Ook voor vitaminen geldt: overdaad schaadt

Soms lijkt het erop dat wanneer je vitaminepillen slikt het voor de wind gaat met je gezondheid. Vooral door de beloftes die gedaan worden op de etiketten. En omdat het supergezond lijkt nemen we er ook weleens eentje of zelfs een handjevol extra. Maar is dat wel zo onschuldig als het lijkt?

Dagelijkse gewoonten

De helft van de Nederlanders gebruikt voedingssupplementen waarvan een kwart zelfs dagelijks. Vrouwen overigens vaker dan mannen. Dat we deze pillen slikken komt deels doordat we opgroeien met de wetenschap dat vitaminen goed zijn voor ons lichaam. Zeker waar, maar dit halen we ook al uit voeding. Volgens de Gezondheidsraad moeten we allemaal zo’n 250 gram groente en 200 gram fruit per dag eten, zo luidt het advies. Op deze manier zou je gezond en evenwichtig het leven doorgaan. Maar naast dit eten is een vitaminepil slikken immers zo gedaan. Toch zijn er vitaminepillen op de markt die de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) ruim overschrijden. Zo bestaan er pillen die 1000mg vitamine C bevatten daar waar de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid op 75mg ligt. Met één pilletje krijg je dus ruim 10 keer zoveel binnen als nodig (1233%). Maar wat zijn de gevolgen van teveel pillen tot je nemen?

Gevolgen van teveel slikken

Het is niet zo onschuldig als je wellicht denkt. Volgens Eos geeft wetenschappelijk onderzoek, waaraan tienduizenden mensen meededen, aan dat hoge doseringen kan leiden tot de meest vreselijke aandoeningen: ‘Studie na studie laat zien dat de meeste vitaminepillen niet werken om verkoudheid of ziektes te voorkomen. In sommige gevallen zijn hoge doses vitaminen zelfs gevaarlijk: ze kunnen het risico op hart- en vaatziekten en kanker vergroten.’ Teveel heeft dus een averechtse werking. Wat ook uit onderzoek blijkt is dat het teveel aan vitamine C waar we het net al even over hadden, een risicofactor is voor het ontwikkelen van nierstenen. Dat blijkt uit een rapport van een wetenschappelijk panel van de European Food and Safety Authority. De gevolgen op lange termijn van een te hoge inname zijn echter nog niet bekend.

Een ander schokkende uitkomst kwam naar voren met vitamine E. Testpersonen namen ruim 250mg vitamine E per dag tot zich daar waar een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 15mg geldt voor mannen boven de 50. Wat blijkt? Zij bleken 17% groter risico te lopen op prostaatkanker dan de placebogroep. De pilletjes hielpen dus in elk geval niet om dit tegen te gaan. Volgens Eos kwam dit in eerdere studies ook al naar voren, hierbij goed om te weten dat antioxidanten een verzamelnaam is voor stoffen zoals de vitamines E en C: ‘Voorgaande studies toonden min of meer hetzelfde: proefpersonen die antioxidanten en andere vitaminen slikten, liepen een groter risico te overlijden aan kanker of hartziekten dan de mensen die ze niet slikten. Eigenlijk zijn er van hoge doses antioxidanten supplementen geen voordelen bekend.’ Wél wordt er in het onderzoek een verklaring gegeven op het toegenomen risico van kanker: ‘Door een overdosis antioxidanten raakt het evenwicht wellicht uit balans. Met als gevolg dat het immuunsysteem indringers en kankercellen minder goed kan bestrijden.’ Goed opletten dus of je niet je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid overschrijdt. Deze standaarden kun je onder andere terugvinden op de website van het Voedingscentrum.

Wanneer vitaminepillen wél kunnen werken

Bij normale doseringen kan voor specifieke groepen het wel degelijk van nut zijn om vitaminepillen te nuttigen. Welke groepen op wetenschappelijk bewijs kunnen rekenen zijn de volgende: vitamine B12 kan bloedarmoede herstellen, foliumzuur kan bijdragen om geboorteafwijkingen te voorkomen en vitamine D wordt aanbevolen voor ouderen die niet genoeg buitenkomen.

Wat nu?

Het Voedingscentrum adviseert om niet meer dan 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te nemen. Als je dan toch vitaminepillen wil slikken kun je op het etiket onder referentie-inname (RI) eenvoudig terugvinden wat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is. Het Voedingscentrum geeft echter aan dat de meeste mensen genoeg vitamines binnenkrijgen door gevarieerd te eten volgens de Schijf van Vijf. Zij geven specifiek aan dat extra voedingssupplementen dan niet nodig zijn. Met uitzondering van sommige groepen die onder andere hierboven beschreven staan. Houdt er rekening mee dat het wellicht voor nog meer groepen geldt. Of dit ook voor jou zo is kun je navragen bij je huisarts. Tot slot hoef je niet bang te zijn dat je door normaal te eten een gevaarlijk hoge inname tot je neemt, want dit komt gelukkig niet voor.

Bekijk hier de KVWeetjes over hoe fabrikanten 'de zon' in vitamine D pillen stoppen.

• Deel