Hoe de mossel op een natuurlijke wijze ter wereld komt en overleeft in de zee

De gewone mossel (Mytilus Edulis) is de mossel die we aan de keukentafel, op het terras of in het restaurant eten. Deze mossel wordt namelijk ook wel de eetbare mossel genoemd. Maar hoe plant dit bijzondere weekdiertje zich eigenlijk voort? En hoe overleeft het de wilde zee?

Bevruchten zonder seks
Zoals bij de meeste tweekleppige diersoorten vindt de voortplanting oorspronkelijk buiten de dieren in het zeewater plaats. Zij zijn van gescheiden geslacht en planten zich uitsluitend geslachtelijk voort. Hoe het bevruchten zonder seks plaatsvindt is technisch. Maar is vrij gemakkelijk uit te leggen doordat vele volwassen dieren miljoenen eitjes en zaadcellen het water inspuiten. Dit noemen ze kuitschieten. De kans op bevruchting wordt vervolgens vergroot door verschillende factoren. Bijvoorbeeld doordat de mossels het kuitschieten afstemmen op de stand van de maan, de temperatuur van de zee en veranderingen in het zoutgehalte van het water. De zaadcellen en de eitjes komen samen en vervolgens ontstaat er uit de eitjes een larve met een planktonische levenswijze. Op dat moment bepaalt de zeestroming waar de larve naartoe gaat, en dit is ook gelijk een belangrijk moment.

Kritieke toestand
Want na ongeveer een maand tijd vormt zich een schelp die de komende periode nog verder uitgroeit. Op dat moment zweeft het diertje nog altijd in het water omdat het nog niet zwaar genoeg is om naar de bodem te zakken. Na verloop van tijd zal dit wél het geval zijn en dan begint de kritieke toestand voor de mossel. Deze val naar de bodem wordt ook wel de broedval genoemd. De plek waar de schelp valt is belangrijk, want het dier moet toevallig op een plek terechtkomen waar het met zijn byssusdraden -de baard van de mossel- vast kan hechten. Een vaste ondergrond leent zich hiervoor het best. Het dier is op dat moment nog maar 1,5 tot 2 mm groot en kan om die reden nog geen lange afstanden afleggen om een geschiktere plek te vinden. Puur toeval dus of het dier de kans krijgt om groot te worden. Maar op de juiste plaats terechtkomen is niet het enige geluk dat ze moeten hebben, omdat er in zee veel predatoren leven zoals zeesterren is het maar een gering deel van de oorspronkelijke populatie die ook daadwerkelijk volwassen worden. Zeesterren zijn namelijk gek op mosselen. Dat de dieren een lange tijd moeten zien te overleven blijkt ook uit het feit dat ze er ongeveer 2 jaar over doen om uit te groeien tot een mossel van zes tot zeven centimeter. Pas dan is de mossel geschikt als consumptiemossel.

Het seizoen
Maar de mosselen uit de zee halen voor consumptie is niet altijd een goed idee. Zo zitten ze in de maanden april, mei en juni vol met geslachtscellen. Deze geslachtscellen zorgen ervoor dat de mossel zeer onsmakelijk wordt en de mossel is dan ook niet lekker om te eten. Om die reden loopt het seizoen van half juli tot half april. Dan zijn ze op hun best!

Bronnen: Wibnet, Wadlopen Friese Wad, Wikipedia

• Deel