Wij onderzochten jullie pornokijkgedrag

We moeten het even met je hebben over porno. Acteurs worden namelijk vaak niet goed betaald en er is lang niet altijd toestemming gegeven voor wat er op de set gebeurt. En dat gaat jou waarschijnlijk ook aan, want twee op de drie jongeren kijkt weleens porno.

Dat blijkt uit ons onderzoek samen met 3Vraagt, voor onze documentaire over de Nederlandse porno-industrie. Porno kijken is heel normaal, geven negen op de tien jongeren aan. Maar toch schaamt een derde zich ervoor dat ze het zélf kijken.

Verkeerde link

Mannen (40 procent) hebben daar iets vaker last van dan vrouwen (31 procent). “Schamen is misschien een groot woord, maar soms krijg ik toch wel het gevoel dat ik vaker kijk dan de gemiddelde man. En zéker vaker dan vrouwen, dus je voelt je toch een beetje viezig”, legt iemand uit. 

Een andere deelnemer schaamt zich niet per se voor het kijken naar porno, maar: “Ik heb laatst per ongeluk een pornolinkje tijdens een meeting gedeeld, in plaats van de link die ik wilde kopiëren. Ja, dan schaam je je toch wel.”

Misstanden op de set

Ook gênant: porno-acteurs zijn in Nederland nog helemaal niet zo goed beschermd tijdens hun werk. De betaling en arbeidsvoorwaarden zijn niet altijd goed geregeld en er is zelfs niet altijd toestemming gegeven voor wat er gebeurt in de video. Ook de jongeren in het onderzoek hebben weleens video’s gezien waar ze vraagtekens bij hadden: twee derde is al eens porno tegengekomen die voor hun gevoel ethisch niet verantwoord was. 

“Video’s die echt extreem vernederend waren voor de vrouw, of waarbij ik twijfelde over haar leeftijd”, zegt een deelnemer. Goeie tip: “Altijd gelijk rapporteren als je het gevoel hebt dat het niet klopt.”

Eerlijke betaling

Bijna alle pornokijkers vinden het belangrijk dat alles wat ze zien met consent gebeurt, dus dat iedereen toestemming heeft gegeven. Toch vindt maar 55 procent het belangrijk dat de acteurs eerlijk worden betaald. En dat de acteurs eerlijke arbeidsvoorwaarden hebben, zoals doorbetaling bij ziekte of een goede verzekering, staat ook niet bepaald hoog in het vaandel. Dat vindt namelijk 59 procent ertoe doen. 

Een deelnemer: “Het is toch belangrijk dat mensen waar wij plezier aan beleven, daar zelf een eerlijke beloning voor krijgen? Dat is dezelfde logica als dat je geen onderdrukte sekswerker opzoekt, en dat ik me binnen mijn vakbond ook inzet voor mijn eigen werkomstandigheden en- voorwaarden.”

‘Ik betaal niet’

Betekent dit dan dat we zelf ook mee willen betalen aan die goede arbeidsomstandigheden? Zeker niet. Van de deelnemers die porno kijken, betaalt 92 procent daar nooit voor, en 7 procent meestal niet. “Er is zoveel gratis te vinden, ik vind het echt niet nodig om er geld voor neer te leggen”, zegt iemand. 

Meer betalen voor video’s waarvan je zeker weet dat er geen misstanden op de set zijn: daar is ook maar één op de tien deelnemers toe bereid. “Er gaat zoveel geld om in de porno-industrie dat ze hun mensen echt wel genoeg kunnen betalen, dus dat ga ik niet doen”, vindt een deelnemer. Een ander: “Ik wil best advertenties kijken als de acteurs daarmee geholpen zijn, maar ik ga er niet voor betalen.”

Oké, achter de schermen van pornofilms valt er dus nog een hoop te verbeteren. Daarom maakte Jurre Geluk een ‘ethische pornofilm’. Wat dat is én hoe dat eraan toe gaat, zie je elke donderdag om 16:00 in onze docuserie op YouTube en NPO Start.

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Je kan hier lid worden van 3Vraagt. Aan dit onderzoek, gehouden van 17 tot en met 25 mei 2023, deden 1588 jongeren mee, onder wie 1191 jongeren die wel eens naar porno kijken. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

• Deel