Clublid Lemuël de Graav heeft Auxiety gekozen als tweede boek bij Club Lees, omdat ‘muziek een primaire levensbehoefte is’, volgens hem. Dat geldt ook voor Dieuwertje Heuvelings, de schrijver van het boek. Zeker in de jaren dat ze playlist editor voor Spotify was, net als Wytske, een van de hoofdpersonen in Auxiety. Dat karakter is dan ook grotendeels op haar eigen leven en ervaringen gebaseerd.

Lemuël: Hoe was het voor jou om deels autobiografisch te schrijven? 

Dieuwertje: ‘Therapeutisch. Het was fijn om de dingen die ik zelf heb meegemaakt tijdens het werk als playlist editor op te schrijven. Het voelde als een hoofdstuk afsluiten in mijn leven. Maar ook een verhaal schrijven was therapeutisch. Het fictieve deel vond ik het leukste, ik sprong uit bed als ik weer een hoofdstuk over Amir mocht schrijven. En als Wytske aan de beurt was, die dus lichtelijk is gebaseerd op mijn eigen persoonlijkheid, vond ik dat gewoon heel erg lastig. Je hebt toch een bepaald beeld van jezelf dat misschien helemaal niet rijmt met hoe andere mensen jou zien. Dus moet je heel kritisch zijn, je kunt niet allemaal veren in je eigen reet steken, maar je kunt ook niet een afzeikboek over jezelf schrijven. Gelukkig heb ik wel hulp gekregen van mijn redacteur. Die haalde dan wat veren uit m’n reet of stopte ze er weer terug in.’

Ik wist vroeger zeker dat ik radio-dj wilde worden.

Ik las dat Wytske een radioshow had vroeger. Had jij dat ook? 

‘Ja zeker, maar ik had een piratenradioshow, dus nooit een officiële op de FM-radio. Ik zat een keer in de buurt van Amsterdam in de auto, zocht wat leuks op de radio en toen hoorde ik ineens schapengeblaat! Ik dacht, wat de fack is dit voor radiozender! Ik wist vroeger zeker dat ik radio-dj wilde worden. 

Ik had zo’n gekleurd apparaat waar je een bandje in kon doen en waar een microfoon in zat. Ik ging met een cd-speler liedjes mixen en erbij praten en het opnemen. Later tijdens mijn studie kreeg ik radioles en kwam ik erachter dat radiozenders helemaal dichtgetimmerd zitten. Je mag als dj echt niet zelf de muziek uitkiezen, dat is gewoon vastgelegd wat voor soort muziek je draait. En je mag ook niet je eigen nummers kiezen, hoogstens 1 of 2 liedjes per uur. Dan ben je dus eigenlijk een presentator en dat vond ik niet leuk.’

En toen zat in de auto en je hoorde schapengeluiden?

‘Ik dacht, wacht even, hoe kan dit nou? Waarom kan deze zender schapengeluiden uitzenden? Het was radio Patapoe, een piratenzender in Amsterdam. Ik vond een e-mailadres online en ik heb een hele officiële brief gestuurd, ja een hele officiële, met de vraag of ik een keertje mocht meekijken, dat ik benieuwd was hoe het werkt allemaal en of ik stage mocht lopen. En ik kreeg echt het simpelste mailtje terug: Ja hoor, kom maar gewoon langs, we zitten daar en daar in een kraakpand in de kelder. 

Ik kwam aan en kreeg meteen de sleutel in mijn handen gedrukt met de mededeling dat ik elke donderdagavond een twee uur durende show ging maken met mijn zelf gekozen muziek. Ik bedoel, ze lieten schapengeluid horen. Ik mocht echt alles doen wat ik wilde. Ik heb alleen geen idee of er mensen naar luisterden!

Ik kwam aan en kreeg meteen de sleutel in mijn handen gedrukt

In het boek stuurt Wytske een liefdesbrief aan Lyssna, de streamingsdienst waar ze graag voor wil werken. Maar jij bent dus ook wel van de sollicitatiebrieven. 

‘Ja, die ode is wel op waarheid gebaseerd. Soms denk je toch, oh ik heb een goed idee, en vervolgens denk je, dat is vast al honderd keer gedaan en dan is het meteen te cheesy. Maar soms is het juist een goed idee als het snel in je hoofd komt. Dat is precies waar jouw creativiteit ligt. Dat probeer ik ook aan jonge muziekprofessionals te leren op het conservatorium: het is helemaal niet slecht om iets dat snel in je hoofd opkomt uit te gaan werken. 

Even een anekdote. Ik had vroeger een hele gemene juf op de basisschool die elke keer als ik een creatief handwerkje maakte, het omhoog hield in de klas. Dan moesten alle kinderen in koor zeggen: “Haastige spoed is zelden goed”. Want ik was altijd heel snel met ideeën. Zo kreeg ik ingeprent dat snelle ideeën slecht zijn. Maar mijn brein werkt gewoon zo. En bij die ode [aan Spotify] bijvoorbeeld werd ik juist beloond voor mijn snelle idee. Nu heb ik dat van me afgeschud, en ga ik juist af op mijn snelle ideeën. Ze zijn vaak hartstikke goed.’

Alle kinderen zeiden in koor: “Haastige spoed is zelden goed”

Nog even naar het boek. We lezen natuurlijk veel over je werk als playlist editor. Is dat allemaal waar?

‘Ja het meeste is echt waar. De helse donderdagavonden, de bedreigingen, de twijfel of dit nou is wat ik wilde en of die playlists nou het beste voor de muziek waar ik zo van hou waren.’

Hoe kijk je nu naar het boek?

‘Ik vind het echt heel leuk dat er weer wat nieuw leven in het boek wordt geblazen. het is natuurlijk drie jaar oud. En dat jongeren het lezen! Er is geen groter compliment. Het was niet per se mijn bedoeling om een boek voor jongeren te schrijven, maar toen ik het las wist ik: dit is voor jonge mensen. Logisch, het gaat over een jongerencultuur. En weet je, het staat op de leeslijst. Ik krijg ook veel aanvragen van middelbare scholen om langs te komen.

Ik vind het wel eng om het weer te lezen, drie jaar nadat het is verschenen. Het zit er nog te kort op. Mijn idee was vooral om die interessante tijd vast te leggen, te laten zien wat technologische ontwikkelingen met de cultuur doen. De Spotify-tijd heb ik zelf van dichtbij meegemaakt, dus dat heb ik beschreven. Misschien dat het over tien jaar iets minder cringe wordt voor mezelf, omdat het dan al wat meer geschiedenis is.’

Misschien dat het over tien jaar iets minder cringe wordt

Hoe zie jij de toekomst van de muziekstreamingsplatforms er volgens jou uit?

‘De muziekindustrie is nu alweer ontzettend veranderd. Spotify was echt de plek om muziek te ontdekken een paar jaar geleden, maar dat hebben ze overgedragen aan TikTok. Dat is de plek waar de hele muziekindustrie zich nu op focust. Dat is zo snel gegaan. Het begon bij radio, dat duurde tientallen jaren. Toen was het MTV dat de nieuwe muziek je huiskamer in slingerde, ik denk wel zo’n twintig jaar. Daarna waren het de internetblogs, tien jaar. Toen kwam Spotify, die heeft het maar vier of vijf jaar echt gehad en TikTok is het nu alweer kwijt. Als ik mensen in de muziekindustrie spreek, hebben ze geen idee op welk platform ze hun nieuwe muziek moeten pluggen. Wie is nu de gatekeeper als het op muziek aankomt? Dat is best wel fascinerend.’

Ben je bezig met een volgend boek? 

‘Ja! Met karakters die ik helemaal zelf kan creëren, maar ook met een personage dat ik had kunnen zijn. Maar ik ben wel echt van plan om die anders te schrijven dan ik Wytske heb neergezet. Het is makkelijker om een geloofwaardig karakter te maken als die niet op mezelf is gebaseerd.’