In "Ik Besta Niet" volgen we het leven van Bubacar en Viktoria, die beiden sinds hun tienerjaren in Nederland verblijven zonder een verblijfsvergunning. Ze laten zien hoe de dagelijkse strijd van mensen die niet worden erkend door het Nederlandse systeem eruitziet.

Nawa Sira van Sluijs is documentaire/filmmaker, presentatirce en DJ. Ik Besta Niet is haar eerste documentaire en momenteel is ze druk bezig met haar tweede. Nawa Sira deelt de verhalen van ongehoorde en 'onzichtbare' mensen, en creëert daarmee bewustzijn. Samen met haar team geven ze Bubacar en Viktoria een podium om hun verhaal met ons te delen. 

Je maakte het super spannend door jouw plan een paar minuten voor de deadline in te dienen. Wat ging er op dat moment door jou heen?
Toen ik een dag voor de deadline hoorde dat ik nog een plan voor 3lab zou kunnen indienen twijfelde ik. Ik had een paar plannen liggen maar die vond ik voor 3lab niet geschikt. In mijn hoofd had ik al een lange tijd het idee voor deze documentaire dus ik dacht dan maar een nacht doorhalen en het plan vormgeven en uitschrijven. Niet geschoten altijd mis. Toen ik een tijdje later hoorde dat Omroep Zwart mijn plan had uitgekozen was ik zo blij verrast en heel dankbaar! In het leven moet je vooral veel doen en proberen is mijn ervaring, afwijzingen en tegenslagen horen daarbij maar iets niet hebben gedaan is vaak erger dat het toch hebben geprobeerd! En in dit geval ook nog geleid tot deze mooie kans!

Waarom heb je ervoor gekozen om het verhaal van jouw hoofdpersonen, Bubacar en Viktoria te belichten?
Ik ben van mening dat de plek of situatie waar je geboren bent of vandaan komt geen invloed mag hebben op wat voor rechten je hebt in de wereld en in Nederland. Als persoon en als maker probeer ik mij uit te spreken over onrecht en ongelijkheid. Het feit dat een mens ongedocumenteerd of staatloos kan zijn zou niet moeten kunnen. Mensen ontvluchten niet zomaar hun huis of omgeving en het breekt mijn hart om mijn hele leven van dichtbij mensen te zien die door de Nederlandse overheid aan hun lot worden overgelaten. Ze hebben geen recht op onderwijs, werk, een zorgverzekering en vele andere basis mensenrechten. Dat ik dat wel heb doordat ik toevallig hier ben geboren en een paspoort heb gekregen bij mijn geboorte maakt mij geen beter mens. We zijn allemaal gelijk en zo zouden we ook behandeld moeten worden.

Nog steeds leven er duizenden mensen een onzichtbaar bestaan in Nederland zonder rechten terwijl ze juist zo graag willen mee doen. Er wordt vaak gesproken over cijfers en dossiers maar ik mis de menselijkheid in de regels, het beleid en zeker het huidige kabinet. Met deze documentaire wilde ik vooral de personen achter de cijfers een gezicht geven.

Wees nieuwsgierig, wees ruimdenkend en stel je open voor andere mensen en hun verhaal.

Welk moment is jou het meest bijgebleven op set?
Moeilijke vraag want ik vond het allemaal erg bijzonder om te maken! Er zijn veel memorabele en mooie momenten maar wat mij zeker erg heeft geraakt is het interview dat ik met zowel Bubacar en Viktoria heb gehad. Daarin deelde ze zoveel persoonlijke en kwetsbare dingen, maar tegelijkertijd kwam ook hun kracht, doorzettingsvermogen en positiviteit naar boven. Dat heeft zeker ook de lijn en kern van de film gevormd.

In de documentaire zien we Bubacar en Viktoria eerst geanonimiseerd, vervolgens zien we hun gezicht. Waarom heb je deze keuze gemaakt en wat het een moeilijke?
Ik wilde in de beeldtaal in het begin ook de kijker het gevoel geven dat ze er wel zijn maar niet volledig. Het gevoel dat veel ongedocumenteerden en staatlozen voelen, omdat ze zo vaak buiten de maatschappij vallen en niet volledig worden gezien en erkend. In de film wordt bij de titel ‘Ik Besta Niet’ de ‘Niet’ doorgestreept als statement dat ze wel degelijk bestaan, en hoe! Symbolisch ook hoe ze worden gezien door Nederland en hoe ze zouden moeten worden gezien, want wat zijn dit prachtige mensen!

Het leven van ongedocumenteerden is voor velen vaak een “ver-van-mijn-bed-show” in Nederland, wat wil je tegen die mensen zeggen?
Wees nieuwsgierig, wees ruimdenkend en stel je open voor andere mensen en hun verhaal. We kunnen als mensen veel van elkaar leren en onze wereld verruimen en verbeteren, maar denk dat het begint bij open zijn en niet te snel oordelen als je iets of iemand niet kent. En kijk de documentaire, wellicht kan dat een eerste stap zijn ;)!

Wat had je totaal niet verwacht bij het maken van deze documentaire?
Ik wist al dat het migratiebeleid in veel gevallen dramatisch is maar het heeft mij tijdens de research en door de verhalen van Bubacar en Viktoria en andere jongeren nog meer verbaast hoe onmenselijk deze is in veel gevallen. Viktoria die al 12 jaar moet bewijzen dat ze bestaat en dit niet kan doen doordat ze staatloos is. Nee dit soort dingen en verhalen had ik niet verwacht...

Laat je vooroordelen, mening of angst achterwegen, probeer de film met een open en empathische blik te kijken en je te verplaatsen in hun situatie.

Als je Ik Besta Niet omschrijven in drie woorden, welke zouden dat zijn?
Ik Besta Wel ;)

Het is een zwaar onderwerp en je bent heel nauw betrokken in het persoonlijke leven van Bubacar en Viktoria. Wat hield je sterk om deze documentaire te maken?
Bubacar en Viktoria! Hun kracht, hun doorzettingsvermogen en de lieve en leuke mensen die zij zijn! Het was echt een eer om een documentaire over hen te mogen maken. Daarnaast had ik een heel fijn team waarmee ik, naast artistiek vlak, ook op persoonlijk vlak heel fijn mee heb gewerkt en die veel hart hebben voor deze verhalen.

Wat is de boodschap die je de kijker wil meegeven?
Laat je vooroordelen, mening of angst achterwegen, probeer de film met een open en empathische blik te kijken en je te verplaatsen in hun situatie.

Is er nog iets wat je kwijt wil?
Veel dank aan 3LAB, Omroep Zwart, Bubacar, Viktoria en het fijne team waarmee ik mocht samenwerken! Het is nodig dat we dit soort verhalen blijven vertellen!

Ik Besta Niet zie je hier