Vanuit expertisecentrum Rutgers werkt seksuoloog Yuri Ohlrichs veel met jongeren en traint hij professionals die met jongeren werken. “Jongeren zijn op zoek naar manieren om hun seksleven vorm te geven.” Dat kan soms voor de nodige onzekerheden en angsten zorgen. Maar wat als je daardoor serieuze faalangst krijgt voor seks? In dit artikel geeft Yuri een aantal tips om hiermee om te gaan!

We gaan terug in de tijd. Je bent net een tijdje seksueel actief. Het is allemaal nogal spannend en je bent bang om iets verkeerd te doen met een (nieuwe) sekspartner. Hoe ga je daarmee om? “De helft van de oplossing is natuurlijk erover communiceren. Geef aan wat je leuk vindt en praat met elkaar als iets niet fijn is of als je iets anders wilt. Realiseer je ook dat je niet de enige bent: een heleboel jongeren hebben dezelfde twijfels en vragen,” antwoordt seksuoloog Yuri.

‘Jongeren leven in een wereld waarin er heel veel regels worden gesteld aan hoe seksualiteit hoort te zijn’

Perfectiestress in de slaapkamer

Volgens Yuri is voor jongeren altijd de grote vraag: wat is normaal? “De laatste jaren zie je veel voorbeelden op internet. Porno, bewerkte foto’s, maar ook influencers die van alles roepen over seksualiteit. Jongeren leven in een wereld waarin er heel veel regels worden gesteld aan hoe seksualiteit en relaties horen te zijn. Daardoor kun je denken: ‘het moet perfect gaan, maar ik weet niet precies hoe dat moet. Jongeren krijgen hier faalangst van.”

De expert haalt ook nog het stereotype van een mooi lijf aan. “Als je daar niet aan voldoet, kan dat tot extra onzekerheid leiden. Het is belangrijk om vanaf jonge leeftijd al te leren dat je lijf er mag zijn. Er is geen standaard van mooi en goed.” Want dat bepaal je uiteindelijk zelf.

‘Kinderen vinden het misschien grappig of gek, maar hun seksuele systeem gaat er nog niet op aan’

Yuri is voorstander van een maatschappij waarin al op jonge leeftijd aandacht is voor boodschappen over seksualiteit en je lichaam. Thuis én op school, waar de  inhoud van lessen over seksualiteit aangepast kan worden aan de doelgroep. “Kinderen reageren daar natuurlijk heel anders op dan tieners, pubers en volwassenen. Zij hebben allemaal hormoonactiviteit. Kinderen vinden het misschien grappig of gek, maar hun seksuele systeem gaat er nog niet op aan. Ze kunnen wel alvast leren dat seks bijvoorbeeld iets is dat privé is. En wat je doet als jij vindt dat je eraan toe bent, met iemand die je vertrouwt.”

Mentale verkramping

Wanneer er angst ontstaat om met iemand naar bed te gaan, kan dat volgens Yuri uiteindelijk twee kanten op werken. “Je kunt denken: ik ben bang dat het een teleurstelling wordt, dus ik doe het maar niet. Maar het kan ook de andere kant op werken en grensoverschrijdend gedrag in de hand werken. Sommige jongens leren bijvoorbeeld dat je op een bepaalde leeftijd seks moet hebben gehad en dat je anders geen echte man bent. Zo zie je in publieke ruimtes dat jongens opmerkingen naar meiden en vrouwen gaan maken, om hun (hetero)seksualiteit te bewijzen.”

‘Porno is vaak gefilmd vanuit de mannelijke, heteroseksuele blik’

Op de vraag of porno een boosdoener is voor faalangst tussen de lakens, antwoordt Yuri nee: “Het geeft alleen een eenzijdig en beperkt beeld van seksualiteit. Als je je daar bewust van bent, kun je met alle plezier porno kijken. Zolang je maar beseft dat het dus niet heel realistisch is wat erin gebeurt. Het wordt bijvoorbeeld erg gericht op penetratie en de onderliggende boodschap is dat penetratieseks echte seks is. Het is vaak gefilmd vanuit de mannelijke, heteroseksuele blik, maar er is nog veel meer dan dat. Het is goed voor jongeren om dat te weten.”

Bepaalde stereotype beelden over seks kunnen jongeren ook onzeker en faalangstig maken. “Bijvoorbeeld dat jongens altijd zin hebben en meiden vooral niet moeten laten zien dat ze zin hebben, want dat zou niet goed zijn voor hun reputatie,” vertelt Yuri hier nog over. Het loslaten van deze stereotype beelden zou een stap in de goede richting zijn.

‘In series zoals Sex Education en Heartstopper is heel veel diversiteit zichtbaar’

Meer diversiteit, meer zelfvertrouwen

Mede dankzij de opkomst van social media is er de laatste jaren een duidelijke ontwikkeling zichtbaar voor Yuri. Hij wil benadrukken dat deze ontwikkeling óók een positieve kant heeft. “Laten we die niet vergeten. In series zoals Sex Education en Heartstopper is heel veel diversiteit zichtbaar, op het gebied van gender en seksualiteit. De ene keer wat meer stereotype dan de ander, maar het is er wel. Sommige mensen beweren dat door die zogenaamde ‘gekkigheid’ kinderen of tieners dingen worden aangepraat, maar dat is niet zo. Het geeft zoekende jongeren de woorden om hun gevoelens te beschrijven. Dat kan heel erg bevrijdend en geruststellend zijn.” Al deze openheid kan bijdragen aan een zelfverzekerd gevoel tussen de lakens en daarbuiten. Lekker Netflixen dus!