Justin en Maxime zijn demiseksueel. “Jarenlang dacht ik geen moment aan seks”

“Het idee van iemand scoren in een club om mee te zoenen, vind ik weerzinwekkend.” Wie demiseksueel is, voelt zich enkel seksueel tot een ander aangetrokken wanneer er een diepe emotionele connectie wordt ervaren.

“Close your eyes and think of England, dat is wat er vroeger door mijn hoofd ging als ik seks had met een date of geliefde. Ik liet het gebeuren, maar zelf ervoer ik geen plezier.” Het duurde een paar jaar en enkele sessies met een psycholoog tot de 27-jarige Maxime de Ruyck inzag dat ze seksuele aantrekking anders beleeft dan de meeste mensen. “Nadat die psycholoog over mijn seks- en liefdesleven hoorde, reikte hij me de term ‘demiseksualiteit’ aan. Toen viel het een en ander op z’n plek.”

Demiseksualiteit houdt in dat een persoon zich enkel seksueel aangetrokken tot iemand kan voelen wanneer hij, zij of hen een diepe emotionele connectie ervaart. Volgens de Amerikaanse organisatie GLAAD valt demiseksualiteit binnen het aseksuele spectrum, met aan de ene kant aseksualiteit (geen seksuele aantrekking tot anderen ervaren) en aan de andere kant alloseksualiteit (met enige regelmaat seksuele aantrekking ervaren, volgens de norm). Demiseksualiteit valt daar dus ergens tussenin.

"Ik droom of fantaseer er
nagenoeg nooit over"

Scoren in een club

Volgens de 22-jarige Justin uit Almere is de grootste misvatting die over demiseksualiteit bestaat dat het niet hebben van seks een persoonlijke keuze is. “Mensen zijn geneigd het te vergelijken met een celibatair bestaan, waarbij iemand er bewust voor kiest om seksloos door het leven te gaan. Wat vaak niet wordt begrepen, is dat er in mijn hoofd überhaupt geen gedachten uitgaan naar seks. Voordat ik een relatie kreeg met mijn partner, dacht ik geen moment aan het hebben van seks. En ik droom of fantaseer er nagenoeg nooit over.”

Toen Justin aan de universiteit ging studeren, merkte hij voor het eerst dat seks door zijn leeftijdsgenoten anders wordt ervaren. “Tijdens de introductieweek werd er veel over seks gesproken, over wie het met wie deed en wat ze daarvan vonden. Ik had nog nooit seks gehad. En dat is natuurlijk helemaal oké, maar ik merkte dat al die gesprekken me tegen gingen staan. Het idee van iemand scoren in een club om mee te zoenen, vond ik weerzinwekkend. En dat vind ik nog steeds.” 

Ook bij Justin duurde het even voordat hij erachter kwam dat er een naam bestaat voor de manier waarop hij seksualiteit beleeft. “Ik sprak erover met een vriendin die wil worden opgeleid tot seksuoloog en ik zocht veel informatie online op. Zo leerde ik over aseksualiteit en demiseksualiteit.” En hoewel Justin zich herkent in dat laatste label, blijft hij zoekende. “Met mijn partner heb ik seks, maar ik denk dat ik me altijd zal blijven afvragen of dat wat ik voel dezelfde seksuele aantrekking is zoals alloseksuelen dat ervaren.”

"De meeste mensen verwachten tegenwoordig dat er na een paar afspraakjes wel iets gebeurt”

Muur van onbegrip

Inmiddels heeft Maxime een vriendin, ze wonen samen in het Belgische Gent. Anders dan in het verleden beleeft ze nu ook zélf plezier tussen de lakens. “Wat hielp was dat we bij elkaar introkken tijdens de pandemie. Daardoor brachten we veel tijd met elkaar door en leerden we elkaar mentaal steeds beter kennen. Over onze seksuele behoeften hebben we altijd open gecommuniceerd. Nu zie ik seks niet alleen als iets dat belangrijk is voor mijn partner of mijn relatie, maar ook voor mijzelf.”

Maxime weet uit ervaring dat het begrip en het geduld van haar vriendin niet voor iedereen vanzelfsprekend is. “Toen ik mijn grenzen eenmaal leerde aangeven, stuitte ik weleens op een muur van onbegrip. Als ik tijdens een date aangaf dat ik geen seks wilde omdat ik iemand eerst beter wilde leren kennen, werd er soms druk uitgeoefend om het toch voor elkaar te krijgen. De meeste mensen verwachten tegenwoordig dat er na een paar afspraakjes wel iets gebeurt.”

Ook uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen op het aseksuele spectrum in de hedendaagse westerse wereld regelmatig te maken krijgen met onbegrip en afwijzing. De afwezigheid van seksuele behoeften wordt door (seks)partners bijvoorbeeld genegeerd of geïnterpreteerd als medisch probleem dat genezen dient te worden. Uit verschillende kwalitatieve studies komt naar voren dat het gebrek aan erkenning kan leiden tot eenzaamheid en isolatie.

“Seksuele vrijheid is ook de vrijheid om géén seks te hebben”

Niet iets gewichtigs

“Maatschappelijke erkenning en acceptatie is er nog nauwelijks”, ziet ook Justin. “Het hele idee van een aseksueel spectrum is natuurlijk ook lastig te begrijpen voor iemand die seksualiteit wél volgens de norm ervaart. We leven als het ware in twee verschillende werelden: die van mij is grotendeels niet seksueel, die van de meeste mensen wel.”

Als demiseksualiteit als onderwerp behandeld zou worden in seksuele voorlichting op scholen, kan die afstand volgens Justin een stukje worden overbrugd. “Veel middelbare scholieren krijgen nog altijd seksuele voorlichting vanuit het perspectief van een heteroseksueel, cisgender en alloseksueel persoon. Op al die vlakken bestaat diversiteit, dat zou standaard aan bod moeten komen.” 

Een andere manier om erkenning en acceptatie te bevorderen, is volgens Maxime het tonen van a- en demiseksuele personages in films en series. “Er komen gelukkig steeds meer holebi personages voorbij zonder dat hun seksuele identiteit wordt geproblematiseerd. Maar qua personages op het aseksuele spectrum kan ik maar één voorbeeld bedenken, in de serie Sex Education. Het zou mooi zijn als er vaker een rol is van iemand die seks niet vanzelfsprekend vindt, en dat daar dan niet iets gewichtigs van wordt gemaakt.”

Seksuele dansbewegingen

Wat opvalt aan de antwoorden van Justin en Maxime, is dat de erkenning van demiseksuelen vaak in één adem wordt genoemd met de erkenning van holebi’s en transgenders. Maar laat de emancipatiestrijd van de ene groep zich wel vergelijken met de emancipatiestrijd van de andere groep?

“Ik vind het lastig om ons allemaal als één gemeenschap te beschouwen”, zegt Maxime daarover. “Historisch gezien hebben demiseksuele personen niet te maken gehad met sociale onderdrukking of vervolging zoals holebi’s. Maar we bevechten wel allemaal de norm van hoe seksualiteit beleefd zou moeten worden.”

Justin merkt dat bij de meeste organisaties die zich voor de lhbti+ gemeenschap inzetten seksuele vrijheid centraal staat. “Daarbij ligt veel nadruk op het seksuele aspect, zoals het maken van seksuele dansbewegingen tijdens de Canal Parade [in Amsterdam]. Het vieren van dat aspect van seksuele vrijheid juich ik toe, maar het maakt het voor aseksuele en demiseksuele personen wel lastig om daar onze plek tussen te vinden.”

Misschien wordt het tijd, zegt Justin, dat de lhbti+ beweging een bredere interpretatie van seksuele vrijheid omarmt. “Seksuele vrijheid is ook de vrijheid om géén seks te hebben.”
____

Meer informatie over demiseksualiteit en het aseksuele spectrum, vind je via de Nederlandse Organisatie Aseksualiteit (NOA).

• Deel