In Popcorntijd bespreekt André Nientied wekelijks het leukste filmnieuws en de beste kijktips. Deze week: Nederlandse romkoms.

Deze zomer zendt NPO 3 een reeks romkoms uit: romantische komedies van eigen bodem. Geliefd bij publiek, omdat ze zo lekker voorspelbaar zijn; vaak verguisd door de critici, óók omdat ze zo voorspelbaar zijn. Want nog meer dan elk ander genre stoelt de romkom op een aantal standaardingrediënten – clichés die erin móeten zitten. De ene filmmaker/scenarioschrijver gaat creatiever met deze clichés om dan de ander; Kim van Kooten gaat er als scenarioschrijver (Alles is Liefde, Alles is Familie) inventief mee om, terwijl regisseur Johan Nijenhuis (Verliefd op Ibiza, Toscaanse Bruiloft) er niet voor terugdeinst om de clichés nog eens extra te onderstrepen met een vette soundtrack. Love ‘em, hate ‘em – de NPO presenteert: de romkomzomer.

Vijf onvermijdelijke romkom-ingrediënten

1. Opposites attract
Meestal zien de Twee Hoofdpersonen Die Voor Elkaar Gemaakt Zijn elkaar eerst niet staan en als ze dat wel doen kunnen ze elkaar niet uitstaan. Terwijl de kijker dan al lang en breed doorheeft dat ze geknipt zijn voor elkaar. Maar goed, als de Toekomstige Geliefden dat zelf ook meteen doorhadden was de romkom al na een half uurtje voorbij. Het is nog leuker wanneer twee totaal verschillende types op elkaar vallen, tot afgrijzen van hun beider omgeving. Dat is ook het uitgangspunt in Alleen Maar Nette Mensen (6 juli op NPO3), waarin de joodse David (Geza Weisz), type Oud-Zuid, verliefd wordt op de Surinaamse Rowanda (Imanuelle Grives), type hardcore Bijlmer. Een hilarisch hoogtepunt wordt bereikt wanneer de ouders van David (Jeroen Krabbé en Annet Malherbe) bij de familie van Rowanda gaat eten.

2. Boy meets girl, boy loses girl
Gelukkige mensen zijn saai en dramatisch oninteressant. Dus moeten er hindernissen worden opgeworpen om te voorkomen dat de twee hoofdpersonen al na een half uur lang & gelukkig de toekomst tegemoet gaan. Ze zijn bijvoorbeeld elkaars concurrenten op professioneel gebied, of hebben een volkomen verschillende achtergrond. Of de vrouwelijke hoofdpersoon is getrouwd met de broer van de man die ze nog leuker vindt, zoals Carice van Houten in Alles is Familie (22 juli op NPO3). Of ze vinden elkaar eerst wel, maar daarna komt er een kink in de kabel, door een misverstand of omdat een van hen heeft gelogen over zijn achtergrond. Zoals in Valentino (3 juli op NPO3): Najib Amhali is een Marokkaan die beweert een Italiaan te zijn. Blijft zijn vriendin, Elise Schaap, bij hem als ze de waarheid weet?

3. The big party
Een bruiloft, sinterklaas, kerst – het doet er niet toe, als er maar een feest op de agenda staat, want dat zorgt voor stress en onvermijdelijke confrontaties. Dat is een regel sinds Four Weddings and a Funeral – die titel zegt het al. De opvolger Love Actually concentreerde zich op de kerst en dat gegeven werd handig overgenomen door Kim van Kooten in Alles is Liefde, die een fraai web van personages om sinterklaas heen bouwde. Met Alles is Liefde (2007) begon 10 jaar terug de hausse aan Nederlandse romkoms in de bioscoop, al zijn er maar weinig films die aan die kaskraker kunnen tippen. Johan Nijenhuis leverde de afgelopen 10 jaar ook de ene na de andere romkom af: Alibi, Verliefd op Ibiza (15 juli op NPO3), Toscaanse Bruiloft (8 juli op NPO3), Rokjesdag, Onze Jongens en eind dit jaar Gek van Geluk. Zijn Toscaanse Bruiloft speelt zich helemaal af rond – surprise! – een bruiloft in Toscane, met alle gestress er omheen. Clichés volop: zo hebben hoofdpersonen Lieke van Lexmond en Jan Kooijman uiteráárd eerst een grondige hekel aan elkaar.

4. Walk of shame
Vroeg of laat – grofweg na vijf kwartier in de film – komt de hoofdpersoon (meestal de mannelijke) erachter dat hij De Liefde Van Zijn Leven bijna kwijt is door zijn leugen/overspel/jaloezie/arrogantie – doorhalen wat niet van toepassing is. Niet zelden wordt hij daarop gewezen door zijn Beste Vriend, die vaak – nog zo’n romkomcliché – homo is of gekleurd, of allebei. Want toen de cast bijna rond was kwam men er achter dat er alleen maar blanke acteurs meededen, dus moest er nog even een politiek correcte bijrol aan worden toegevoegd. Enfin, wat de hoofdpersoon rest is een walk of shame: want wat in de gewone wereld opgelost had kunnen worden met een telefoontje wordt in een romkom altijd uitgebakken tot een openbare boetedoening op een publieke plek. Liefst een vliegveld, want de Grote Liefde staat natuurlijk nét op het punt om een wereldreis te maken om haar liefdesverdriet te vergeten. Zo ook in het heerlijk dwarse Aanmodderfakker, waarop hoofdpersoon Gijs Naber terecht verzucht: ‘Wat een fucking cliché!'.

5. Happy end
Natuurlijk, want je wilt je publiek niet met een rotgevoel naar huis sturen. Dus vallen de geliefden elkaar alsnog in de armen, worden de tranen gedroogd en klinkt er een vrolijk deuntje van Bløf of Acda en Munnik op de soundtrack. Aan dit cliché mag absoluut niet getornd worden, zo leerde Brasserie Valentijn: ondanks de altijd verrukkelijke Georgina Verbaan haalde deze romkom de 100.000 bezoekers niet, want ze viel aan het eind (spoiler alert) toch niet in de armen van haar oude geliefde Egbert Jan Weeber. Dat De Surprise (10 juli op NPO 3) ook net voor de 100.000 bezoekers bleef steken lag evenmin aan Verbaan (die zelfs een Gouden Kalf won voor haar rol), maar aan de dwarse insteek van regisseur Mike van Diem die zijn film in interviews omschreef als ‘geen Alles is Mannenhartenstraat-liefde met Sinterklaas op Ibiza.’ Leuk bedacht, maar die te prijzen originaliteit kost je wel bezoekers.
Ter vergelijking: de Nijenhuisfilms Verliefd op Ibiza en Toscaanse Bruiloft namen geen risico’s en haalden respectievelijk 720.000 en 560.000 bezoekers. Maar goed, die films zijn dan ook het cinematografisch equivalent van een bak mierzoete popcorn met extra boter.

Popcorntijd wenst u een geslaagde romkomzomer!

3 juli Valentino
6 juli Alleen Maar Nette Mensen
8 juli Toscaanse Bruiloft
10 juli De Surprise
13 juli Ellis in Glamourland
15 juli Verliefd op Ibiza
20 juli Liever Verliefd
22 juli Alles is familie

• Deel