Het Faalcafé in Zwolle geeft hbo-studenten tussen de 17 en 23 de mogelijkheid om een ‘faalverhaal’ te delen. Ook een oude monnik is daarbij aanwezig en deelt zijn visie met de worstelende jongeren. Organisator Martin Jans: “Het is een rustmoment om toe te laten dat dingen soms gewoon misgaan.”

Afgelopen najaar werd het Faalcafé in een studentencafé georganiseerd voor een groep van 30 à 35 bezoekers.  “Zes mensen vertelden iets over een faalervaring. Dat waren niet alleen studenten, maar bijvoorbeeld ook een werkende dertiger en een monnik van eind tachtig. Als je achttien bent, kun je niet op dezelfde manier terugkijken als wanneer je dertig of tachtig bent. Het biedt perspectief”

'Je hebt ook te maken met verwachtingen vanuit vrienden en familie’

De dertiger die zijn verhaal deed, had in zijn studententijd vier studies geprobeerd. “Na acht jaar bleek studeren toch niet zijn ding te zijn. En dat zal voor veel studenten herkenbaar zijn. Er zijn ook mensen die zich prima redden zonder opleiding. En het is niet een tip om het zo te doen, maar mensen verwachten dat je een bepaald patroon in het leven hebt, terwijl die route soms gewoon anders loopt.”

Onder het genot van een koud pilsje

Volgens Martin is de setting van het Faalcafé erg belangrijk: “In een café gaat het meestal wel leven, dus ook met zo’n event. Op deze manier geeft het ontspanning. En je hoeft niet naar een speciaal kantoor of een collegezaal te gaan, dat maakt het laagdrempelig."

‘Als je het gevoel hebt dat je faalt, zou je kunnen zeggen: welkom in het leven’

“In tegenstelling tot veel andere evenementen over falen, is het bij het Faalcafé niet het doel om te kijken wat je ervan leert. Het gaat vooral om het uitspreken; een studie mislukt en dat is dan ook gewoon wat het is. Daar eindigen de mogelijkheden niet.”

Openlijk over faalervaringen praten biedt studenten ruimte, erkenning en een besef van waar het leven over gaat, vertelt Martin. Hij ziet het als een vorm van normalisering. “Als je het gevoel hebt dat je faalt, zou je kunnen zeggen: welkom in het leven. Óók een onafgeronde studie hoort soms bij het leven. Erover praten ontspant ook rondom faalervaringen én het verbindt.” En in tegenstelling tot de jongeren die publiekelijk iets delen bij Own it, is het Faalcafé er zonder publiekelijke kant.

Het is niet dat íets mislukt, maar jíj faalt’

Geestelijke verzorging in het onderwijs

Naast organisator van het Faalcafé, is Martin studentenpastor vanuit de Protestantse Kerk. Dat betekent dat hij voor studenten klaarstaat om te sparren over levensvragen.  “Het organiseren van het Faalcafé is een reactie op wat ik tegenkom in pastorale gesprekken met studenten. Daaruit blijkt dat falen een groot thema is. Vroeger noemden we het ‘iets dat niet lukte’. Nu heet het falen. Dat is veel persoonlijker en lijkt haast dieper te gaan. Het is niet dat íets mislukt, maar jíj faalt.”

Vanuit het studentenpastoraat worden ook regelmatig tripjes naar verschillende kloosters in Nederland georganiseerd. “Dan komen studenten met levensvragen bij een oude broeder, als een soort sparringpartner.”

‘Niet alles kan en hoeft direct opgelost te worden’

Welkom in het leven

Waarom de druk voor studenten tegenwoordig zo groot is, kan volgens Martin te maken hebben met de langzame verdwijning van religie.  “Waar je vroeger veel van je omgeving of een God moest, is er nu een heel sterke interne factor die je drijft en veroordeelt. Dat vind ik een interessante gedachte.”

Het liefst zou Martin de druk bij al zijn studenten wegnemen. Maar dat kan natuurlijk niet zomaar. “Soms vraagt het leven simpelweg om afwachten en uithouden. Zoals monniken dat heel goed kunnen. Niet alles kan en hoeft direct opgelost te worden. En juist daar is zo’n avond in het Faalcafé voor. Ik geloof dat die ervaring heel wezenlijk is voor jonge mensen.” De volgende editie van het Faalcafé vindt plaats in het najaar van 2024.

Dit artikel is onderdeel van het KRO-NCRV dossier Druk!  

De mentale gezondheid van jongeren in ons land verslechtert. Studie, sociale media en de samenleving stellen steeds meer eisen. De druk op deze groep is groot. KRO-NCRV spreekt in dossier Druk! met jongeren en deskundigen. Ook willen we jongeren helpen door echt naar ze te luisteren. Hoe? Je ontdekt het met De Checkers tool:https://kro-ncrv.nl/druk!