Het is bijna tijd voor bubbels, vuurwerk en oliebollen en dus ook voor de meest willekeurige appels-met-peren-lijst van het jaar: de beste films van 2022. Toch wil je die zeker checken, want er staat een hoop lekkers tussen om tijdens de vrije feestdagen in te halen. Let's go!

Korte recap nog even

Na een lange tijd van lockdowns, anderhalvemeter-gekut en uitgestelde films konden de bioscoopdeuren vanaf januari eindelijk weer permanent open. En dat was al meteen goed nieuws voor alle Spider-Man-fans die de maand ervoor nèt geen kaartje konden kopen voor die ENE dag dat het spoilergevoelige superheldenspektakel draaide. Het was ook het jaar waarin grote uitgestelde blockbusters als The Batman en Jurassic World: Dominion eindelijk los mochten. Het jaar dat veel filmfestivals gewoon weer in volle glorie te bezoeken waren. Het jaar van de eerste mainstream romcom met twee gay leads op het grote bioscoopscherm, Bros. Het jaar waarin popster Harry Styles in twee films te zien was, maar z’n acteercarrière misschien nog eens overweegt. Het jaar van de pijnlijk memorabele Oscaruitreiking (iets met een klap), maar waar tegelijkertijd een aantal vrouwelijke winnaars Oscar-geschiedenis schreven (nice). En over vrouwelijke filmmakers gesproken: 2022 was ook het jaar waarin Halina Reijn gewoon een kick-ass Amerikaanse A24-film dropte met Bodies Bodies Bodies. Respect.

De top 10 (tot nu toe)

Er valt natuurlijk veel meer te zeggen over het filmjaar 2022, maar let’s cut to the chase: de 10 beste titels. Het blijft een gevalletje appels met peren vergelijken en een eenvrouwsredactie (die vanwege preggo-verlof ook nog eens voortijdig stopte) kan niet alles zien. Zo staan films als Decision to Leave, Navalny, The Hustle, L’Evenement (Happening), The Menu, El Houb en de nog te verschijnen Avatar 2 en Guillermo del Toro's Pinocchio op de to-watch list. Maar je vindt in deze lijst vast films die je nog niet gezien hebt en door deze laatste enthousiaste aanbeveling natúúúrlijk gaat checken op de streamers. Veel scrollplezier.

10. The Batman

Wéér een reboot? Wéér een Batman? De scepsis was groot toen bekend werd dat er een nieuwe film over de iconische superheld in vleermuispakje kwam. Maar de vraag of we daar überhaupt trek in hadden, deed Robert Pattinson als een sexy, getergde, jonge Bruce Wayne compleet vergeten. De film was niet 100% perfect en kon ook niet op tegen de gamechanger-trilogie van Christopher Nolan (blijft de beste als je het mij vraagt). Maar regisseur Matt Reeves zorgde wel voor een geheel eigen, grimmige en rauwe detective vibe. En een film die met z’n plot vol corrupte politici en meedogenloze criminelen deed denken aan Sin City. Aangevuld met de sterke cast, actiescènes, soundtrack en camerawerk werd het onverwacht een sensationele kijkervaring. TRAILER
Te zien op o.a. HBO Max en Pathé Thuis

9. Bodies Bodies Bodies

Dat Halina Reijn op uitnodiging van de prestigieuze Studio 24 (van titels als Midsommar en Uncut Gems) een film mocht maken, was al tof op zich. Maar de Nederlandse regisseur maakte er ook echt een van de lekkerste en creatiefste bioscoopervaringen van het jaar van. De ideale combinatie van een strakke, gelikte en spannende film vol entertainment én herkenning die tot het einde boeiend blijft. En vol zit met vermakelijke emotionele messteken, afkomstig van een groep narcistische en telefoonverslaafde GenZ’ers. Het is verleidelijk om te lachen om dit groepje oppervlakkige 'bff's' dat in deze horrorcomedy centraal staat, maar Reijn maakt haar hoofdrolspelers nergens belachelijk. Ze houdt eerder een spiegel voor waarin je (als je eerlijk bent) ook stukjes van jezelf en herkenbaar meidenvenijn terugziet. Knap. TRAILER
Te zien op o.a. Pathé Thuis en iTunes

8. Belfast

Een zwartwit-film over opgroeien in Noord-Ierland tijdens een gewelddadig conflict tussen de protestanten en katholieken? Het zou een zwaar depressief oorlogsdrama op kunnen leveren. Maar het Oscarwinnende Belfast werd allesbehalve dat. Bijzonder aan de film is dat je de moeilijke Troubles-periode vanuit de ogen van een kind beleeft die natuurlijk niet alles beleeft zoals volwassenen dat doen. Er is geweld, maar er is vooral ook leven, liefde, de dagelijkse gangetjes, bioscoopbezoekjes, ruzietjes en buurtfeestjes. De film heeft met z’n nostalgische feel iets mythisch en onrealistisch, maar door de ogen van een kind pik je dat. Bonuspunt voor Jamie Dornans Everlasting Love-zangmoment en de speelduur van anderhalfuur. Ook weer eens lekker. TRAILER
Te zien op o.a. Pathé Thuis, MeJane en iTunes

7. The Northman

Het verhaal van deze film is flinterdun: een jonge vikingprins ziet hoe z’n pa door z’n oom wordt vermoord, z’n dorp wordt verwoest en z’n moeder wordt ontvoerd. Hij ontkomt zelf nog net aan de dood en weet via het water te vluchten met één gedachte in z’n kop: ik wreek m’n vader, red mijn moeder en dood mijn oom. En that’s basically it zodra dit jongetje uitgroeit tot de volwassen krijger Amleth, gespeeld door de indrukwekkend gespierde menselijke tank Alexander Skarsgård (oef). Maar regisseur Robert Eggers (The Lighthouse) weet van z’n dunne verhaal vol onsympathieke gasten, absurde gebruiken, testosteron en toxic machogedrag een retegave kijkervaring te maken die alle zintuigen prikkelt. Ieder frame -zelfs de meest bloedige- is een lust voor het oog, ieder geluid hypnotiserend en indringend. Wat een trip. TRAILER
Te zien op o.a. Pathé Thuis, Ziggo en iTunes

6. Close

De prijs voor een van de meest pure must-sees van het jaar gaat naar Close. De film waarmee de Vlaamse regisseur Lukas Dhont dit jaar diepe indruk maakte na z’n sterke debuut Girl. Close draait om de tieners Leo en Remi die al bff’s zijn zo lang ze zich kunnen herinneren. Maar hun lieve en intieme band verandert zodra ze naar de middelbare school gaan. Waar iedereen meteen nieuwsgierig is of de twee jongens iets hebben met elkaar. En dat drijft Leo en Remi uit elkaar. Regisseur Dhont droeg z’n film op aan z’n eigen verloren vriendschappen en levert met Close een verpletterend verhaal over mannelijkheid (wat betekent dat nou eigenlijk), kwetsbaarheid en vriendschap waarin waarin we ons allemaal kunnen herkennen. Het zal me niets verbazen als Close minstens een Oscarnominatie voor Beste Buitenlandse Film in de wacht sleept. TRAILER
Nog te zien in de bioscoop, vanaf december waarschijnlijk op de streamers

5. The Worst Person in the World

Je kent ze wel of je bent er zelf eentje: een verwende millennial die op papier tevreden zou moeten zijn, maar geen genoegen kan nemen met het leven en van de ene opleiding, baantje en relatie naar de andere hopt. Super irritant eigenlijk. Net zoals Julie in deze geweldige Noorse millennial-dramedy. Regisseur Joachim Trier verpakt het bekende dolende-dertiger-thema in een uniek, stijlvol en creatief jasje vol beelden die je niet snel vergeet. De scène waarin Julie de tijd stil zet na een bijna-onenightstand en fantaseert hoe het leven met die andere guy zou zijn, is goud. Puur goud. Actrice Renate Reinsve won terecht een Gouden Palm voor de geloofwaardige, herkenbare en gelaagde manier waarop ze Julie neerzet. TRAILER
Te zien op o.a. Picl en Pathé Thuis

4. Good Luck to You, Leo Grande

Wanneer haar seksloze man overlijdt, besluit de 62-jarige gepensioneerde lerares Nancy de jongere sekswerker Leo Grande (Daryl McCormack uit Peaky Blinders) in te huren en haar seks bucket list af te werken. Dat zou een heel platte, flauwe of ver-van-je-bed-show-film kunnen opleveren. Maar dit ultieme feelgood-pareltje pakt anders uit dan zij én jij denken. Doordat de film zich grotendeels op een hotelkamer afspeelt en er naast seks ook diepere gesprekken plaatsvinden, leren we Leo en Nancy goed kennen. Dat levert mooie en menselijke momenten op die gelukkig nergens te sentimenteel of zoetsappig worden. Eerder humoristisch en heel herkenbaar als het gaat om thema’s als kwetsbaarheid, schaamte, onzekerheid, zelfacceptatie en verlangens. Ga zien! TRAILER
Nog te zien in de bioscoop, vanaf december waarschijnlijk op de streamers

3. Everything Everywhere All At Once

Dit is zo’n typische film met een hoog wtf-gehalte die je he-le-maal te gek vindt of totaal wack. Maar iedereen kan het erover eens dat Everything Everywhere All At Once ook een filmbelevenis is zoals je die niet eerder meemaakte. Én het idee van een multiverse naar een hoger en creatiever level tilt (Dr. Strange eat your heart out). Michelle Yeoh is bovendien awesome als de uitgebluste eigenaresse van een onsuccesvolle wasserette wiens gezin op instorten staat, en die ineens een heldin wordt die het multiversum moet redden van een grote vijand. Knap hoe de makers te midden van alle chaotische gekkigheid en visuele effecten een klein emotioneel familiedrama overend houden. Met daarbij een boodschap over messy levens en messy mensen. Een tikkeltje sentimenteel, maar wel raak. TRAILER
Te zien op o.a. Prime Video en Pathé Thuis

2. Nope

De Oscarwinnende regisseur van Get Out en Us kwam dit jaar sterk terug met zijn film Nope. Een ‘scifi-western-drama-horrormysterie’ met een tof Nederlandse tintje: het camerawerk kwam van Hoyte van Hoytema (Interstellar, Spectre). Nope zit vol bekende Peele-ingrediënten, hij is een koning in het samensmelten van suspense, mysterie, drama, comedy, satire en scherpe maatschappijkritiek. Maar hij doet dat nu in een westerndecor en is wat subtieler met z'n humor en commentaar. Tegelijk zegt hij iets wezenlijks over bijvoorbeeld het wegwassen van zwarte filmgeschiedenis, de geilheid op (Hollywood)entertainment en het exploiteren van spektakel. Waar wij dan vervolgens van smullen met een bak popcorn op schoot. De heerlijke ironie. Net als veel van de films van Christopher Nolan is Nope de ultieme combi van spektakel en voer om naderhand nog over na te denken. TRAILER
Te zien op o.a. Pathé Thuis, iTunes en Google Play

1. Top Gun: Maverick

Dit was in 2022 bioscoopsensatie op z’n allerbest! Met als extra pluspunt dat de vele waanzinnige F-18-beelden echt zijn gefilmd met de cast in de jachtvliegtuigen. Een verademing na alle CGI-overkill in de Marvels van deze wereld (hoe leuk ook). En dat is met name te danken aan hoofdrolspeler, producer en adrenaline-junk Tom Cruise. Een acteur over wie je kan zeggen wat je wil, maar wel nog altijd de koning is van de meest spectaculaire stunts. Maar Top Gun: Maverick was meer dan dat. Een strak verhaal dat nergens saai wordt, een frisse cast met leuke chemie, humor en flair. En ja, natuurlijk ook de verwachte hoge dosis testosteron, wasbordjes, rivaliteit en voorspelbaarheid. Maar de film pretendeert ook niet meer te zijn dan dat. Het doet precies wat het moet doen in z'n genre, volop entertainen en je mond open laten vallen van verbazing bij het zien van de belachelijk gave vliegbeelden. En dat Maverick (gespeeld door een wat meer nederige én realistisch kleinere Tom Cruise) onverwacht tóch nog wat gevoelige snaartjes weet te raken, is extra mooi meegenomen. TRAILER
Te zien op iTunes, Google Play en Ziggo

Check voor de meest actuele bioscoop- en stream info de websites Biosagenda.nl of Moviemeter.nl. Heb je een goed overzicht in welke bioscopen jouw favo films draaien of bij welke streamer ze te zien zijn.

Special Mentions

Films die de top 10 niet haalden, maar een speciale vermelding verdienen

• The Woman King: Alleen al voor Viola Davis’ vertolking als generaal van een groep kick-ass vrouwelijke strijders de moeite van het zien waard.
  
• C’mon, C’mon: Joaquin Phoenix als lieve oom van een lief 9-jarige neefje en hun road trip van Los Angeles naar New York en New Orleans: arthouse goud en een supermooie ode aan het alledaagse.
• After Yang: Niet iedereens koekje, dit filosofische sci-fi-drama over samenleven met cybermensen. Maar als je het je ding is: een onvergetelijke voltreffer.
• Black Panther: Wakanda Forever: Mooi en bijzonder eerbetoon aan Chadwick Boseman en de meest emo Marvel tot nu toe.
• The Gray Man: Ja de film heeft z’n gebreken, maar als liefhebber van actie ook alles om van te watertanden en hoofdrollen voor niemand minder dan Ryan Gosling, Chris Evans -met Krikke-snor-, Ana de Armas en Regé-Jean Page. Over prettige combi-deals gesproken.
• Triangle of Sadness: Hoewel de ‘eat the rich’-film van Cannes-winnaar Ruben Östlund in z’n derde en laatste hoofdstuk een beetje de bocht uit vliegt, is dit wel een van de meest spraakmakende en beklijvende must-sees van het jaar.

• Deel