Terug naar Brandpunt+

Leestip: Waarom Amerikaanse politici steeds vaker als ‘meme’ door het leven gaan

  • Artikel
  • 09 okt 2019
  • 3 minuten leestijd

Elizabeth Warren is een serieuze kandidaat voor de aanstaande Amerikaanse presidentsverkiezingen geworden. Volgens The New York Times heeft dat niet alleen maar met haar kunde te maken, maar ook omdat ze is geadopteerd door de meme-cultuur. Maar moeten we dat wel willen?

De race om het Amerikaanse presidentschap is in volle gang en volgens de laatste peilingen wordt Elizabeth Warren een steeds zwaardere concurrent voor de andere Democraten. De senator van Massachusetts staat bekend als een zeer progressieve politicus. Een kandidaat die in eerste instantie weinig kans leek te maken naast de tevens vooruitstrevende Bernie Sanders, en al helemaal niet tegenover politieke veteraan Joe Biden. Volgens een opvallend essay in The New York Times heeft de inhaalslag niet alleen te maken met haar ijzersterke optreden in de recente debatavonden, maar legt het feit dat Warren naadloos past in de online meme-cultuur haar geen windeieren. 

We zien Warren volgens het essay daarom niet langer enkel als een politicus, maar ook als het populaire online alter ego dat ze zich deels zelf heeft aangemeten. Dit fenomeen zien we overigens niet voor het eerst in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen. Volgens The New York Times wordt het politieke speelveld steeds verder beheerst door de zogenaamde ‘fancultuur’. Denk maar aan alle gifjes, memes en parodieën waar je tijdlijn vol mee staat. Journalist Amanda Hess denkt dat de memificatie van onze politieke leiders of kandidaten helpt ze wat menselijker te maken. Dus wil je die intelligente, serieuze, maar een tikkeltje saaie Warren beter begrijpen, kun je haar blijkbaar het beste ophangen aan een cultureel fenomeen. Iemand die, met al haar eigenaardigheden en irritante trekjes, volledig wordt begrepen en omarmd. Iemand zoals Hermelien Griffel. 

De twee vrouwen hebben eigenlijk niet veel meer gemeen dan een hoge mate van intelligentie en hun geslacht. Het lijkt er dan ook op dat we deze serieuze presidentiële kandidaat tekort doen met een dusdanige afvlakking van haar karakter. In tegenstelling tot Hermelien is Warren geen tweedimensionaal en fictief personage. Ze is jurist, hoogleraar en senator, maar ook moeder én oma.

The New York Times erkent dat we mensen zoals Warren enigszins tekort doen door ze te relateren aan een fictief alter ego. “Wanneer politici worden omgezet in culturele fenomenen, is het politieke aspect vaak het eerste dat verloren gaat.” Toch gaat dit lang niet altijd ten koste van het succes. Hess: “Mensen hebben steeds meer behoefte aan politici die ons op een andere manier representeren. Dat ze naast onze politieke waarden ook onze cultuur omarmen en uitstralen. Dat kan bijvoorbeeld door een herkenbare gezichtsuitdrukking in een meme. En dat beeld kunnen wij vervolgens toepassen op situaties in ons eigen leven.” Natuurlijk is het voor politici wel fijn als die tweedimensionale vergelijking goed uitpakt, en je niet enkel wordt weggezet als betweter. Maar ook al zijn er vast genoeg mensen die niet direct sympathiseren met iemand als Hermelien, kun je je volgens Hess serieus afvragen of gratis publiciteit ooit nadelig uitpakt in een politieke campagne.

Amanda Hess schreef in totaal negen essays over Amerikaanse politici als populaire cultfiguren, waarin niemand minder dan Eminem, Cardi B. en Notorious B.I.G. de revue passeren. Hoe dat zit, lees je hier. 

Lizzy van Hees