Is je vingers en tenen knakken slecht voor je?

Knieën, vingers en tenen: je hoeft ze maar te strekken, of er ontsnapt een knakgeluid. Waar knakken voor de één een verslaving (of een tic) is, gaan bij de ander álle haren overeind staan. Hoe ontstaat de ‘knak’ en…is dat schadelijk voor je botten en gewrichten?

Waarom een vinger (of teen) knakt
In je lichaam zitten allerlei gewrichten, zoals in je vingers. Gewrichten houden je botten bij elkaar. Tussen je botten zit kraakbeen en gewrichtsvloeistof. Die dingen zorgen ervoor dat je (bijvoorbeeld je vingers) soepel kunt bewegen.

De vloeistof wordt ook wel ‘synoviale vloeistof’ genoemd. Dat bevat gassen. Beweeg je je vingers naar achter, dan ontstaat er meer ruimte tussen je botten. De ruimte wordt dus groter, maar de hoeveelheid vloeistof blijft gelijk. Zo ontstaat er een vacuüm. Door de druk van dat vacuüm ontstaat er een gasbel. En die gasbel zorgt voor het geluid wanneer je je vingers knakt. Plop!

Komt er echt iets los?
Bij het knakken van je vingers ontstaat er dus een geluid, omdat de gasbel die is ontstaan uiteenspat. Na het knakken kun je je vingers niét meteen opnieuw knakken. Het gas dat is vrijgekomen moet eerst weer oplossen in de gewrichtsvloeistof. Dat duurt ongeveer vijftien minuten!

Ben jij een knakker, omdat je je stijve vingers of tenen even goed los wil maken? Vergeet het. Bij het knakken van je gewrichten maak je namelijk niks los. Er breekt of ‘knakt’ eigenlijk niets; het geluid komt niet van botten die langs elkaar knakken. Meer dan een gasbelletje dat plopt -gas wat tussen botten vandaan ontsnapt- is het niet!

Is knakken slecht voor je?
Voor sommigen is het knakken van vingers haast een verslaving, of in ieder geval een tic. Maar kan dat eigenlijk kwaad? Of dit schade kan aanrichten onderzocht de Amerikaanse dokter Donald Unger. Hij knakte voor zestig jaar lang iedere dag de gewrichten van alleen zijn linkerhand. Daarna ging hij zijn handen vergelijken, om te kijken of er in één van zijn handen artrose te vinden was. Er zat geen verschil tussen zijn handen!

Bij een ander onderzoek werd aan tweehonderdvijftien mensen gevraagd of en hoe vaak zij hun knokkels kraken. En wat bleek? Er was weer geen relatie te zien tussen knakken en artrose.

Knakken is dus niet schadelijk voor je, zoals voor je vingers. Je beschadigt er niks mee en vergroot de kans op artrose ook niet. Maar: het is ook niet per se gezond. Je maakt er tenslotte niets mee los! Het (zelf) kraken van gewrichten zoals je schouders en heupen wordt echter wél afgeraden. Die kun je met kraken uit hun kom tillen…en dát kan wel voor slijtage zorgen.

De triggerfinger
Knakken van tenen en vingers is in principe dus onschuldig. Maar: er is een aandoening waarbij het knakgeluid niét een goed teken is. Dit is het geval bij een ‘triggerfinger’. Dat wordt ook wel een ‘hokkende vinger’ genoemd. Hierbij blijft de pees vastzitten, en hoor je een klikje wanneer je je vingers knakt. Na een tijdje kan de vinger niet meer goed buigen of strekken. Zet iemand kracht, dan kan de pees tóch plotseling ‘losspringen’. Zo’n vinger wordt daarom ook weleens een springvinger genoemd.

Lijkt je vinger nogal vast te zitten als je opstaat, wanneer je hem probeert te strekken? Dan zou het kunnen dat dit een springvinger is. Als je daar lang mee rondloopt, zou het kunnen gebeuren dat je je vinger niet meer kunt strekken. Maar…met opzet je vingers knakken -met als gevolg dat knakgeluid- is meestal niets meer dan een onschuldige tic.

• Deel