Documentaire Ik Besta Niet geeft staatloze en ongedocumenteerden een gezicht
- 3 minuten leestijd
Omroep ZWART brengt met de documentaire Ik Besta Niet de pijnlijke realiteit van ongedocumenteerde en staatloze jongeren in Nederland aan het licht. De documentaire volgt het leven van Bubacar en Viktoria, die beide sinds hun tienerjaren in Nederland verblijven zonder een verblijfsvergunning. Hun persoonlijke verhalen laten zien hoe de dagelijkse strijd van mensen die niet worden erkend door het Nederlandse systeem eruit ziet. Ondanks deze beklemmende omstandigheden proberen zij toch een volwaardig bestaan op te bouwen. Ik Besta Niet van omroep ZWART is vanaf 9 september te zien op 3Lab en youtube.
“Leven zonder nationaliteit is erg moeilijk. Je bestaat wel maar bestaat niet op papier, ik ben al twaalf jaar bezig om te bewijzen dat ik besta.”Viktoria
In Ik Besta Niet zoomt in op het leven van de ongedocumenteerde Bubacar en de staatloze Viktoria. De documentaire verkent de impact van voortdurende onzekerheid op hun mentale gezondheid en onderzoekt hoe het gebrek aan erkenning hun huidige leven en toekomstperspectieven beïnvloedt. In Nederland staan ongeveer 27.000 mensen geregistreerd als staatloos of met een onbekende nationaliteit, en wordt het aantal ongedocumenteerden geschat tussen de 23.000 en 58.000. Jongeren vormen een aanzienlijk deel van deze aantallen en leven onder deze omstandigheden vaak een onzichtbaar bestaan. Zonder toegang tot basisvoorzieningen zoals onderwijs, werk en gezondheidszorg.
Viktoria, 27 jaar oud, vluchtte op haar viertiende vanuit Rusland naar Azerbeidzjan en kwam toen gedwongen op haar zestiende naar Nederland, zonder ouders of familie. Zij is al twaalf jaar staatloos. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kregen haar ouders geen paspoort of nationaliteit, wat Viktoria in een bureaucratische nachtmerrie bracht. Al twaalf jaar probeert zij te bewijzen dat ze staatloos is om zo de Nederlandse nationaliteit te krijgen. Een machteloze situatie die haar dagelijkse realiteit beheerst. Viktoria werkt als vrijwilliger bij ASKV-steunpunt vluchtelingen, waar ze anderen ongedocumenteerden en staatlozen ondersteunt als juridisch casemanager.
“Als ongedocumenteerde voel ik mij uitgesloten van de maatschappij. Ik kan niet werken, kan niet naar de dokter en ben voor veel dingen afhankelijk van anderen. Mijn droom is om helemaal vrij en zelfstandig te kunnen leven.”Bubacar
Bubacar, 24 jaar oud, vluchtte op zijn viertiende uit Gambia zonder ouders of familie. Na een traumatische overtocht belandt hij op zijn zeventiende in Nederland. Inmiddels is hij al meer dan zeven jaar ongedocumenteerd en wacht hij nog steeds op bericht van de IND of hij hier mag blijven. Om zijn dagen zinvol door te brengen, doet hij vrijwilligerswerk en creatieve projecten, waarmee hij probeert bij te dragen aan de maatschappij. Ondanks zijn moeilijke omstandigheden heeft hij een sociaal netwerk opgebouwd en blijft hij vechten voor zijn recht op een volwaardig leven.
Over de maker
Nawa Sira van Sluijs (1992) is documentaire/filmmaker en presentatrice bij ZWART. Zij presenteert het wekelijkse radioprogramma De Nacht is Zwart op NPO Radio1 en brengt nu haar debuut documentaire Ik Besta Niet uit. Met een interdisciplinaire achtergrond in film, dans, muziek en psychologie wil zij verhalen een platform geven die zowel maatschappelijke thema’s aan de kaak stellen als de schoonheid en kracht laten zien van persoonlijke verhalen.
“Ik heb meerdere keren van dichtbij kunnen zien hoe het voor mensen is om ongedocumenteerd te moeten leven. Ik vind dat de plek waar je geboren bent, geen invloed zou moeten hebben op de rechten die je hebt. Iedereen heeft het recht om vrij te leven en zich te ontwikkelen. Het migratiebeleid in Nederland is op veel vlakken onmenselijk en dat moet anders.”Nawa Sira van Sluijs