De Ramadan valt, net als vorig jaar, samen met de eindexamens dit jaar. Khaoula (17) vindt dat helemaal niet erg. Tot nu toe gaat het allemaal eigenlijk best goed, vindt ze. "Ik ben nog niet duizelig of misselijk geworden en de examens zijn tot nu toe allemaal goed gegaan".

“Als mens verlang je naar veel dingen op een dag. Bijvoorbeeld naar eten, maar ook naar dingen die we in de toekomst willen bereiken. Wanneer je die verlangens even laat, kun je ook stilstaan bij wat je allemaal al wél hebt.”

Khaoula verontschuldigt zich voor de afwas in de keuken. Er staat een stapel met soepkommen en wat bordjes. Wanneer de zon net onder is wordt er gegeten en voor vier uur ‘s nachts staan gezinnen eventjes op om iets te eten en te bidden.  “We eten vaak Marokkaanse soep met wat gefrituurde snacks. Maar dit jaar houd ik wel meer dan normaal rekening met wat ik eet en drink. Ik drink meer water en minder snacks.”

Dit jaar valt de Ramadan namelijk tegelijkertijd met de eindexamens. Pittig dus, voor veel islamitische jongeren. Tot nu toe gaat het allemaal eigenlijk best goed, vindt ze. “Ik ben nog niet duizelig of misselijk geworden en de examens zijn tot nu toe allemaal goed gegaan. Maar ik heb me ook wel goed voorbereid.”

Vroeg begonnen met leren

“Zo ben ik extra vroeg begonnen met leren, zodat ik nu niet meer heel veel hoef te doen. Omdat je overdag niet eet, heb je minder energie en kun je dus niet van jezelf verwachten dat je keihard kan gaan blokken. Nu doe ik overdag rustig aan en probeer ik ’s avonds na het eten moeilijke dingen door te nemen.”

“Ik hou wel veel meer rekening met mijn lichaam dan normaal tijdens de Ramadan. Dan slaap je soms ook gewoon heel lang uit en duurt het voor je gevoel korter voordat je weer mag eten. Maar ja, dat kan natuurlijk niet in deze periode.”

Ramadan later inhalen

En ja, ze heeft er wel over nagedacht om de Ramadan later in te halen. “Er zijn jongeren die dat vanwege de eindexamens doen. Ik heb ook met mijn moeder gepraat over het uitstellen van de Ramadan. Zij legde de keuze bij mij, omdat ze vindt dat ik zelf moet beslissen wat ik wel en niet doe.”

“De Ramadan is een bijzondere en belangrijke maand voor moslims. Het gaat over bezinning, discipline en dankbaarheid. Tijdens de Ramadan bidden we en zijn we dankbaar voor het eten wat we elke avond hebben. En staan we stil bij dat niet iedereen dat heeft. En door overdag niet te eten, kom je erachter wat je lichaam eigenlijk allemaal aankan. Als je daarbij stilstaat, word je ook sterker, denk ik.”

“Ook mag je als de zon op is niet roken of seks hebben. Bij de Ramadan gaat het ook om het laten gaan van die verlangens. Als mens verlangen we naar veel dingen op een dag. Bijvoorbeeld naar eten, maar ook naar dingen die we in de toekomst willen bereiken. Wanneer je die verlangens even laat, kun je ook stilstaan bij wat je allemaal al wél hebt.”

Waarom in mijn jaar?!

Khaoula wist al op het begin van het schooljaar dat de examens tegelijkertijd met de Ramadan zouden vallen. “Ik dacht: Waarom nou net in mijn jaar?! Maar nu ik bezig ben, valt het alles mee en ben ik blij dat ik het niet heb uitgesteld. Ik ben gewoon gemotiveerd, ik doe mijn best en dan komt het allemaal wel goed. Natuurlijk ben ik iets minder gefocust dan wanneer ik wel eet. Maar een groot verschil zal er niet in mijn resultaten te zien zijn.” 

Wanneer je ziek of zwanger bent hoef je niet mee te doen aan de Ramadan. Of als je nog een kind bent, zoals Khaoula’s broertje. Hij zit buiten onder een parasol een bordje kwark te eten. “Hij is tien. Hij doet nu een paar dagen soms mee, om een soort van te oefenen. Dat deed ik vroeger ook. Maar vanaf het jaar dat ik ongesteld werd – en dus in de pubertijd kwam – doe ik de Ramadan helemaal mee.”

3FM Tussenuur sprak vorig jaar met Khaoula, toen Ramadan net als dit jaar ook gelijk viel met de eindexamens.