Monica Geuze bang voor onvruchtbaarheid door coronaprik. Maar is dit terecht?

5 minuten leestijd

Vlogger Monica Geuze is bang onvruchtbaar te worden door een coronavaccinatie. In een mukbang video met vriendin Dominique beantwoordt Monica kijkersvragen en vertelt de vlogger dat ze “niet staat te springen” om gevaccineerd te worden. De reden? Ze wil nog kinderen krijgen.

Schermafbeelding 2021-03-09 om 11.15.53 (2)[6830]

De zorg van de influencer leeft erg onder jonge mensen. Zo ook onder Monica Geuze, een van Nederlands grootste vloggers met alleen al op YouTube een bereik van zo’n 539 duizend volgers. De bewuste video heeft inmiddels zo’n 250.000 weergaven.

Klopt de zorg van deze influencer of verspreidt zij misinformatie onder haar publiek? Samen met Thomas Rueb onderzoeken we de zorgen over vaccineren en vruchtbaarheid.

Geen vaccinatie tijdens de zwangerschap

Een kijkje op de site van het RIVM schept al snel duidelijkheid: in onderzoeken zijn tot nu toe geen aanwijzingen gevonden dat een coronavaccinatie tijdens de zwangerschap nadelige gevolgen heeft. Wel geeft het RIVM aan: “Omdat er nog weinig over bekend is, raden we de vaccinatie tijdens de zwangerschap op dit moment voor de zekerheid nog af.”

De bijsluiter van het vaccin

Arts Wouter van Leeuwen legt de bijsluiter uit. Zo lezen we onder het kopje ‘reproductietoxiciteit’ de informatie over de mogelijke nadelige effecten op de vruchtbaarheid: “Er waren geen vaccingerelateerde effecten op de vrouwelijke vruchtbaarheid, de dracht of de ontwikkeling van embryo, foetus of nakomelingen.”

Er staat dat er zijn geen effecten gevonden zijn. Dus iedereen die iets anders beweert, verspreidt misinformatie

Thomas Rueb

Wordt het eiwit in de placenta aangevallen?

Hoe komt het dat sommige mensen denken dat vaccins vrouwen onvruchtbaar maken?

We zien deze theorie opvallend vaak terugkomen online via de sociale media kanalen van Viruswaarheid. Zo lezen we op de website van de actiegroep de volgende claim: “De huidige coronavaccins richten zich bij de training van het immuunsysteem op een specifiek onderdeel van het coronavirus: het spike-eiwit.” Vervolgens wordt er de link gemaakt met het spike-eiwit van het coronavirus dat overeenkomsten zou vertonen met het eiwit dat in de placenta voorkomt. Hierdoor zou het immuunsysteem na vaccinatie het eiwit in de placenta aanvallen. Dit zou dan voor onvruchtbaarheid zorgen, maar dat klopt niet volgens experts.

De grote groep reageert hetzelfde. Maar er zullen uitzonderingen zijn waarbij het immuunsysteem eventueel kan ontsporen.

Cécile van Els - Hoogleraar Vaccinologie

Geen aantoonbaar effect op vruchtbaarheid

Cécile van Els, hoogleraar Vaccinologie geeft aan dat ze begrijpt waar de zorgen vandaan komen en waar de theorieën van deze antivaxxers op gebaseerd zijn. “Of er zit iets in het vaccin wat lijkt op het eigen lichaam, waardoor het immuunsysteem zich tegen het lichaam zou keren. Of het zou kunnen dat er niet dat stofje inzit, maar dat de werkzame stof van het vaccin een klein beetje lijkt op een lichaamseigen stof. Dan zou je met die afweerreactie uiteindelijk een reactie krijgen die zich ook tegen je lichaam kan keren.” Volgens de viroloog is er echter wel degelijk naar beide scenario’s gekeken. En voor beide geldt: er zijn geen aantoonbare aanwijzingen voor het effect op de vruchtbaarheid.

Wel een kleine kans op ontsporing

Is er dan helemaal niets waar we ons zorgen over moeten maken? Zijn de zorgen van Monica Geuze & co dan echt onterecht? Volgens de wetenschapper kent elk geneesmiddel wel risico's of kan deze bijwerkingen geven. Van Els: “De grote groep reageert hetzelfde. Maar er zullen uitzonderingen zijn waarbij het immuunsysteem eventueel kan ontsporen." Is er een kans dat er iets misgaat met de vruchtbaarheid? “Er is geen enkele reden om daarvoor bang te zijn” benadrukt de viroloog.

Vaccinaties zijn eigenlijk altijd al controversieel geweest

Vaccineren komt van vacca: koe

Toch zou je je kunnen afvragen: waar komen deze populaire ideeën over onvruchtbaarheid überhaupt vandaan? Want hoewel iedere (jonge) generatie zijn eigen zorgen kent, zijn de theorieën over vaccinatiegevaren niet nieuw. Sterker nog, de misinformatie over vaccinaties bestaat al sinds de eerste vaccinatie werd ontwikkeld in 1796 in Engeland door dokter Edward Jenner. De dokter experimenteerde met de ziekteverschijnselen van een meisje dat koepokken kreeg tijdens het melken. Hierdoor was er het vermoeden dat het meisje immuun zou zijn voor de meer dodelijke menselijke pokken. De Engelse dokter ging hiermee experimentelen en vond zo de vaccinatie uit. Tof weetje: dit is dan ook de reden waarom het woord ‘vaccineren’ afgeleid is van het Latijnse woord ‘vacca’, koe.

Van vaccinatie krijg je koeienhoorns?

Mensen verspreiden al eeuwenlang nepnieuws over vaccineren. Zo waren er geruchten over het aangroeien van koeienhoorn als bijwerkingen. En er was uiteraard ook misinformatie. Zo gaven tegenstanders aan dat men van vaccineren ernstig ziek kon worden. Je zou er bijvoorbeeld tyfus of bloedvergiftiging van krijgen. Hier zit wél een kern van waarheid in, maar niet om de voor de hand liggende reden: door het gebruiken van ouderwetse methodes en het gebrek aan hygiëne ontstonden vaker gevaarlijke ontstekingen. Door de eeuwen heen zijn door de ontdekking van dokter Edward Jenner steeds minder mensen dood gegaan aan de pokken, en zijn er sindsdien miljoenen levens gered. Ook al ging het niet zonder slag of stoot.

Kortom, of het nu koeienhoorns als bijwerkingen of onvruchtbaarheid: vaccinaties zijn altijd al controversieel geweest. Hiervoor zien we ook dat de argumenten tegen vaccineren al eeuwenlang hetzelfde zijn: misinformatie en bangmakerij.

Meer weten over oude vaccinatietheorieën in modern jasje? Fleur Lanspach vertelt je in deze explainer hier meer over:

Research: Thomas Rueb en Fleur Lanspach

Tekst: Sakina Elkayouhi

Propaganda