Het is de Week tegen het Pesten. Een belangrijk onderwerp, want dat je vroeger gepest werd, kan ook later nog gevolgen hebben.

Anne (26) kan daarover meepraten. Tegen NOS op 3 deed ze haar verhaal. "Ik werd op de basisschool al gepest en dat is doorgegaan tot het derde jaar van het vmbo", zegt ze. 

"Al die tijd voelde ik me buitengesloten. Zonder dat ik wist wat ik fout deed. 'Waar ligt het aan?' vroeg ik me iedere keer af die ik weer huilend naar huis ging. Ik zag er niet heel raar uit, had geen scheve tanden en was ook niet super dom of heel dik."

Het pesten stopte toen Anne naar de havo ging, maar geheel verdwenen uit haar leven is het nooit. "Ik denk dat het pesten ervoor heeft gezorgd dat ik heel erg hoge eisen aan mezelf ben gaan stellen. Ik dacht aan het begin van mijn studentenperiode steeds dat ik leuker, beter moest zijn. En ook nu nog, nu ik als fysiotherapeut werk, merk ik dat ik me heel erg zorgen kan maken over wat mensen van me vinden."

Ze is niet de enige. "Jongeren die vroeger gepest zijn, lopen een grotere kans om later psychosociale problemen te krijgen", zegt hoogleraar Gijs Huitsing, die bij Rijksuniversiteit Groningen onderzoek doet naar pesten. "Ze zijn bijvoorbeeld extra op hun hoede als ze met mensen omgaan. Zij vragen zich dan bijvoorbeeld af 'bedoelen deze mensen wat ze zeggen wel écht zo?' en 'zit hier iets achter wat ik niet weet?' Mensen die vroeger gepest zijn, kunnen een bepaalde mate van achterdocht hebben."

"Ik kan echt spanning in mijn lijf voelen als ik me onzeker voel"

Ook Anne herkent die achterdochtigheid. "Dat heb ik vooral als ik me niet fit voel. Dan kan ik bij het binnenkomen in de kantine van mijn werk denken dat het gesprek van collega's ineens stilvalt. Dan vraag ik me af of ze het over mij hebben. En ja, ik kan ook echt spanning in mijn lijf voelen als ik me onzeker voel. Dan voel ik de spieren tussen mijn schouders en nek trekken."

Inmiddels heeft Anne geaccepteerd dat ze niet altijd vol vertrouwen zit. "Ja, ik ben nu af en toe nog totaal onzeker en dat komt misschien wel door het pesten. Maar onzekerheid heeft iedereen. Op dagen dat dat extra opspeelt zeg ik gewoon: hallo drempel, je bent vandaag iets hoger dan normaal, maar ik stap gewoon over je heen. Flikker maar een eind op, ik wil dit niet meer."

Maar dat je gepest wordt, hoeft later niet per se voor problemen te zorgen. Julia (24) is er bijvoorbeeld nu oké onder, maar dat was op de middelbare school wel anders. 

Nadat zij bleef zitten in de vierde klas, werd ook zij buitengesloten. "Ik dacht dat een aantal nieuwe klasgenoten mijn vrienden waren, maar ze lieten me uiteindelijk een beetje in de steek. Ze vonden me volgens mij irritant omdat ik veel aandacht opeiste van de leraar en heel druk was."

"Dat schijt hebben aan wat mensen van me vinden kenmerkt me nog steeds"

Dat zorgde ervoor dat Julia zich nogal eens eenzaam voelde. "Ik kwam een tijdje iedere dag heel verdrietig thuis. Maar ik wilde ook niet meegaan in de menigte en me maar aanpassen aan wat zij leuk vonden."

"Hoewel ik niet denk dat dit gepest me nu nog beïnvloedt, is dat 'schijt hebben aan wat mensen van me vinden' wel iets wat me nu nog heel erg kenmerkt. Nu ik studeer blijf ik veel meer bij mezelf en als ik merk dat ik geen energie terugkrijg van mensen, kap ik er gewoon mee. Een vriendschap moet geen eenrichtingsverkeer zijn, maar tweerichtingsverkeer."

Dat pesten diep zit, blijkt wel uit het aantal artiesten dat het terug laat komen in hun nummers. Fernando van FunX dook hierin en selecteerde een aantal fragmenten:

KRO-NCRV lanceerde verder vandaag de online game ‘Wij zijn LIT’, waarbij je zelf pestsituaties mee kunt maken in een fictieve groepsapp.