Wat je niet tegen een transgender mag zeggen? Tom zet de meeste ongemakkelijke opmerkingen op een rij. Maar ook een paar aanraders!

Hey hallo, Tom hier! Dit keer in schriftelijke vorm. Vorig jaar heb ik voor het eerst hardop gezegd dat ik transgender ben. Dat heeft voor heel veel verschillende reacties gezorgd. Wat die reacties met mij doen? Veel. Als je verder leest, dan hoop ik dat je er misschien wel iets van opsteekt :). En anders kunnen we er in ieder geval samen hard om lachen!

De momenten waarop ik vertel dat ik transgender ben zijn meestal heel verschillend. Familie en vrienden weten het al. Als ik een nieuw persoon ontmoet, dan wacht ik meestal op een goed moment om een inkoppertje te maken. Bijvoorbeeld als iemand me aanspreekt met “mevrouw” of andere vrouwelijke termen. Op dat moment zie je een rollercoaster aan gedachten door het hoofd gaan. De expressie spreekt meestal boekdelen:

Huh? Transgender? > Ohja! Dat is als iemand in het verkeerde lichaam zit! 

 Oh, dat is wel vreemd. > Oh nee wacht, ik tolereer en accepteer dit!

Dít zijn de meest gestelde (ongepaste) vragen én mijn reacties hierop:

“Weet je het zeker?”
Volgens mij één van de meest klassieke reacties. Het antwoord daarop is simpel. Als ik mijn persoonlijke situaties van vóór en ná het starten van mijn traject naast elkaar leg, dan voel ik zo’n groot verschil in hoe –gelukkig– ik nu ben. JA dus :).

“Maar hoe weet je dat dan? Hoe -voel- je je een man?”
Best een lastige vraag. Voor mij is het gewoon zo. Daarnaast wordt er ook een diagnose gesteld wanneer iemand in behandeling wilt. Je kunt het dus ook medisch (laten) vaststellen. Maar ik zelf? Ik voel het gewoon.

“Oh! Enneh… Neem je dan ook een ehh…..”
Een typisch geval van… gaat je niks aan! Toch hou ik dan veel liever een lang monoloog over een doe-het-zelf pakket dat ik toegestuurd krijg, zodat ik er zelf eentje kan kleien (complete onzin natuurlijk).

“Maar als je niet elke operatie gehad hebt, dan ben je toch nooit echt een man?”
Even voor de duidelijkheid: de operatie maakt dat ik gelukkig word met mijn lichaam. In het standaard “malletje” van hoe een man hoort te zijn, daar pas ik toch nooit in.

Misschien staat niet iedereen er bij stil, maar deze opmerking is ontzettend kwetsend. Het is al lastig genoeg om mijzelf 100% man + 100% gelukkig met mijn lichaam te voelen en óók zo door de wereld gezien te worden.

“Voor mij blijf je altijd een meisje.”  
Deze laatste opmerking is misschien wel de meest kwetsende die je als transgender kan krijgen. Om alle opmerkingen (tot nu toe) kan ik óf lachen óf ze enigszins begrijpen. Maar deze niet. Dit is geen nieuwsgierige vraag of onbewuste rotopmerking. Op het moment dat iemand weigert om mijn nieuwe naam en pronouns te gebruiken, dan breek je mijn hart.

De lieve reacties wil ik ook met je delen! Ze helpen mij door de lastige dagen en de lange wachtlijsten heen. Een steuntje in de rug kan écht het verschil maken tussen een goede en een slechte dag.

Deze lieve reacties bijvoorbeeld:

“Wat sterk, dapper, moedig of goed van je.”
Dank hiervoor. Het is een behoorlijke stap om het voor het eerst aan iemand te vertellen, dus een schouderklopje, zo nu en dan, is echt heel erg fijn :).

“Hey man!” “Dag jongen.” (Gast, Broer, Zoon, Neef, Gozer, noem maar op)
Dit zijn van die kleine dingetjes, die voor mij echt het verschil maken. Op het moment dat bijvoorbeeld mijn moeder mij gedag zegt, dan kan ze er voor kiezen om gewoon hallo te zeggen. Maar wat ze vaak doet, is er op de één of andere manier een mannelijke term in verwerken. In plaats van “Hey, hoe is het?” zegt ze vaak “Hey jongen, hoe is het?” 

Eén klein woordje extra in de begroeting. Kost helemaal niks! Maar het maakt voor mij een wereld van verschil. Het is voor mij een reminder dat het goed is, zo. Dat ze me steunt. En ik kan het niet vaak genoeg zeggen: niks is belangrijker voor iemand die met deze problemen worstelt, dan steun van de omgeving.

“Ik vind het echt stoer dat je dit deelt. Een ding is zeker, ballen heb je al!”
Deze reactie kreeg ik tijdens een opleiding van een van mijn mede-cursisten. Het is misschien wel mijn favoriete reactie die ik ooit heb gekregen. Deze boodschap kreeg ik als post-it note mee. Deze heb ik thuis opgehangen. Als er dan weer iemand komt zeuren over welke operaties ik wel en niet wil, dan heb ik in ieder geval deze mooie post-it om op terug te vallen! ;)