maar doe dat maar thuis in je hoofdkussen.
X NPO3 Redactie
Reageren op:
Lees ons Privacy statement