Het elfde boek dat we lazen met Club Lees werd gekozen door Noah: Yellowface van R.F. Kuang. Een boek over cultural appropriation en de gelaagdheid daarvan. Ruim een maand lang werd er meegelezen door de app-gebruikers en de clubleden. Het boek werd verrijkt met annotaties van Noah, die het startpunt waren voor mooie gesprekken in de digitale kantlijn. En er schoof een gastlezer aan, fotograaf/kunstenaar Rui Jun Luong. Op 3 november vond een speciale editie van de meet-up plaats: live op het Crossing Border Festival in de Centrale Bibliotheek van Den Haag. Een terugblik.

Lees ook

04-11-2024

Het twaalfde Club Lees boek: ons nieuwe clublid Mahat koos Een lied voor Achilles van Madeline Miller

Het boek Yellowface speelt zich af in de literaire scene van Washington DC in de Verenigde Staten. Twee auteurs, hoofdpersoon June Hayward en haar soort-van vriendin Athena Liu, debuteren in hetzelfde jaar. Athena groeit uit tot een literaire publiekslieveling die alle kansen en aandacht krijgt, maar Junes carrière flopt. June spreekt op een avond met Athena af en is er als enige bij als Athena stikt in een pannenkoek. Impulsief steelt ze Athena’s net voltooide meesterwerk, een verhaal over een Chinees Arbeiderskorps tijdens de Eerste Wereldoorlog, niet een thema waar June bekend mee of bekend om is. Toch publiceert ze het als haar eigen werk. Ze viert haar succes, tot iemand dreigt haar te ontmaskeren. Het is een inkijkje in de literaire wereld, maar vooral ook een spannend verhaal over jaloezie, culturele toe-eigening en plagiaat.

© Jassir Jonas

Gastlezer

Naast onze vaste clubleden hadden we voor dit boek een gastlezer uitgenodigd: Rui Jun Luong. Rui Jun is opgegroeid in Friesland en zet zich in voor Aziatische representatie in Nederland. Uit haar eigen ervaringen met racisme en discriminatie heeft zij het online platform Asian Raisins opgericht. Op haar platform brengt zij deze thema’s en nog veel meer onder de aandacht. Rui spreekt zich op een creatieve manier uit; via fotografie, haar platform, en met het maken van een speciale editie van het spel Wie is het?: Guess Who: Asian Edition.

© Jassir Jonas

Eerste indruk

Noah koos dit boek omdat hij het een van de beste boeken vindt die hij in de afgelopen twee jaar gelezen heeft, vertelt hij op Crossing Border: ‘’Het boek is heel erg van deze tijd. Voor mij is het een accurate representatie van hoe het er ook in de Nederlandse uitgeverswereld aan toe gaat. De controverses die in het boek zitten lijken op wat ik zie gebeuren.’’ Noah las het boek eerst in het Engels. ‘’Dit is een van de beste vertalingen die ik gelezen heb, dus mijn complimenten aan de vertaler. (red: Hi-en Montijn).  Ik vond het erg knap hoe de vertaler zo dicht bij het Engels is gebleven, maar het toch in het Nederlands heeft opgeschreven. De Nederlandse vertaling lezen was wel echt een hele nieuwe ervaring; in het Nederlands klinken dingen net wat gemener dan in het Engels. Dat is gek.’’

© Jassir Jonas

Naaz zegt: ‘’Ik vond het extreem entertaining; het voelde alsof ik reality-tv aan het lezen was. Ik kan me soms expres verplaatsen in een karakter en dacht; misschien heeft June ooit iets meegemaakt dat ze zo doet. Ik was heel gefascineerd door Athena. Normaal als iemand dood is praten mensen heel mooi over iemand, maar hier werd in het boek best wel op haar getuft door de gemeenschap, dat vond ik erg interessant om te lezen.’’

Hanneke zit knikkend naast Naaz: ‘’Ik vond het zo knap dit boek, het is zo knap geschreven. Ik vind het heel interessant hoe je in dit boek schommelt tussen iemand mogen en iemand niet mogen. Daarnaast kijk ik vanuit mijn werk als theatermaker naar het commerciële aspect van het verhaal en de kapitalisering van kunst die maakt dat het afdrijft van alles wat iemand als maker wil maken.’’

Rui Jun sluit zich bij hen aan: ‘’Ik vond het spannend, geschreven en heel gedetailleerd. Er zat een diepere laag in het verhaal en die onderwerpen die aan het licht komen zorgen ervoor dat je zo meegenomen wordt in dit verhaal. Ik vond het ook bijzonder om in de app te lezen hoe mensen dingen herkenden, zoals die jaloezie en strijd tussen verschillende schrijvers.’’

© Jassir Jonas

De haat-liefde verhouding met June

Over één ding zijn Hanneke, Rui Jun en Naaz het eens: tijdens het lezen ontstaat er met de hoofdpersoon June een haat-liefdeverhouding. Noah: ‘’June manipuleert je ontzettend in het boek. Ze praat alles goed.‘’ In de app regende het reacties van lezers die ook met dit dilemma zaten:

Naaz vertelt tijdens de meet-up dat het onaardige en racistische karakter van June haar niet onbekend voorkomt: ‘’Ik ga iets vreemds zeggen maar ik zit in de muziekindustrie en heel veel mensen gedragen zich zoals June. Ik ben de enige vaak persoon van kleur. June heeft vaak in haar uitspraken een laag van woede en pettiness over alles heen zitten.’’

Gelaagd racisme

Tijdens de meet-up legt Noah uit wat de titel ‘Yellowface’ betekent: ‘’Het is staat als Blackface voor culturele toe-eigening, alleen dan voor Aziatische mensen/cultuur in plaats van zwarte mensen. Die toe-eigening is iets wat June in het boek doet, maar ook iets wat op een hele gelaagde manier terugkomt in het boek.’’

Naaz reageert: ‘’Ook dit herken ik uit de muziekindustrie. Heel veel mensen zijn echt onbewust racistisch. Er zijn er genoeg die per ongeluk mee lachen met iemands grapje en dan snel realiseren van oeh dat was wel raar/racistisch. Je ziet bij June hele subtiele tekenen van racisme, ze zijn zo subtiel dat als iemand er dan wat van zou zeggen dat het dan heel raar overkomt.’’

Ook in de app maakt de racistische laag veel los:

Tijdens de meet-up vertelt iemand uit het publiek dat het boek haar bewust maakte van haar witte privileges: “Op een gegeven moment wordt Candice een bad guy terwijl ze gelijk heeft en toen ging ik zelf dus heel slecht denken over Candice en daardoor ging ik nadenken: waar ligt mijn grens? Als witte vrouw vraag ik me af: hoe ik mezelf kan aanpassen? Ik werd geconfronteerd met mijn eigen stereotypen. Heel veel dingen worden normaal en er wordt je heel veel aangeleerd over je huidskleur.’’

Hanneke knikt van herkenning: ‘’Ik voelde me heel erg een witte vrouw. Ik was heel bewust van dat ik meeleefde met June en dat ik dacht van: ga ik sneller met haar mee omdat ze een witte vrouw is? En ja, ik denk (helaas!) dat dat zo is.’’

Noah: ‘’Dit boek heeft me geleerd dat veel dingen die ik meemaak wel degelijk racistisch zijn. Vroeger dacht ik: is dit racistisch? En nu zie je die nuance en die onderlaag. Dat inzicht, daar ben ik dankbaar voor.’’ De andere clubleden knikken instemmend.

Nieuwe clublid Mahat

Ook het nieuwe clublid Mahat, die Lemuels plek in de club inneemt, vond Yellowface een geweldig boek. Aan het einde van de meet-up sluit hij aan en onthult hij het volgende boek: Een lied voor Achilles van Madeline Miller.

Lees ook

04-11-2024

Het twaalfde Club Lees boek: ons nieuwe clublid Mahat koos Een lied voor Achilles van Madeline Miller

© Jassir Jonas