Borrelnootjes, chips en sojasaus: hoeveel zout mag je eten?

Chips op de bank, borrelnootjes op een feestje of een flinke snuf zout als je pasta kookt. Zonder dat we het merken eten we continu zout. Er wordt beweerd dat te veel zout schadelijk is voor je lichaam. Lees hier of je dat met een korreltje zout moet nemen...of juist niet?

Zeezout, Himalayazout, Keltisch zout of gewone keukenzout. Er zijn talloze soorten en het is onmisbaar in ons dagelijks dieet. Bijna overal zit zout in verwerkt en is daardoor ook niet meer weg te denken uit de meeste producten. Zonder dat we het merken eten we zout.

Wat doet zout met je lichaam? 
Je nieren regelen de hoeveelheid zout dat in je lichaam komt. Ongeveer 98 procent hiervan wordt door je lichaam opgenomen in onder andere je dunne- en dikke darm. Van al dat zout dat in je lichaam terecht is gekomen, plas je ongeveer 95 procent weer uit. De rest verdwijnt door te zweten en...in je ontlasting.

Natrium, het belangrijkste element
Als we het hebben over de gezondheidseffecten van zout, dan gaat het vooral over het scheikundig element genaamd natrium. Dit is een mineraal dat in zout zit en ervoor zorgt dat de vochtbalans in je lichaam stabiel blijft. Ook regelt het je bloeddruk en een goede werking van je spier- en zenuwcellen.

Natrium is niet per se slecht voor je. Ons lichaam heeft dat juist nodig. Toch is té veel natrium niet gezond. De nadelige effecten van zout komen namelijk (vooral) door een overschot aan natrium. Zo kun je er een hoge bloeddruk van krijgen, en een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Vooral je nieren krijgen het zwaar als je te veel zout binnenkrijgt.

Hoeveel zout is te veel zout?
Het Voedingscentrum adviseert volwassenen niet meer dan zes gram zout per dag te eten. Dat kun je vergelijken met anderhalve theelepel aan zout, die je dus dagelijks mag eten. Voor kinderen is dit zelfs nog minder. Dat heeft alles te maken met de vertering in ons lichaam en dat werkt bij kinderen anders dan bij volwassenen. Vooral de nieren van jonge kinderen kunnen niet veel zout aan.

Toch eten we allemaal véél meer zout dan we denken. Gemiddeld eten vrouwen 7,5 gram zout per dag en mannen zelfs tien gram. Volgens het Voedingscentrum eet tachtig procent van de mensen in Nederland te veel zout. Dit hoge aantal komt doordat zout in veel meer producten schuilt dan we in de gaten hebben. Neem als voorbeeld snoep; je zou denken dat het vooral vol zit met suiker. Maar in de meeste snoepjes zitten kleine hoeveelheden zout! En…dat geldt voor meer producten waarvan je het niet verwacht. Tel je al die kleine extra beetjes zout op, dan komen we ruim boven die maximale hoeveelheid van zes gram uit, die het Voedingscentrum adviseert.

Voorverpakte producten 
Je krijgt dus meer zout binnen dan je denkt. Dat komt met name doordat er steeds meer natrium in ons eten verwerkt zit. Ongeveer tachtig procent van het zout dat we dagelijks eten, komt uit voorverpakte producten waar het zout al in de fabriek is toegevoegd. Dat is dus een hoop natrium dat wordt toegevoegd aan ons voedsel.

Fabrikanten voegen vanwege allerlei redenen zout toe in het productieproces, zoals voor de smaak. Bij vleesproducten en vis wordt zout vooral toegevoegd zodat  zij langer houdbaar blijven. Het kan ook de structuur van een product verbeteren, zoals bij brood en kaas.Volgens het Voedingscentrum krijgen we in Nederland vooral zout in ons lichaam door het eten van brood, vlees en kaas. Grote hoeveelheden zout vind je in kant-en-klaarmaaltijden, sauzen, soepen en pizza’s. De overige twintig zout die we dagelijks innemen, voegen we zelf toe aan ons eten.

Tips om minder zout te eten
Wil jij na het lezen van dit artikel je hoeveelheid zout inname verminderen? Dat kan met de volgende tips:

1. Zout is zout. Dat wil zeggen dat in alle soorten zout ongeveer evenveel van het mineraal natrium zit. Zoals je hierboven kon lezen is te veel natrium schadelijk voor je gezondheid. Keltisch-, Himalaya- of zeezout, alle deze soorten bevatten dezelfde hoeveelheid natrium. Gebruik dus naast minder keukenzout, óók minder van deze andere soorten zout.

2. Als je zelf kookt, probeer dan minder of géén zout te gebruiken. Door de grote hoeveelheid zout die al wordt toegevoegd in voorverpakte producten, moet je minderen op het zout dat je zelf (extra) in je eten gooit. 

3. Kies voor fijn zout. Fijngemalen zout is niet per se gezonder, maar het zout uit een zoutmolen is vaak grof waardoor je ongemerkt veel meer toevoegt. Door fijn (keuken)zout te gebruiken doe je vaak minder in je eten. 

4. Lees goed de verpakking. Er zit vooral veel zout in kant-en-klaarmaaltijden, sauzen, soep, pizza’s en bewerkt vlees (zoals hamburgers en vleeswaren). Door bewust naar het etiket op de verpakking te kijken, kun je vergelijken tussen verschillende producten. 

• Deel