Bronnenlijst Pointer Checkt Collageen

Interviews met experts

Drs Chiel Ebbelaar, arts-klinisch onderzoeker en apotheker, dermatoloog in opleiding, docent Universiteit Utrecht & eigenaar huidverzorgingskliniek.

Dr Thorben Aussieker, sport nutrition and metabolic health researcher, Department of Health and Sport Sciences, TUM School of Medicine and Health, Technical University of Munich.

Overige interviews

Sherida Biesma maakt haar eigen collageenbouillon van looppoten van kip, zij is gezondheidsinfluencer en sportinstructeur @sheridasworld

Wetenschappelijke bronnen

Collageensuppletie en de huid

De onderstaande meta-analyses worden bekritiseerd in de aflevering. Een meta-analyse is een overzichtsonderzoek waarbij meerdere studies worden verzameld en beoordeeld.De volgende punten van kritiek worden in de aflevering behandeld:

1. De studies doen voornamelijk uitspraken over de waarneembare elasticiteit en hydratatie van de huid, wat geen indicatie is van de hoeveelheid collageen in de huid. 

2. Ook worden in veel beoordeelde studies verschillende ingrediënten toegediend, waardoor niet duidelijk is of het effect door collageen komt of door bijv. vitamine C, dat een bewezen effect heeft op de huid.

3. De effecten die worden gezien op de huid zijn daarnaast doorgaans heel klein,zo klein, dat mensen die collageen nemen niet concreet iets hebben aan de potentiële huidverbeteringen. Het resultaat is in dat geval statistisch significant, maar niet klinische relevant.

In de aflevering bespreken we drie veelgeciteerde studies:

• Een meta-analysevan 19 studies door Braziliaanse onderzoekers uit 2021: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ijd.15518

• Een meta-analyse van 26 studies door Taiwanese onderzoekers uit 2023: https://www.mdpi.com/2072-6643/15/9/2080

• Een meta-analyse van 14 studies door Indonesische onderzoekers uit 2021: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38192916/

Collageen en de pezen en gewrichtsbanden (ligamenten)

Ook voor het effect van collageen op de gewrichten en pezen is meer onderzoek nodig. Er zijn wat studies die een vergroting van de pezen laten zien, die voor een groot deel uit collageen bestaan. Het voornaamste punt van kritiek in de aflevering is, dat het niet duidelijk is of effect komt door de extra proteïne-inname, of door collageen specifiek. Collageen wordt in studies meestal vergeleken met water en niet met andere proteïnebronnen zoals wei-eiwit.

• Gepubliceerde bijdrage aan sportconferentie in 2025 van Thorben Aussieker(pagina 81) waarin hij met bronnen uitlegt waarom collageen geen beter effect heeft dan wei-eiwit op pezen en gewrichtsbanden. https://journals.humankinetics.com/view/journals/ijsnem/35/1/article-p76.xml?content=pdf

Effect van melk-proteïne (wei-eiwit) op de pezen 

• Een studie uit 2014 naar het effect van wei-eiwit op de pezen en spieren: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/sms.12083

Vergelijking effect van melk-proteïne en collageen op aanmaak spiereiwitten en spierbindweefseleiwitten

• Een studie uit 2023 vond geen effect van collageen en wei-eiwit op aanmaak van spierbindweefseleiwitten. Er was wel een effect van wei-eiwit op de aanmaak van spiereiwitten, maar collageen had hier geen effect. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10487367/

Overige referenties in aflevering

Nederlanders zoeken steeds meer naar collageen: Bron Google Trends

Collageen is supplement van het jaar 2025: Bron Informatiecentrum Voedingssupplementen & Gezondheid (IVG)