De onrust over de al maanden stijgende gasprijzen bereikte deze week, net als de gasprijzen zelf, een hoogtepunt. Wat is er aan de hand en welke factoren spelen hier een cruciale rol in?

De emissiehandel

Om de uitstoot van CO2 in de Europese Unie terug te dringen, is in 2005 een systeem voor emissiehandel opgezet. Het doel hiervan is om grote vervuilers te laten betalen voor de broeikasgassen die ze uitstoten. Elk jaar worden emissierechten voor een bepaalde periode door Brussel vergeven of verkocht. Door steeds iets minder rechten te vergeven, en dus minder CO2 toe te staan, wil de EU de economie verduurzamen en innovatie stimuleren.

Bedrijven hebben de mogelijkheid om deze emissierechten onderling te verhandelen, maar doordat er dus steeds minder vrij komen, wordt de prijs hiervan steeds duurder.

Kou in het voorjaar

Doordat energiebedrijven in aanloop naar de winter voorraden inslaan blijven ze soms met een overschot aan gas zitten, zoals bij de warme winter van 2020. Maar bij een koude winter en een koude lente gebeurt het tegenovergestelde. Door een koud voorjaar komen de energietarieven onder druk te staan. Bovendien krijgt zonne-energie, net als windenergie voorrang op het elektriciteitsnet boven gas of kolen (vanwege milieuvervuiling) . Als er veel zon en wind is, is dat dus goed voor de prijs.

Als er veel zon en wind is, is dat dus goed voor de prijs

Wat zullen we deze winter merken?

Door zorgen over de gasvoorraden voor komende winter, is de gasprijs opnieuw flink gestegen. Dit leidt tot problemen in de industrie waar op verschillende plekken de productie al is of wordt afgeschaald. Veel bedrijven waarschuwen dat hun producten fors duurder worden. Ook consumenten merken de prijsstijgingen, al hangt het af van het soort contract dat een huishouden heeft.

wie zijn de dupe?

Met de stijgende gas, olie en huurprijzen en de daar bovenop komende duurder wordende boodschappen, worden lage inkomens en jongeren hard getroffen. Tijdens de algemene beschouwingen heeft het demissionaire kabinet toegezegd 375 miljoen te reserveren om de energiekosten van burgers te verzachten. 

Bijna de helft van alle Nederlandse huishoudens woont in een slecht of matig geïsoleerd huis, zonder daar zelf iets aan te kunnen doen. Dat kan zijn omdat mensen huren en om te verduurzamen afhankelijk zijn van hun verhuurder; of omdat de huisbazen niet het geld hebben om in hun woning te investeren. Dat blijkt uit uitgebreid onderzoek van TNO eerder dit jaar.