Eerlijkheid is overrated | Zuidas
- 4 minuten leestijd
"Is het daar nou niet ontzettend veranderd?", vragen mensen ons vaak als het over de Zuidas gaat. Tien jaar geleden begonnen wij – twee advocaten en een bankier – te schrijven over de vierkante kilometer kantoorspeeltuin bij Station Zuid WTC. Inmiddels zijn we twee boeken, talloze columns en een televisieserie verder. We deden een Brexit, een exit en eentje zit er nog steeds.
De Zuidas is een bijzonder stukje ‘human zoo’. De dresscode op de apenrots van het internationale zakenleven hebben we vaak omschreven als ‘wit, piemel en een pak’; de moraal: ‘eerlijkheid is overrated’.
De wereld van internationale ruzies en overnames is er namelijk één van noodsituaties. Een bedrijf dat in de winkel staat of een miljoenenclaim moet afweren, doet dat liever niet te lang. En niet te vaak.
Als jij de Braveheart bent die een clusterpuist van een deal begeleidt, de Spartacus die een beest van een procestijger in de ogen kijkt of de Jack (Leonardo) die moet voorkomen dat een Titanic van een deal zinkt, heb je geen tijd om onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken. Als superheld denk je alleen aan andermans zaken. Hoe het voelt als de helft van het bedrijf dat wordt overgenomen dankzij jouw inspanningen wordt ontslagen, komt later wel. Met een uurtarief tussen de 300 en 600 euro zijn advocaten niet gewend om kantoortijd te verspillen aan emotionele wissewasjes.
Het gaat even niet over jou op De Zuidas. Daarom is het fijn als je de volumeknop op jezelf kan vinden en naar beneden kan schroeven voor je aan die lange kantoordagen begint.
Toch lijkt er wel wat te zijn veranderd in het afgelopen decennium. Het toezicht op banken, accountants en advocaten is aangescherpt. De torens hebben nog steeds spiegelglas, maar langzaam bladert er een laagje vernis vanaf. Perfectionisme is uit. Flexibele werktijden zijn in. Generatie Z en Y zijn uitgerukt. Facetimen doen ze alleen nog op hun telefoon. Tot laat blijven zitten past niet in een hoogconjunctuur waarin je jonge werknemers moet lokken met de illusie van zingeving en eigen zeggenschap. De nieuwe generatie advocaat-stagiairs vraagt ‘waarom’ als ze om zes uur ’s avonds een opdracht op hun bureau gedumpt krijgen die de volgende ochtend om negen uur af moet zijn. Ze bevragen een plan van aanpak of zelfs de ethiek die erachter schuil gaat. Ze zeggen gewoon: kan dit ook overmorgen? ‘Ik heb vanavond al afspraken staan.’ Hun eigen tijd indelen vinden zij normaal, net als acht werkgevers verslijten in tien jaar.
Maar aan de andere kant van de keten verandert er niet zoveel. De cliënt betaalt nog steeds een uurloon voor zijn Zuidas-advocaat waarmee je in Afrika een kind een jaar naar school kan sturen. Dat brengt bepaalde verwachtingen met zich mee: honderd procent beschikbaarheid. Perfect werk dat met intergalactische snelheid wordt afgeleverd. De middenlaag van de piramide, de medewerkers, zakt intussen weg in een split. Geef je die lastige millennials weerwoord? Of moet je begrip voor het nieuwe werken afdwingen bij de partners? Als na tien jaar ploeteren je fysiek is verwaterd tot een puddingbroodje en je ruggengraat bestaat bij de gratie van een ergonomische stoel, pas je wel op.
Er verandert uiteindelijk dus niet zoveel op De Zuidas. Ja, er vinden cosmetische micro-verschuivingen plaats. Er worden intentieverklaringen getekend en yogalesjes aangeboden – mits het werk het toelaat. Voor echte verandering zijn grondiger hervormingen nodig: in de samenstelling van de maatschap en in het toezicht op de beroepsgroep.
Dat er iets begint te schuiven juichen wij toe. Dat het nog wringt en schuurt maakt het alleen maar interessanter om over de Zuidas te blijven schrijven. In een wereld die compleet transparant is valt weinig meer te ontdekken. Eerlijkheid is overrated, zeker als je materiaal zoekt voor een goed verhaal.
- Zo Zuidas
Zuidas elke zondag om 21.15 uur bij BNNVARA op NPO 3