In Popcorntijd bespreekt André Nientied wekelijks het leukste filmnieuws en de beste kijktips. Deze week: films in het #metoo-tijdperk.

Sinds de onthullingen over Hollywood-producent Harvey Weinstein, nu een maand geleden, golven de naschokken van #metoo door Hollywood. Kevin Spacey en Louis C.K. zijn de meest in het oog springende daders van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar ze zijn óók slachtoffers van hun eigen gedrag: hun carrière en hun reputatie is geheel of gedeeltelijk aan gort. En in hoeverre kunnen we nog van hun films genieten? Een ongemakkelijk overzicht in vijf films.

Kevin Spacey - All the money in the world
Zelden ging een reputatie sneller ten gronde, of het moet die van Harvey Weinstein zijn geweest. Maar Spacey genoot als acteur een veel grotere bekendheid, mede dankzij House of Cards. De productie van seizoen zes van die razend populaire Netflix-serie werd meteen stopgezet toen bekend werd dat Spacey zich regelmatig had vergrepen aan minderjarige jongens en andere mannen die daar niet van waren gediend. Een goed voorbeeld van damage control door Netflix, dat ook de afronding van de film Gore, met Spacey als Gore Vidal, stopzette.

Nog extremer was de ingreep die regisseur Ridley Scott voorstelde om zijn film All the Money in the World te redden: Kevin Spacey, die Paul Getty senior speelt, wordt uit de film geknipt en vervangen door Christopher Plummer. Dat knip- en plakwerk moet binnen een maand zijn afgerond om de opgelapte film klaar te hebben voor het Oscarseizoen. Dat maakt uiteraard benieuwd naar het resultaat, maar ook naar de oude versie, waarin Spacey vanwege een dikke laag make up trouwens nauwelijks herkenbaar was. Opnieuw dus een slim staaltje damage control: een film met Spacey op de titelrol zou een flop worden, dus het mag wat kosten. En het levert natuurlijk gratis publiciteit op.

Maar kunnen we ooit nog zonder bijgedachten kijken naar American Beauty, waarin de latere Oscarwinnaar in de openingsscène onder de douche masturbeert, het hoogtepunt van zijn dag?  

Louis C.K. – I Love You, Daddy
De liefhebbers van de sitcom Louie en de stand-up shows van deze komiek wisten al lang dat hij geen taboe schuwt niet, ook niet als het over masturbatie gaat. Zo maakte Louis grappen over masturberen op 9/11: hij deed het naar eigen zeggen alweer terwijl de tweede WTC-toren nog moest instorten. Smakeloos misschien, maar wel geestig. Het is natuurlijk van een andere orde als je jezelf bevredigt ten overstaan van aanstormende vrouwelijke komieken die daar niet om gevraagd hebben. Die aantijgingen waren de reden dat de première van de nieuwe film van Louis C.K., I Love You Daddy, afgelopen weekend werd afgelast. In deze nostalgisch ogende komedie legt de 17-jarige dochter van de door Louis C.K. gespeelde rijkaard het aan met een veel oudere regisseur (John Malkovich). Voor dat gegeven én de stijl van de film is duidelijk gekeken naar de films van Woody Allen, met name naar Manhattan, waarin de door Allen gespeelde schrijver verliefd wordt op een minderjarige meisje. 

En hoewel Louis C.K. (nog) niet is aangeklaagd door minderjarige meisjes en in I Love You Baby - aldus de trailer - zelf niets oneerbaars doet maar eerder de fatsoensrakker uithangt is het begrijpelijk dat een komedie over seks met minderjarigen over iemand die zelf beschuldigd is van seksueel grensoverschrijdend gedrag nu even niet goed ligt. Toch zal I Love You Daddy ooit te zien zijn als de storm rond Louis C.K. geluwd is; waarschijnlijk niet in de bioscoop, maar vast op video on demand. De Lolita-achtige hoofdrol van Chloë Grace Moretz maakt in elk geval nieuwsgierig.

Woody Allen – Wonder Wheel
Zijn naam is al gevallen en niet toevallig: Woody Allen mag dan een uitstekende reputatie als Oscar-winnende filmmaker hebben, zijn privéleven verdient geen schoonheidsprijs. Hij trouwde 20 jaar terug met zijn 35 jaar jongere stiefdochter Soon-Yi Previn, die toen weliswaar al 27 was, maar Allen was destijds 62, ruim twee keer zo oud dus. Bovendien was het zijn stiefdochter. En dan is er nog de beschuldiging van zijn andere stiefdochter, Dylan, dat hij zich in 1992 aan haar had vergrepen toen ze zeven was. Die beschuldigingen kwamen in 2014 in de publiciteit en zijn door Woody Allen altijd hevig ontkend. Maar het maakt het kijken naar Allens films lastiger, met name degenen waarin hij zelf meespeelt met vaak een veel jongere tegenspeelster, zoals in het eerder genoemde Manhattan.

Volgende maand komt Allens nieuwste film Wonder Wheel uit, waarin Kate Winslet iets krijgt met de veel jongere Justin Timberlake. Dat de oudere geliefde dit keer een vrouw is én Allen niet meespeelt zorgt ervoor dat Wonder Wheel te bekijken is zonder aan #metoo te denken.  Opvallend genoeg is trouwens Allens zoon Ronan Farrow als journalist een van de grote aanjagers geweest van het Weinstein-schandaal, met zijn publicaties in The New Yorker.

Harvey Weinstein - Planet Terror
De onthullingen over Harvey Weinstein waren een maand terug de aardbeving die de naschokken van #metoo veroorzaakten in Hollywood en ver daarbuiten. Meer dan 75  actrices, van Gwyneth Paltrow tot Angelina Jolie, waren door hem onheus bejegend: hij deed hen oneerbare voorstellen, masturbeerde in hun bijzijn of dwong ze tot seks. Nog onvoorstelbaarder dan de lijst van jarenlange vergrijpen is het feit dat dit zo lang een publiek geheim is gebleven in Hollywood. De belangrijkste reden: macht. Weinstein had met zijn productiemaatschappij, die onder zeer veel meer films van Tarantino produceerde, zoveel macht dat iedereen (m/v) zijn mond wel hield. Bovendien betaalde Weinstein actrices afkoopsommen, op voorwaarde dat ze hun mond hielden. Zo ook Rose McGowan, die in 1997 werd aangerand door Weinstein, 100.000 dollar zwijggeld accepteerde, maar in oktober 2017 alsnog een van de felste aanvallers van Weinstein werd. Ze viel op Twitter ook Ben Affleck en Matt Damon aan, die de zaak volgens haar in de doofpot hadden gestopt.

Met de kennis van nu is het wel weer leuk om McGowan te zien in Planet Terror. Een Weinstein-productie uit 2007, geregisseerd door Robert Rodriguez, in de VS uitgebracht als double bill met Death Proof van Quentin Tarantino onder het motto Grindhouse. Eigenlijk stond McGowan op de zwarte lijst van Weinstein, maar Rodriguez trok zich daar niets van aan en castte zijn toenmalige vriendin om Weinstein terug te pakken. Rodriguez had de zaak natuurlijk ook toen al aan de grote klok kunnen hangen, maar hij koos ervoor McGowan de rol te geven van Cherry Darling, een stripper die na een ongeluk haar been kwijtraakt maar er op die plaats een machinegeweer voor terugkrijgt. Weinstein kon niet om lachen de wraakoefening en zorgde er volgens Rodriguez voor dat de film flopte. 

Job Gosschalk - De boekverfilming
En dan hebben we natuurlijk nog onze belangrijkste Nederlandse bijdrage aan #metoo, Job Gosschalk. Als casting director is hij regelmatig over de schreef gegaan met jonge acteurs, waarbij hij misbruik maakte van zijn machtspositie. Niet goed te praten natuurlijk, maar hij werkte vooral achter de schermen, ook als regisseur en producent. Dus hoef je je als kijker niet echt bezwaard te voelen wanneer je straks rond de feestdagen weer naar het door Gosschalk geproduceerde Alles is Liefde kijkt, of naar het volgende seizoen van Rundfunk of Jeuk – een serie die sowieso bol staat van de ongemakkelijke situaties.

‘Dirty’ Job als acteur komt minder vaak voor maar wordt een stuk lastiger – al gedraagt hij zich juist heel correct als casting director (!) in deze vermakelijke scène uit Eddy Terstalls De Boekverfilming (met excuses voor de slechte kwaliteit).

Concluderend: het is goed dat de schuldigen worden benoemd in de #metoo-campagne. Maar het paniekvoetbal waarbij hele films of scènes worden gecensureerd doen denken aan de paniekreactie na 9/11, toen de Twin Towers zelfs uit een komedie als Zoolander werden geknipt om het publiek niet te kwetsen. Uiteindelijk werden er zelfs actiefilms over 9/11 gemaakt, iets wat kort na de aanslag voor onmogelijk en onethisch werd gehouden. Iets soortgelijks zal optreden bij #metoo: vroeg of laat is het tijd voor een comeback in het Hollywood waar immers zelfs een antisemiet en seksist als Mel Gibson uiteindelijk weer aan de bak mag in de komedie Daddy’s Home 2.

 Het zal alleen voor Kevin Spacey langer duren dan voor Louis C.K., aangezien seks met minderjarigen de dader zwaarder wordt aangerekend dan masturberen in het bijzijn van anderen. En zelfs als Spacey nooit meer aan de bak komt in Hollywood zal dat zijn rol in meesterwerken als Seven en The Usual Suspects niet schaden, al was het maar omdat hij hierin de bad guy speelt. 

• Deel