Waar kun je als consument op letten bij het kopen van edelstenen?

Hanco Zwaan is geoloog en gemmoloog -edelsteendeskundige- bij Naturalis Biodiversity Center en hoofd van het Nederlands Edelsteen Laboratorium. Hij onderzoekt dagelijks edelstenen en parels op echtheid. Maar kun je als consument ook weten of de steen die je koopt ook écht is wat het beweert te zijn? Wij stellen Hanco een aantal vragen!

In het kort:
- De benamingen kunnen misleidend zijn en is vaak een teken voor de consument dat de steen niet is wat je denkt.
- Vooral in het lage prijssegment worden stenen verkocht die veel duurder zouden moeten zijn.
- Bij duurdere stenen kun je vragen naar een certificaat dat door een onafhankelijk laboratorium is opgemaakt.

Met welke edelstenen wordt het meeste genept?
Dat is lastig te zeggen. Van alle edelstenen bestaan imitaties (bijvoorbeeld glas met eenzelfde kleur), maar ook precies nagemaakte synthetische stenen (bijvoorbeeld synthetische robijn), waarvan de eigenschappen precies hetzelfde zijn als de natuurlijke steen, maar in de fabriek gecreëerd in plaats van in de aardkorst gevonden. Bovendien worden veel natuurlijke edelstenen behandeld om ze er beter uit te laten zien. Dit alles heeft ertoe geleid dat er veel aanbod is en dat edelstenen breed toegankelijk zijn gemaakt voor zoveel mogelijk mensen. Keerzijde is dat er grote waardeverschillen zijn omdat niet alles even zeldzaam is.

Wat we hebben gezien in de uitzending is dat in het lagere prijssegment veel stenen die jade en turkoois worden genoemd iets anders kunnen zijn. In het geval van ‘jade’ gaat het dan bijvoorbeeld om serpentijn of marmer, of een combinatie van die twee (serpentijn en marmer), een gesteente dat internationaal ook wel ‘Verd-antique’ wordt genoemd. In het geval van turkoois gaat het tegenwoordig vaak om een steenpoeder (magnesiet) dat gekleurd en geïmpregneerd wordt met een hars om het stevig te maken. Dit is dan dus geen natuurlijke steen meer, maar een volledig artificieel product. Een kleine ‘Robijn’, ‘saffier’ en ‘smaragd’ bleken glas te zijn. Deze stenen kun je ook inderdaad niet voor een tientje kopen. Daar zijn de echte stenen veel te duur voor. Ook andere stenen worden vaak geïmiteerd door glas of door een artificieel product dat ‘cubic zirconia’ heet.

Waar kun je op letten bij het kopen van edelstenen zodat je de kans op nepperij verkleint?
Dat is voor de consument gewoon heel moeilijk. Misschien een kleine tip: er wordt nogal eens met namen gespeeld. In deze gevallen kun je ervan uitgaan dat de steen niet echt is, of niet is wat het suggereert te zijn. Bijvoorbeeld de naam ‘opaliet’ lijkt op ‘opaal’. Opaal is de echte edelsteen, ‘opaliet’ is in de meeste gevallen glas, maar kan ook een plastic imitatie zijn. Een ander voorbeeld is ‘robijnglas’. Dit is in ieder geval geen robijn, maar ofwel een rood glas dat op robijn lijkt of een robijn van mindere kwaliteit die gedeeltelijk is opgevuld met glas. Allerlei ‘Aura’ kwarts is inderdaad kwarts, maar het is voorzien van een artificiële coating die bepaalde felle kleuren kan veroorzaken. Je kunt dan meestal ook niet meer door de kwarts heen kijken.

Is er nog iets anders wat je als consument kunt doen?
Als het om duurdere stenen gaat is het verstandig om te vragen of er een identificatie rapport bij zit (vaak ‘certificaat’ genoemd), waarin alle belangrijke informatie is opgenomen. De opgegeven specificaties kunnen dan worden gecontroleerd. Deze rapporten worden door een onafhankelijk laboratorium opgemaakt, zoals het Nederlands Edelsteen Laboratorium gevestigd in Naturalis.

Wil je de aflevering van De Keuringsdienst van Waarde over edelstenen terugkijken? Klik dan hier!

• Deel