Van K-pop tot Kimchi-kroket: Koreaanse popcultuur in Nederland

6 minuten leestijd

Hoe de Koreaanse popcultuur zichtbaar is in Nederland

In het boek, De zon is ook een ster van Nicola Yoon, volg je de ontluikende liefde tussen Natasha en Daniel. Zij ontmoeten elkaar per toeval en brengen een dag door in hun woonplaats New York. Natasha komt uit Jamaica en Daniel is van Koreaanse komaf. In het boek worden een aantal onderdelen van de Koreaanse cultuur belicht. Niet alleen in New York zien we steeds meer Koreaanse invloeden, ook in Nederland is de Koreaanse popcultuur de laatste jaren steeds populairder geworden. Dit wordt ook wel de K-wave genoemd. We spraken hierover met een aantal betrokkenen.

Koreaanse popcultuur

‘’Koreaanse popcultuur is ontzettend breed’’, vertelt Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden. , ‘’Van K-beauty, tot populaire drama-series, tot K-popmuziek, maar tegenwoordig bijvoorbeeld ook Koreaans eten.’’ Ben je onbekend met deze termen? K-beauty gaat onder andere over de skincare producten die ze in Korea hebben en K-pop is een bekende muziekstroming die van origine in (Zuid-)Korea is ontstaan. De Koreaanse popcultuur zie je in Nederland op verschillende manieren terug: dansgroepen die alleen maar op K-pop dansen, Bubble-tea winkels in de grote steden, en in Amsterdam bestaat nu een winkel waar ze alleen Koreaanse skincare verkopen. Aankomend jaar is er zelfs een Korean Culture festival in de AFAS Live.

K-pop

De Koreaanse popcultuur bestaat nog niet zo lang in Nederland, zo’n 15 jaar. Hoe kwam deze hier terecht? ‘’De popcultuur werd met name bekend door Koreaanse tv-series. Die werden niet uitgezonden hier op televisie, maar op DVD verkocht. Daarnaast speelde K-pop ook een belangrijke rol, dat ontstond in de jaren ‘90 met een duidelijk oog op export’’, vertelt Breuker. Hij legt uit dat ook grote Koreaanse bedrijven, zoals Samsung, een rol speelden in het internationaliseren van de cultuur. ‘’Korea wordt nog steeds onderschat: het land loopt op veel gebieden ver op ons vooruit. Technische ontwikkelingen en de combinatie met het bedrijfsleven maakten het makkelijker om de cultuur ook hier te laten wortelen. Daarnaast vergeten mensen dat Nederland en Korea veel economisch samenwerken.’’

K-pop speelde dus een belangrijke rol in de introductie van de Koreaanse cultuur in Nederland. K-popfan Jake Teunisse (25), begon al ruim tien jaar geleden te luisteren naar deze muziek. ‘’K-pop trok mij heel erg. Als je het vergelijkt met westerse muziek is het veel beter geproduceerd. De videoclips, de outfits, de muziek: alles is overdreven. Ik noem het altijd een beetje Eurovisie Songfestival-muziek. K-popartiesten zijn vaak groepen, daardoor zit er altijd wel iemand bij die je leuk vindt. Bij solo-artiesten is de liefde al gauw voorbij als je iemand niet mag, dat gebeurt bij K-pop dus minder, het is toegankelijker.’’

Kimchi-kroketten

Teunisse kwam door K-pop al gauw in aanraking met andere elementen uit de Koreaanse cultuur: ‘’Je duikt die wereld in. Je ziet op sociale kimchi media dat de artiesten Koreaans eten, toen dacht ik, dat wil ik proeven. Tien jaar geleden kon je dat nog bijna nergens krijgen. Tegenwoordig is dat wel veranderd.’’

Dit merkt ook Esther Cilia Havinga: ‘’De nieuwsgierigheid naar de Koreaanse keuken groeit, zowel bij producenten als bij consumenten’’ De Koreaanse partner van Havinga, Alexander Boyce, begon bijna tien jaar geleden met het verkopen van kimchi (gefermenteerde, pittige kool) in Nederland. Momenteel runnen zij samen een online winkel met Koreaanse producten. ‘’We krijgen van producenten aanvragen om kimchi-chips te ontwikkelen en laatst vroeg een restaurant of wij kimchi-kroketten wilden maken.’’ Havinga vermoedt dat de opkomst van K-pop en K-beauty hebben bijgedragen aan de interesse in Koreaans eten. ‘’Mensen gaan zich verdiepen in de Koreaanse cultuur en eten is daar een groot onderdeel van. Er zijn veel mensen die ons mailen met de vraag hoe ze Koreaanse gerechten het beste kunnen eten. Ikzelf heb mijn familie in Leeuwarden kennis laten maken met kimchi door het bij de borrel op de kaasblokjes te doen.’’

Fandom

Wat maakt Koreaanse popcultuur nou zo aantrekkelijk? Expert Remco Breuker vertelt: ‘’Dat is een combinatie van elementen. Zo is de Koreaanse cultuur vooral aantrekkelijk door wat het niet is. Nederland zag vroeger Japan als een bedreiging en momenteel hebben we hetzelfde beeld over China. Bij Zuid-Korea zien we dit niet zo, daar kijken we neutraler naar.’’ De fanbase van K-pop heeft inmiddels een subcultuur gecreëerd in Nederland, volgens Breuker. ‘’In Korea zijn deze dingen mainstream, maar hier niet. Voor mensen die hier niet hun ei kwijt kunnen in de mainstream, kan die gemeenschap fijn zijn..’’

Jake Teunisse maakt lang deel uit van die fanbase: ‘’Het is een beetje vergelijkbaar met sciencefiction-fans, dat is ook echt een eigen wereld. De K-fanbase ook.’’ Ook hij zag de fanbase in Nederland groeien en het land daarop inspelen. ‘’Een jongen van mijn leeftijd, midden twintig, heeft een winkel geopend in Rotterdam met Koreaanse beautyproducten en daar loopt het storm. Dat laat ook zien dat de vraag er echt is.’’ Teunisse is door zijn interesse in K-pop zelf Koreaans gaan leren. ‘’Dat is nog iets waarin Korea speciaal is, de taal is veel makkelijker om te leren dan Chinees of Japans. Zo hanteren ze net als wij een alfabet.’’

Toekomst van K-culture

Remco Breuker voorspelt dat de aanwezigheid van Koreaanse popcultuur in Nederland iets blijvends is: ‘’Inmiddels zit het echt geworteld in ons land. Het wordt langzaam een normaal onderdeel van de cultuur.’’ Maar volgens hem blijft wel de representatie achter: ‘’Het leeft ontzettend, maar is nauwelijks zichtbaar. Zo hoor je nauwelijks K-pop op de radio. In vergelijking met de omvang van de fanbase, is de representatie van deze subcultuur slecht.’’

Ook winkeleigenaar Havinga nuanceert: ‘’De interesse in Koreaans eten is er wel, maar het proberen en het kopen is toch iets anders. Veel mensen durven het nog niet helemaal aan. Wij hopen dat dit zal veranderen als mensen eenmaal weten hoe ze het moeten eten.’’

Voor Teunisse zal de liefde voor Korea altijd blijven: ‘’Ik ben de laatste tijd wat minder actief aanwezig in de fanbase, maar ik blijf altijd in de gaten houden welke nieuwe K-popmuziek er verschijnt. En mijn liefde voor Koreaans eten blijft altijd bestaan!’’