In de zesde aflevering van X-Y-SEX gaan Robbert en Eline in gesprek over hoe het is om queer te zijn. Maar wat betekent queer te zijn? Hoeveel queer mensen wonen er in Nederland en waar komt de term ‘queer’ vandaan?

Geschiedenis

In de Engelse taal was ‘queer’ vroeger synoniem voor de woorden ‘vreemd’, ‘excentriek’ of ‘merkwaardig’. Vanaf de 19e eeuw verwees het woord queer naar homoseksualiteit. Queer werd toen gebruikt als een beledigende term voor LHBTI’ers. Tijdens de aidsepidemie in de jaren ’80 had de LHBTI-gemeenschap hier genoeg van en besloot het woord toe te eigenen. Een deel van deze gemeenschap verzette zich met het woord queer niet alleen tegen seksuele- en gendernormativiteit, maar ook tegen oorlog, militaire dienstverlening en conservatisme. Zo kreeg het woord ook een activistische lading. Queer verzet zich tegen alle manieren van hokjes denken.

Queer

Afhankelijk van wie je het vraagt, heeft queer tegenwoordig uiteenlopende betekenissen. Sommige mensen zien het nog steeds als een beledigend woord voor LHBTI’ers en worden liever niet zo genoemd. Anderen hebben het woord queer toegeëigend en omarmen het met trots. In sommige situaties wordt het woord gebruikt als een parapluterm voor LHBTIQ+’ers. Weer anderen gebruiken het woord queer om hun complexe identiteit te beschrijven zonder deze in detail uit hoeven te leggen. Bovendien wordt het woord soms gebruikt om uit te drukken dat seksualiteit en gender niet alleen gecompliceerde identiteiten zijn, maar ook met de tijd mee veranderen. Tot slot zijn er mensen die zichzelf liever niet in het hokje heteroseksueel, lesbisch, homoseksueel, biseksueel, cisgender of transgender laten plaatsen. Die voelen zich soms fijner bij het woord queer.

Cijfers

Er zijn geen precieze cijfers van hoeveel mensen in Nederland zich identificeren als queer. Volgens de LHBT-monitor 2018 identificeert 1 op de 15 personen zich als lesbisch, homoseksueel, biseksueel of transgender. Het zou dus kunnen dat mensen uit deze groep zich (ook) queer noemen. Maar niet iedereen voelt zich thuis bij die term.

Community

Iedereen die onderdeel is van de LHBTIQ+ gemeenschap zou zich queer kunnen noemen. Behalve dat het woord beschrijft dat je niet hetero en/of niet cis bent, drukt het ook een gevoel van community uit. Queer zijn betekent anders zijn. Queer zijn betekent niet voldoen aan de maatschappelijke norm. Queer zijn betekent elkaar accepteren zoals je bent. De queer community accepteert alle (complexe) identiteiten.

Geschreven door Eda Külekçi