De regels rondom het huisvesten van varkens

Een doorsnee varkenshouder had in 1950 nog 7 varkens, tegenwoordig ligt het gemiddelde op 3400. Een stijging van ruim 48 duizend procent. Dit vraagt om regelgeving, maar wat is de huidige stand van zaken qua regels rondom het huisvesten van varkens?

NVWA
In Nederland worden de varkenshouderijen gecontroleerd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) die erop toe moet zien dat de opgestelde regels rondom het fokken en huisvesten van varkens worden nageleefd. Dit is maar goed ook, want in 1950 besloeg de varkensstapel nog twee miljoen varkens, terwijl dat er tegenwoordig volgens de laatste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek zo'n 11,4 miljoen zijn.  Het ‘Besluit houders van dieren’ vormen de regels rondom het huisvesten van varkens. Hier wordt bijvoorbeeld gekeken naar oppervlaktenormen, roostervloeren en voldoende licht.

Regels
Een van de regels gaat over hokverrijking, dit zorgt ervoor dat het varken kan eten, bijten, wroeten en spelen. De NVWA controleert of de hokverrijking voldoende is. Varkens krijgen bij goede hokverrijking minder stress en op die manier verwonden ze elkaar ook minder. Te denken valt aan oor- en staartbijten. Bij de objecten die het hok verrijken wordt gelet op veiligheid, of het eet- kauw- en wroetbaar is en of het object bereikbaar is. Sinds 2019 letten inspecteurs extra op de hokverrijking voor varkens.

Verder moeten varkens permanent beschikking hebben tot vers water. Dit geldt ook voor zeugen die individueel gehuisvest zijn in zogenaamde vloerligboxen. Ook mogen varkens niet permanent in het duister gehouden worden, want dan kunnen zij geen dag- en nachtritme meer volgen. Hierdoor is de regel ontstaan om varkens tenminste 8 uur per dag een minimale lichtintensiteit van 40 lux te geven. 40 lux is te vergelijken met het licht in een parkeergarage (30-60 lux). 

Als laatste is de vloeroppervlakte een belangrijk punt op de checklist van de inspecteurs, zo schrijft de wetgeving voor dat drachtige zeugen vier dagen na dekken tot een week voor werpen in groepen moeten samenleven. Zij moeten vervolgens minimaal 2.25 vierkante meter vloeroppervlakte per dier hebben, waarvan 1.3 vierkante meter aaneengesloten dicht. Individuele huisvesting is niet meer toegestaan behalve in de dek- en kraamstal.

Gevolgen
Bij het niet naleven van de regels riskeren de varkenshouderijen een bestuurlijke boete of een proces-verbaal. Daarnaast lopen ze het risico om een korting op de inkomenssteun te krijgen en kan de NVWA als instantie ook bestuursrechtelijk optreden.

Bronnen: CBS, NVWA, Wageningen Livestock Research, Overheid

• Deel