Zwarte koffie, curry en wijn: van déze dingen krijg je gele tanden
- Artikel
- 28 dec 2023
- 5 minuten leestijd
Een stralend wit gebit zouden we allemaal wel willen. Bleeksetjes, strips en DIY-recepten tegen gele rakkers: sociale media staan er vol mee. Toch is verkleuring van tanden eigenlijk heel normaal. Maar…van welke producten worden je tanden geel? En kan je dat voorkomen?
Zijn gele tanden (on)gezond?
Niemand heeft spierwitte tanden. De blinkende witte tanden die je in bijvoorbeeld reclames ziet, komen van nature eigenlijk niet voor. De natuurlijke kleur van onze tanden is altijd al een beetje geel geweest. Gele tanden zijn namelijk (in de meeste gevallen) helemaal niet slecht. De kleur van je tanden ligt dan ook niet altijd aan de manier waarop je poetst. Er zijn genoeg mensen die een hele goede mondhygiëne hebben, maar toch last hebben van gele tanden.
Vijftig tinten geel
Toch zijn er verschillen in de mate waarin tanden geel zijn. We kunnen onderscheid maken in twee soorten verkleuringen van ons gebit. De eerste is extrinsieke verkleuring (uitwendig). Daarbij ontstaat de verkleuring aan de buitenkant van ons tandoppervlak. De overige soort is intrinsieke verkleuring (inwendig), waarbij de verkleuring ontstaat vanuit het binnenste van je tand. Denk hierbij aan het glazuur van je tanden of tandbeen.
Bij extrinsieke verkleuring ontstaat er dus kleurverandering aan de buitenkant van je tanden. Doordat er kleurstoffen doordringen in de buitenste laag van je tanden, ontstaat er een gele gloed. Die gele kleur wordt vooral veroorzaakt door kleurstoffen, zoals synthetische kleurstoffen in snoep, tannine in koffie en thee of door het slikken van medicijnen en roken.
Intrinsieke verkleuring kan al vanaf een jonge leeftijd beginnen. Zelfs wanneer je nog een melkgebit hebt! Deze vorm van verkleuring kan ontstaan door medicatie, problemen met je alvleesklier (een orgaan dat zorgt voor de vertering van voedingsstoffen) of door ouderdom. De inwendige manier van verkleuring kan ook komen doordat er een barstje in tand is ontstaan.
Zijn gele tanden sterker?
Er wordt wel eens beweerd dat gele tanden sterker zijn, maar klopt dat wel? Gele tanden bevatten veel glazuur. Deze vorm van zuur is niet slecht, maar juist heel goed voor je tanden. Glazuur is namelijk een beschermlaag die over je tanden zit. Denk bijvoorbeeld aan de fluoride in tandpasta; dit helpt om je glazuur sterker te maken. Als je jong bent is dit onderdeel van je tanden erg kwetsbaar, en snoepen maakt dat zeker niet beter...
Als die beschermende glazuurlaag weg is, komt deze ook nooit meer terug. Je tanden worden hierdoor heel kwetsbaar en kunnen sneller worden aangetast. Andere soorten zuren, zoals citroensap, kunnen dan schade veroorzaken bij je tanden.
Cola, curry en bessen
Je tanden gaan niet goed op alle voedingsmiddelen. Zo kunnen ze verkleuren door producten met synthetische kleurstoffen: onnatuurlijke ingrediënten die vooral in snoep zitten. In combinatie met suiker tast dat je glazuur aan, en dat zorgt voor een blijvende schade aan je gebit. Deze synthetische kleurstoffen komen ook voor in medicatie, zoals in antibiotica.
Daarnaast bevatten sommige dranken tannine. Deze stof kan een gele aanslag op je tanden achterlaten. Het zit bijvoorbeeld in koffie en (zwarte) theesoorten. Je zou deze ook door een rietje kunnen drinken, zodat de drank minder in aanraking komt met je gebit. Producten waar je gele tanden van kunt krijgen, zijn:
- Zwarte koffie en thee
- Wijn
- Frisdrank en sap
- Snoep (met synthetische kleurstoffen)
- Saus
- Curry
- Bessen
Tandheelkundigen roepen vooral op om niets te doen aan het witter maken van je tanden. In geen enkele mond zitten tanden met précies dezelfde kleur: er zal altijd een verschil zijn tussen de kleur tanden. Ook na het bleken!
Toch is het bleken van je tanden al enkele jaren erg populair, door onder andere social media. Hierbij wordt meestal de chemische stof hydroperoxide gebruikt. Dit is een speciale gel die de moleculen (kleine deeltjes in het glazuur) afbreekt die de verkleuring veroorzaken. Hierdoor lijken je tanden na de behandeling witter.
Maar: met veel tandenbleek-middeltjes krijg je alleen de extrinsieke gele verkleuring weg én veroorzaakt dat schade aan je gebit. Dat komt omdat je moeilijk kunt controleren waar de ingrediënten vandaan komen. Er zit vaak veel hydroperoxide in de sets, en dat kan bij een grote hoeveelheid het glazuur van je tanden aantasten. Als je je tanden laat bleken, doe dat dan bij een specialist. Die moet zich houden aan Europese regelgeving, zoals hoeveel hydroperoxide ergebruikt mag worden.
Zó voorkom je een geel gebit
Wil je na het lezen van dit artikel toch iets aan je gele tanden doen? Probeer dan déze (veilige) tips uit:
- Blijf goed poetsen. Het klinkt logisch, maar hoe beter je poetst, hoe gezonder je tanden zijn. Goed je tandenpoetsen gaat niet over hoe lang je poetst, maar de juiste poetstechniek. Dit kun je het makkelijkste doen door een elektrische tandenborstel te gebruiken. Deze kan alle tanden grondig poetsen door een ronde beweging te maken van je tandvlees naar de tand.
- Drink na iedere maaltijd water. Bij het eten komen er allerlei bacteriën en zuren vrij die je tanden kunnen aantasten. Die stapelen zich allemaal op in je mond en worden ook wel een ‘zuuraanval’ genoemd. Deze laatste tip zorgt ervoor dat je die achtergebleven zuurlaag gedeeltelijk wegspoelt, waardoor je een ‘zuuraanval’ voorkomt. Drink je een kopje koffie of thee, spoel je mond daarna met water om.