NPO3 telt af naar de verkiezingen #5
NPO3 telt af naar de verkiezingen #5
- 2 minuten leestijd
Nog een dag te gaan en Amerika heeft een nieuwe president gekozen. Waarom zijn er maar twee keuzes?
Weinig keuze voor een superdemocratie
Er zijn in werkelijkheid veel meer presidentskandidaten dan Democrate Hillary Clinton en Republikein Donald Trump. De bekendste third party-kandidaten zijn Jill Stein van de Green Party en Gary Johnson van de Libertarian Party. Dat je waarschijnlijk nog nooit van deze kandidaten hebt gehoord, is omdat ze niet mee mogen doen aan de grote televisiedebatten.
Meer keuze is toch beter?
Niet voor de Democraten en Republikeinen. Zij zijn bang stemmen te verliezen aan een eventuele derde partij. Daarom organiseren ze met zijn tweeën de televisiedebatten en stellen superhoge eisen aan derde partij-kandidaten om mee te mogen doen. Ze moeten onder andere op 15% in de landelijk peilingen staan. Waardoor een vrij onmogelijke situatie ontstaat: je hebt landelijke steun nodig om mee te doen aan het debat, maar die steun kun je eigenlijk alleen winnen tijdens een debat. Op deze manier worden overige kandidaten succesvol buiten de deur gehouden. Daarom zegt Evan McMullin uit Utah of Zoltan Istvan van de Transhumanistische Partij je waarschijnlijk helemaal niets.
Was het altijd zo?
Nee. Sterker nog: de founding fathers bedachten het politieke systeem met het idee dat er überhaupt geen politieke partijen zouden bestaan. Tot halverwege de jaren '80 organiseerde de onafhankelijke Vrouwenstembond de debatten. Zij lieten veel meer kandidaten toe, tot groot chagrijn van de twee grote partijen. Die begonnen hierna zelf de debatten te organiseren. De enige derde partij-kandidaat die bijna heeft gewonnen is Teddy Roosevelt. Vier jaar na zijn termijn als Republikeins president deed hij in 1912 mee als Progressief en werd tweede met 27,4% van de stemmen.
Eerder: Deel 4: Kan ik de peilingen vertrouwen?
Deel 3: De lange adem
Deel 2: Hoe kiest Amerika een president?
Deel 1: Kiezen tussen twee kwaden