In Popcorntijd bespreekt André Nientied wekelijks het leukste filmnieuws en de beste kijktips. Deze week Ben Hur en Ida.

Ben-Hur
De zogenaamde sword-and-sandal-films (films die zich in de Romeinse of Griekse oudheid afspelen of Bijbelse thema’s hadden) waren in de jaren ’50 reuze populair bij het bioscooppubliek. Films als The Ten Commandments, Exodus en The Robe pakten letterlijk breed uit door optimaal gebruik te maken van het witte doek met het Cinemascope-formaat. Ben-Hur (1959) mag de grootste klassieker onder de sword-and-sandal-pics uit die periode worden genoemd: de film won 11 Oscars, een record dat bijna veertig jaar later pas werd geëvenaard door Titanic en later Lord of the Rings: The Return of the King.

Anno 2016 wordt Ben Hur weer afgestoft, in 3D uiteraard. Na het succes van het met vijf Oscars bekroonde Gladiator (2000) beleefde de sword-and-sandal-film een comeback, waarbij het meehielp dat de voor dit genre benodigde mensenmassa’s tegenwoordig makkelijk uit de computer kunnen worden getrokken. Alleen al de afgelopen jaren zagen we zwaarden en sandalen voorbij komen in Exodus: Gods and Kings (2014), Pompeii (2014), Hercules (2014) en Gods of Egypt (2016), steevast in 3D. En altijd teleurstellend, met houterige dialogen en bizarre bijrollen van bekende acteurs. Eigenlijk pakte alleen het bloedballet van 300 origineel uit: die graphic novel-verfilming zag eruit alsof hij door de leden van Rammstein was geregisseerd. ‘This! Is! Sparta!’

Bij de nieuwe versie van Ben-Hur weet regisseur Timur Bakmambetov (Wanted) heel goed waar het publiek voor komt: voor de iconische paardenrace met vierspannen natuurlijk. Hij maakt ons in de proloog even lekker met een vooruitblik naar de race, maar daarna gaan we acht jaar terug voor een anderhalf uur durende aanloop naar het klapstuk. We leren Judah Ben-Hur (Jack Huston) kennen, een Joodse prins in het Jeruzalem van het begin van de jaartelling. Hij doet racewedstrijden met zijn geadopteerde broer, de Romeinse Messala (Toby Kebbell). Ze zijn onafscheidelijk, tot Messala in Germanië gaat vechten en na een drie jaar durende veldtocht als Romeins veldheer terugkeert. Bij een opstand tegen de Romeinse bezetting worden Judah en zijn familie gevangen genomen; hoewel ze onschuldig zijn schiet Messala ze niet te hulp. Judah mag vijf jaar gaan roeien op een galei, waar geen Olympische medailles te verdienen zijn.

Enfin, zoals we in de proloog al zagen zien ze elkaar jaren na vele omzwervingen weer terug in de arena. Tussendoor komt er nog een filosofische timmerman in beeld in wie we Jezus herkennen. De religieuze thematiek (die nu eenmaal bij Ben Hur hoort) zit zo potsierlijk door het verhaal geweven dat het doet denken aan de fake sword-and-sandalfilm Hail Caesar!, met George Clooney.

Al had die fake film met George Clooney nog een charismatische hoofdpersoon – dat heeft Ben-Hur helaas niet. En voor een regisseur die doorgaans lekker hysterisch uit de bocht vliegt (zie Abraham Lincoln, Vampire Hunter) houdt Bekmambetov zich opvallend in. Alleen de paardenraces en een zeeslag leveren redelijke actiescènes op, verder wordt er vooral oeverloos gebabbeld.

Ben-Hur wordt in de VS al beschouwd als een van de grootste zomerflops en niet ten onrechte: de film is hopeloos gedateerd. Toch sneu voor Marwan Kenzari, de Nederlandse acteur die een bijrolletje heeft in zijn eerste Amerikaanse productie.

Ida
De Poolse film Ida is in alles het tegengestelde van Ben-Hur: hij is ingetogen en zwart/wit en heeft hooguit het religieuze thema gemeen met Ben-Hur. De Oscarwinnaar (Beste Buitenlandse Film) van vorig jaar verhaalt over de Poolse Anna, die in de jaren zestig op het punt staat in een klooster in te treden maar dan achter een onthutsend familiegeheim komt. Prachtig gespeeld en zeer sfeervol.

Ida: vrijdag 26 augustus om 23:45u bij EO op NPO2

---

Over André

Eerst even wat schaamteloos name-droppen: van Matt Dillon tot Matt Damon, van Michael Fassbender tot Michael Douglas en van Martin Freeman tot Morgan Freeman (en dat was alleen maar de M): André Nientied interviewde bijna iedereen. Hij schreef jarenlang recensies, artikelen en interviews voor onder meer Nieuwe Revu en Nu.nl en reisde tientallen malen af naar Los Angeles en de filmfestivals van Cannes en Venetië. Maar zijn favoriete film blijft The Big Lebowski.
@nientied