Het mysterie achter krabbenpoten zonder lijf

Vraag in viswinkel of restaurant naar Noordzeekrab en je krijgt vaak enkel een paar poten. Onschadelijk gemaakte scharen, ooit onderdeel van een kwieke krab. Het zou het makkelijkst te eten stukje van het schaaldier zijn. Maar waar is de rest van dat beest dan eigenlijk gebleven? Het karkas van een krab staat immers zelden op de menukaart.

De lokale visboer verkoopt meer poten dan hele krabben. Want in die poten zit het meeste vlees. Het lichaam is voor de meeste consumenten niet interessant. Maar die ongewilde lijven moeten ergens blijven. Wie wil weten waar, moet het zoeken op de vissersboot.

Vissers

Bij het vangen van krab kan onderscheid gemaakt worden tussen krabvissers en visvissers, want het vangen van een krab is een specialistische klus. Commerciële krabvissers gooien namelijk niet een hengel of een net uit om krabben te vangen. Ze gebruiken hiervoor krabbenpotten, kleine kooitjes met netten waar de krabben makkelijk in kruipen, maar moeilijk uit kunnen ontsnappen.

Een krabvisser wil een levende krab, want alleen een levende krab levert geld op. Andere vissers vinden het dier als een bijvangst in hun net wanneer ze op andere vissoorten vissen. Deze vissers kunnen de krab niet in leven houden, maar de poten kunnen wel flink wat opleveren, dus worden de krabben letterlijk een poot uitgedraaid. Want het verhaal gaat dat de vissers één poot van de krab afbreken om vervolgens de krab, met een poot minder, terug in de zee te gooien. Maar waarom doen ze dit?

Autotomie

Van salamanders is het bekend dat ze een zelfhelend vermogen hebben. Maar ook krabben blijken een deel van hun lijf te kunnen verliezen om deze vervolgens weer zelfstandig terug te laten groeien. Autotomie wordt dat genoemd.

Wanneer een krab aan zijn poot wordt vastgepakt door een andere krab, roofvis of simpelweg vast komt te zitten, dan kan hij deze poot loslaten van zijn lichaam en hierdoor aan zijn belager ontsnappen. De poot met schaar kan vervolgens weer geleidelijk aangroeien.

Vissers zijn hier ook van op de hoogte, en schuwen niet om de krabben van hun klauwen te ontdoen. Niks mis mee zou je denken. Zo blijft het beestje immers verder leven en zou de poot weer terug moeten groeien. Toch is het zo simpel nog niet.

Een poot uitdraaien

Het losrukken van de schaarpoten door vissers is namelijk iets heel anders dan autotomie, die de krab in een lang evolutionair proces zelf heeft ontwikkeld. Professor dierengedrag Robert Elwood heeft naar het effect van het ontklauwen gekeken. De conclusie? Krabben ervaren vaak hevige stress bij het onnatuurlijke ontklauwingsproces. Vooral als dit niet goed gebeurt.

De krab kan als natuurlijke reactie inderdaad zijn poot terug groeien, maar of dit altijd gebeurd is de vraag. Als vissers het doen, wordt de poot uitgedraaid, en kan het schild van de krab kapotgaan. Het is de schade aan het schild waardoor de krab zo gestrest raakt. Die stress die ze hierdoor ervaren kost ze vaak de kop. Ook is het voor de ontklauwde krab hierdoor lastiger om aan eten te komen, en om zich te beschermen tegen vijanden.

Het is dus niet de mens die uit de klauwen van de krab wil blijven, maar de krab die liever uit de klauwen van de visser blijft. Dus heb je overheerlijke krabbenpoten op je bord? Dan bevindt het lijf van de krab zich hoogstwaarschijnlijk op de bodem van de zee. Misschien met één poot, misschien met geen. Maar of het beestje nog in leven is zal niemand weten.

Meer weten over eten? Schrijf je in voor de Eerlijker eten nieuwsbrief. Wij helpen jou met het maken van bewuste keuzes. Van de herkomst van voedsel en jouw keuzes in de supermarkt tot aan de maaltijd die je uiteindelijk op tafel zet.

Volg ons ook op Instagram!

• Deel