Neerlands trots, Marvel-knallers, arthouseparels: 2019 was een jaar vol geweldige films, verrassingen en tegenvallers. Maar hé, laten we deze feestperiode vooral positief afsluiten en tijdens het oliebollen bingen nog even nagenieten van het beste van het beste.

De laatste feestdagen van het jaar breken aan: het perfecte moment om nog even terug te blikken op de vele geweldige films van 2019. Alleen films en geen documentaires in deze recap dus, anders blijven we aan de gang. De kans is overigens groot dat een paar van je favorieten in de toplijst ontbreken. Die staan dan nog op de must see lijst (denk: Capharnaüm, Le Mans ’66, The Wild Pear Tree, So Long, My Son, Climax en Judy). Extra suggesties voor de kerstvakantie zijn welkom!

Wil je meteen door naar de tien mooiste toppers? Klik dan naar top 10 om direct naar beneden te springen. Ga je eerst nog even gezellig mee door de recap van 2019, lees dan vanaf hier verder.

Disney remakes: mwah…

2019 was natuurlijk het jaar van Disney (met ook Marvel en Star Wars in de portefeuille). De veelbesproken live-action remakes waren verbluffend mooi, al viel Dumbo script-wise een beetje tegen en bleek The Lion King een merkwaardige kijkervaring toen de fotorealistische leeuwen begonnen te praten en zingen. Aladdin was de grootste verrassing: vermakelijk, fris én met een glansrol voor Marwan Kenzari.

Nog meer Disney

Daarnaast kwamen zowel Frozen als Toy Story terug met sterke vervolgen. En laten we de onvergetelijke bijdrage van Keanu Reeves als Canadese speelgoedstuntman Duke Caboom niet vergeten. Het laatste Star Wars-avontuur viel helaas een beetje tegen: The Rise of Skywalker werd niet de gehoopte grandioze afsluiter van de negendelige saga.

Marvel: yass!

Marvel scoorde daarentegen erg lekker met Captain Marvel (eerste vrouwelijke hoofdrol in een Marvel-film!), Avengers: Endgame (beste MCU-film ooit) en Spider-Man: Far From Home, waar onze enige echte eigen Jeroen van Koningsbrugge een klein maar geinig rolletje in speelde.

Special mentions

Er was meer moois: van grootse en entertainende popcornknallers (Knives Out, Rocketman) tot indringende drama’s (A Private War, The Hate U Give, Sorry We Missed You), prachtige en beklijvende arthousefilms die wat mij betreft ook in de top 10 mogen schitteren (If Beale Street Could Talk, Dolor y gloria, Portrait de la jeune fille en feu, Monos, Mario, Eighth Grade, Beats, Werk ohne Autor en At Eternity’s Gate) en aangename verrassingen als Dolemite Is My Name (Eddie Murphy is terug!), Blinded by the Light en Hustlers. Leuk ook om te zien dat van een serie dus wel een goede filmversie te maken is: Downton Abbey stelde mij als groot fan niet teleur.

Van eigen bodem, superhorror en supersci-fi

In de genrehoek ontbrak het ook niet aan titels, met heerlijk akelige horrortoppers als Midsommar, Us en Bumperkleef. En holy shit, wat was Robert Pattinsons High Life een geweldige bizarre sci-fi-trip. Over sci-fi gesproken: Brad Pitts Ad Astra maakte ook veel indruk en riep vooral veel interessante vragen op. En 2019 had ook fijne, verfrissende Nederlandse must sees als De Libi, Take Me Somewhere Nice, en Baantjer Het Begin. Instinct was geen topper, maar wel een indrukwekkend regiedebuut van Halina Reijn met sterke performances van Carice van Houten en Marwan Kenzari (jaja, daar is 'ie weer!).  

1. PARASITE

Geen film dit jaar die zo verraste en imponeerde als Parasite. Bong Joon-ho’s strak geregisseerde en prachtig geschoten klassenstrijd is een perfect voorbeeld van ‘entertainment meets inhoud’. En telkens wanneer je denkt te weten welke kant het verhaal op gaat, vliegt deze heerlijke rollercoaster de andere kant op. Briljant! Knap hoe de Koreaanse regisseur (en Gouden Palm-winnaar) nergens uit de bocht vliegt, de geloofwaardigheid behoudt en ook nog weet te raken met een belangrijke sociaalmaatschappelijke boodschap.

2. ONCE UPON A TIME IN HOLLYWOOD

Brad Pitt en Leonardo DiCaprio: hét bromance-duo van het jaar. En ze schitterden ook nog eens in een ge-wel-di-ge nieuwe Tarantino waarin de meesterregisseur twee verhaallijnen (en een bloederig stukje geschiedenis) verbluffend aan elkaar knoopt. Zijn sfeerschets van het Hollywood van eind jaren zestig is prachtig, supergedetailleerd en uiteraard weer voorzien van een geweldige soundrack. En hoe verfrissend om Tarantino van z’n meest charmante en aandoenlijke kant te zien.

3. JOKER

Superorigineel was het scenario niet (zie King of Comedy en Taxi Driver). Maar boy, oh boy wat maakten deze film en met name de briljante vertolking van Joaquin Phoenix diepe indruk. Een heel sombere ook. Het duistere, verontrustende, gedurfde en gewelddadige drama over de geboorte van de iconische Batman-schurk grijpt je beet vanaf de eerste seconde en laat je niet meer los.

4. MARRIAGE STORY

Adam Driver was dit jaar goed op dreef met vertolkingen in The Report, The Dead Don’t Die en Star Wars: The Rise of Skywalker. Maar met zijn rol in de schitterende break-up-film Marriage Story maakte hij toch wel de meeste indruk. Samen met Scarlett Johansson speelt hij daarin een getrouwd stel dat in scheiding ligt. Veel ruzies, tranen en getouwtrek rondom de voogdijstrijd voor hun zoontje volgen. Maar de tranentrekker bevat ook humor, liefde en geniaal acteerwerk.

5. THE FAREWELL

Er zijn van die films die je tijdens het kijken enorm kunnen boeien, maar daarna snel in de vergetelheid raken. Het kleine, gevoelige én waargebeurde The Farewell van de Amerikaanse regisseur Lulu Wang is niet zo’n film. Dit is er eentje die je nog dagenlang, misschien zelfs wekenlang in z’n greep houdt. Of beter gezegd: in een warme omhelzing. En het verhaal, waarin een familie ervoor kiest om hun oma niet te vertellen dat ze terminaal ziek is, laat me nog altijd niet los. Wat een parel.

6. THE IRISHMAN

Wat een epische trip down maffia lane met Robert De Niro, Al Pacino en Joe Pesci. Oudere mannen, jawel, maar acteurs die nog altijd tot de Champions League van hun vak behoren. En in Scorsese’s meeslepende misdaadfilm bewijzen ze waarom. The Irishman boeit van begin tot eind en ziet er piekfijn uit. Maar wat het meest beklijft is de nadruk die Scorsese in z’n laatste akte (in tegenstelling tot z’n eerdere maffiafilms) op de NIET-romantische kant van het gangsterbestaan legt. Alleen maar spijt en eenzaamheid. Verfrissend. 

7. THE FAVOURITE

Laat het maar aan de eigenzinnige regisseur Yorgos Lanthimos (The Lobster) over om van een kostuumdrama zo’n surrealistisch, bizar en hoogst zwart-humoristisch feestje te maken. Mét geweldige kostuums en decors. The Favourite gaat over de Britse koningin Anne (gespeeld door Oscarwinnaar Olivia Coleman) en de keiharde machtsstrijd die haar lovers (gespeeld door Emma Stone en Rachel Weisz) voeren. De ladies zijn heerlijk op dreef en gaan niets uit de weg om hun doel te bereiken. Oh enne, die vele wijde fisheye-shots waarmee Lanthimos z’n personages volgt: gewaagd en geslaagd.

8. AVENGERS: ENDGAME

Wie had gedacht nog naar de zakdoekjes te moeten grijpen bij een superheldenfilm? De makers van Avengers: Endgame kregen het voor elkaar. Dit jaar maakten zij de grote finale van de 22 Marvel Cinematic Universe-films, en hoe! Het beste was werkelijk tot het laatst bewaard. En regisseurs Anthony en Joe Russo leverden een briljant slotstuk af dat je vol adrenaline de bioscoopzaal uit deed stuiteren en tegelijkertijd soms behoorlijk naar de strot greep. Dit was de beste Marvel-film, punt.

9. TOY STORY 4

En de prijs voor de allerleukste en liefste film van het jaar gaat naar het laatste deel van Toy Story! Dit avontuur leverde een vermakelijke mix op van oude bekenden (Buzz Lightyear & Co), nieuwe karaktertjes, de terugkeer Woody’s liefje Bo Peep, ingenieuze reddingspogingen en dit allemaal gegoten in prachtige kraakheldere animaties. Veel humor ook en Pixar zou Pixar niet zijn als over dit alles niet ook nog een dieperliggende moraal hangt. Toy Story 4 leert ons aan de hand van speelgoedpoppetjes het oude los te laten om het nieuwe te kunnen omarmen.

10. MIDSOMMAR

Hij was iets aan de lange kant en bevatte misstapjes. Maar Ari Aster schotelde ons met Midsommar een unieke en oogstrelende filmbeleving voor vol beelden die nog steeds achtervolgen... Dit horrorverhaal speelt zich (bijna) volledig af bij daglicht, in een idyllisch Zweeds dorp waar een Midsommar-feest wordt gevierd. De plot is vrij dun en dat kon met lui schrijfwerk in clichés verzanden. Maar Aster omzeilde dat grotendeels en maakte van Midsommar een artistiek, psychologisch gelaagd en origineel meesterwerkje. Samen met Jordan ‘Us’ Peele breidt deze regisseur het horrorgenre op geheel eigen wijze uit: bravo! Én een extra applaus voor hun sterke vrouwelijke leading ladies. Dit smaakt naar meer.

Dat was 'm filmgeeks! Geniet van de feestdagen, kijk mooie films en tot volgend filmjaar. Misschien een goed idee om een Cineville-pas of Pathé-kaart aan de Kerstman te vragen: er komt een hoop geweldigs aan;-) Stay tuned! Oh enne ook benieuwd naar de beste series van 2019, check dan even de toplijst van collega bingewatcher Jochgem van der Mel. 

• Deel