Wat te doen tegen sextortion?

Sextortion, oftewel iemand afpersen met naaktfoto’s. In Nederland is dit een steeds groter probleem. Daarom trokken politieagente Frederiek en ex-slachtoffer Nikki aan de bel. Nikki helpt nu andere slachtoffers via Helpwanted.nl*. Wij vroegen hen wat je tegen sextortion kan doen.

Wat houdt sextortion precies in?

Nikki: “Bij sextortion wordt een slachtoffer afgeperst met seksueel beeldmateriaal. Dit beeldmateriaal hebben ze in eerste instantie zelf gestuurd of hebben hackers verkregen toen ze het slachtoffer hackten. We kennen twee verschillende soorten sextortion: de ‘financial’, dus afgeperst worden voor geld of Bitcoins en de ‘andere vormen.’ Hierbij wordt het slachtoffer bijvoorbeeld om meer foto’s, video’s of zelfs seksafspraakjes gevraagd. Bij sextortion word je in ieder geval altijd gechanteerd. Als je niets doet wordt je beeldmateriaal online gezet of verspreid. Meiden worden voornamelijk gechanteerd om meer beeldmateriaal te sturen. Jongens hebben vaak te maken met financial sextortion. Waarom jongens meer financieel worden afgeperst weten we niet. Mensen verwachten dit namelijk meer bij meiden. De bedragen kunnen oplopen van honderden tot duizenden euro’s. Ik ben zelf ook afgeperst. Ik zou in totaal zo’n 4500 euro aan Bitcoins moeten overmaken. Gelukkig heb ik dit niet gedaan.’’ 

Jij bent dus niet op de dreigingen ingegaan. Zou je dat wel moeten doen?

Nikki: ‘’Nee, absoluut niet. Betaal niet en stuur zeker niet nóg meer beelden. Uiteindelijk wil de dader jou chanteren. Hij of zij heeft beeldmateriaal van jou en jij wil natuurlijk voorkomen dat het verspreid wordt. Dat weet de dader en hij kan hierdoor steeds verder gaan. Dan is het einde zoek. Want het betekent niet dat dreigingen zullen stoppen als je hebt gedaan wat je gevraagd wordt. De kans bestaat nog steeds dat jouw beeldmateriaal toch online wordt gezet. Als je niet ingaat op de dreigingen, is de ‘lol’ er  gauw af voor de dader. Wij zien vaak dat de dader dan op zoek gaat naar een ander slachtoffer. Vaak zijn het criminele bendes die achter sextortion zitten. Zij hebben nog genoeg andere potentiële slachtoffers.’’
Frederiek: ‘’En zolang je geld blijft sturen, zullen criminelen dit blijven vragen. De politie adviseert ook altijd om niet op de dreigementen in te gaan. Door te betalen houd je het verdienmodel van de criminele bendes in stand. Dat willen we natuurlijk niet.’’ 

Is er vaak een relatie tussen afperser en slachtoffer?

Nikki: ‘’Het is lastig om hier iets over te zeggen. Het kan totaal random zijn maar het kan ook ontstaan uit een oude vriendschap of relatie. Wij zien in onze meldingen wel vaker dat het een onbekend persoon is. Slachtoffers ontmoeten de daders vaak via social media, Omegle of datingsites. Hun gesprekken gaan na flirten over tot webcamseks of het uitwisselen van naaktfoto’s. Pas daarna blijkt die leuke jongen of dat lieve meisje anders te zijn dan je dacht.’’
Frederiek: ‘’We zien vaak dat die bendes toegang proberen te verkrijgen tot computers met gelekte inloggegevens. Als er seksueel beeldmateriaal wordt gevonden is sextortion voor criminelen een optie om makkelijk geld te verdienen.’’ 

Wat zijn de gevolgen voor het slachtoffer?

Nikki: ‘’Uit onderzoek blijkt dat de gevolgen van online en offline seksueel misbruik even heftig zijn voor de slachtoffers. Toch zijn de reacties hierop heel anders. Als jij vertelt dat je verkracht bent, zal niemand eraan twijfelen hoe heftig dit voor jou is. De reacties als je vertelt dat je wordt afgeperst om je naaktfoto’s zijn veel minder meelevend. Je wordt heel vaak als dader neergezet. Want jij hebt die foto of dat filmpje gemaakt.. Het is in deze maatschappij heel normaal om sexy beeldmateriaal uit te wisselen. Op dat gebied hebben wij dus nog heel wat te winnen. Als het beeldmateriaal online komt te staan zijn de gevolgen nog heftiger voor het slachtoffer. Ikzelf werd gehackt. Hierdoor kreeg de hacker een filmpje in handen die ik naar mijn vriend had gestuurd. Mijn hacker heeft deze op Dumpert gezet. Binnen 36 uur was hij al een miljoen keer bekeken. Ga dat als accountmanager en gezicht van een bedrijf maar eens aan je baas vertellen. Het is dus niet alleen voor jou als slachtoffer heftig. Jouw hele omgeving krijgt er uiteindelijk mee te maken. Het is heel heftig  om te zien hoe erg mensen hiermee worstelen.’’ 

Waarom moeten slachtoffers naar de politie stappen?

Frederiek: ‘’Zonder aangifte of melding kan de politie namelijk geen opsporingsonderzoek doen. We snappen dat de drempel om aangifte te doen hoog is. Daarom vinden wij het erg belangrijk dat er over sextortion wordt gepraat.. Niet alleen om de daders te pakken, maar ook om de slachtoffers te helpen. En om te voorkomen dat er nog meer slachtoffers vallen. Een aangifte kan een stukje in een puzzel zijn wat misschien wel leidt naar een nieuwe groep cybercriminelen.’’
Nikki: ‘’Wat Frederiek zegt geldt vooral voor de politie. Maar het is ook belangrijk voor jezelf. Je wil dat het afpersen en de zorgen ophouden. En ook daarom is aangifte doen belangrijk. Je bent niet de enige die slachtoffer is, vergeet dat niet. ’’

Hoe kan je sextortion tegengaan?

Nikki: ‘’Tegengaan is lastig. Online experimenteren is onderdeel van ons leven. Maar als je ervoor kiest om sexy foto’s of fimpjes te sturen, zorg dan dat je zeker weet naar wie je het stuurt.. Wij zeggen nooit: doe het niet. Alles wat je niet mag doen is juist interessanter. En als het dan misgaat is de schaamte voor het slachtoffer nog groter, want iedereen heeft jou gewaarschuwd.’’
Frederiek: ‘’Eenmaal online is het lastig om dit soort beelden te verwijderen. Mensen vinden het ook ‘geinig’ om het door te blijven sturen. Zorg dus dat je pikante bestanden goed op slot staan. En Houd je social media-accounts privé. Zorg dat je vriendenlijsten niet zichtbaar zijn. Maak een goed wachtwoord met tweestapsverificatie. Installeer software-updates en denk tot slot twee keer na voor je op links klikt die je ontvangt. Zo maak je het moeilijk voor hackers.’’

*Helpwanted.nl is een website en adviesbureau voor kinderen en jongeren die slachtoffer zijn geworden van online seksueel misbruik. Zit jij nu zelf in zo’n situatie? Op helpwanted.nl kan je altijd terecht voor hulp en advies.

• Deel