Langdurig overnachten op de bank van vreemden, wonen in overvolle hostels of zelfs stoppen met je studie om terug te keren naar je moederland: voor veel internationale studenten lijkt het vinden van een dak boven hun hoofd het grootste probleem tijdens hun verblijf in Nederland.

Het aantal internationale studenten in het hogere onderwijs is de afgelopen vijf jaar bijna verdubbeld (Landelijk monitor studentenhuisvesting). Hoewel het vinden van een studentenkamer voor Nederlandse studenten, door het huidige tekort aan 27.000 studentenwoningen (Kences), al nauwelijks te doen is, hebben internationale studenten door gebrek aan alternatieven (zoals overnachten bij ouders) nóg meer moeite met het vinden van onderdak. 

“NO INTERNATIONALS, DUTCH ONLY”
Maar juist voor hen is deze zoektocht nóg lastiger. Precies om deze reden is Shelter Our Students (SOS) opgericht, een couchsurfingsinitatief voor internationale studenten in Groningen. Ken Wesselink, woordvoerder van SOS: “Het afwijzen van een internationale student omdat het niet blijkt te klikken tijdens een hospitatie moet natuurlijk mogelijk zijn. Maar: internationale studenten worden door leuzen als ‘NO INTERNATIONALS’ of ‘DUTCH ONLY’ in advertenties vaak juist al preventief afgewezen.” Niet alleen is dit een vorm van discriminatie, maar past het ook niet binnen de studiecultuur. “De komst van internationale studenten heeft het onderwijs enorm verbeterd de afgelopen jaren. Het hoger onderwijs is een plek om meer perspectieven tegen te komen en mensen te ontmoeten die anders zijn dan jij zelf. Internationale studenten passen daar mooi binnen. Uitsluiting van deze groep is een gemiste kans voor velen,” aldus Wesselink.

Bijkomende problematiek
Scammers profiteren maar al te graag van de slechte omstandigheden waar internationale studenten zich in bevinden. Wesselink: “Internationale studenten kunnen vaak op afstand geen bezichtigingen doen. Ze maken dan bijvoorbeeld geld over naar een verhuurder, zonder dat ze überhaupt de woning hebben gezien. Slim is het niet, maar soms is de wanhoop zo groot dat je het ze niet kwalijk kan nemen. Er zijn genoeg verhalen van studenten die dan uiteindelijk naar Nederland komen, waarna blijkt dat de kamer in zéér slechte staat is of dat het adres überhaupt niet bestaat.” 

Daarnaast ontbreekt het vaak aan een plek waar internationale studenten zich kunnen inschrijven. “Het lijkt een soort vicieuze cirkel: wanneer je nergens ingeschreven staat, kan je geen bankrekening openen. Zonder bankrekening kan je geen (bij)baan krijgen, waardoor je geen geld kan verdienen en dus geen huur kan betalen,” legt Wesselink uit.

“Kom niet naar Nederland”
Eerder dit jaar waarschuwde verschillende onderwijsinstellingen internationale studenten om niet naar Nederland te komen als zij geen kamer kunnen vinden. Wesselink: “Dit is natuurlijk geen langetermijnoplossing, maar deze waarschuwing lijkt wel te werken: vorig jaar hebben we zo’n 250 internationale studenten moeten huisvesten, dit jaar enkele tientallen.”

Waarom blijven universiteiten dan toch internationale studenten aannemen? “Onderwijsinstellingen mogen geen onderscheid maken tussen Nederlandse en internationale studenten bij toelating. Daarom pleiten sommige onderwijsinstellingen voor een maximaal aantal beschikbare plaatsen voor Engelstalige opleidingen, om zo de instroom van internationale studenten in de hand te kunnen houden. Volgens de wet mag dit maximale aantal op dit moment nog niet ingevoerd worden. Het wordt tijd dat universiteiten en gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen,” aldus Wesselink.