Nederlandse modellen in actie na #metoo: tientallen meldingen intimidatie en misbruik

Binnen de Nederlandse modellenwereld zijn in het afgelopen jaar meer dan veertig gevallen gemeld van seksueel overschrijdend gedrag. Wij plozen een aantal zaken uit. Veel meldingen gaan over een 60-jarige man die ‘de vieze stylist’ wordt genoemd.

Modellen die worden betast door fotografen tijdens fotoshoots. Jonge meiden die gedwongen worden tot seks omdat ze anders geen modellenwerk meer krijgen. En ook jongens die de ene na de andere seksaanbieding krijgen via dubieuze modellenbureaus.

Tientallen meldingen

Bij twee meldpunten zijn sinds vorig jaar vele tientallen meldingen gedaan van seksuele intimidatie en misbruik binnen de modellenwereld. Bij de stichting Meldpunt Modelfotografie zijn afgelopen jaar zeker dertig meldingen gedaan. “Het gaat om modellen die vunzige opmerkingen te horen krijgen tijdens een shoot, maar ook veel meldingen die verder gaan. Over modellen die aangerand zijn of na een fotoshoot gestalkt werden”, vertelt Yannick van der Zwaan, voorzitter van dit meldpunt en zelf fotograaf.

Bij de Modellenstichting staat de teller op naar schatting veertien meldingen. Oprichter van deze stichting Ronald Laken, zelf ook model geweest, kent daarnaast vele tientallen verhalen van modellen met nare ervaringen.

Meisjesmodellen komen op een zolderkamertje terecht of in een kelder

Ronald Laken

“Seksuele intimidatie, aanrandingszaken, verkrachting, dat is wat er momenteel allemaal speelt”, vertelt Laken. “Het gaat vaak mis bij zogenoemde TFP-shoots. Dat staat voor time for print. Meisjes die model willen worden, hebben een portfolio nodig. Daar moet ze bij een modellenbureau heel veel voor betalen. Daarom gaan ze op internet zoeken naar een goedkopere fotograaf of een amateurfotograaf die het gratis doet. Een hobbyfotograaf. Zo komen die meisjes ergens op een zoldertje terecht, in een kelder of ergens in een afgehuurd fietsenstallinkje. En daar gebeurt van alles.”

‘Vieze stylist’

Van de ruim veertig meldingen gaan er zeker achttien over een kleding-stylist. Deze 60-jarige man organiseert events voor amateurmodellen waarbij zij foto’s kunnen laten maken voor hun portfolio. Tijdens een fotoshoot in een Brabants kasteel maakte hij zich volgens een aantal modellen en andere aanwezigen schuldig aan handtastelijkheden en aanranding.

Een van hen is Megan Versteeg. Dit 20-jarige amateurmodel doet nu voor het eerst in Brandpunt haar verhaal. “Hij betastte mij tijdens het omkleden mijn borsten en billen, onder mom ‘ik moet je jurk goed doen’. Je hoort niet als man zijnde ongevraagd aan een vrouw haar borsten te zitten. En als je iets moet goedleggen dan zit je aan de jurk maar niet aan de borsten zelf. Kijk, soms heb je hulp nodig van een stylist om de jurk te draaien. Maar het werk houdt niet in aan een vrouw haar borsten zitten. Hij deed dit bij meerdere modellen. En hij schaamde zich er niet voor. Hij heeft mij gewoon aangerand.”

Je hoort niet als man zijnde ongevraagd aan een vrouw haar borsten te zitten

Megan Versteeg, amateurmodel

De voorzitter van het Meldpunt Modelfotografie heeft afgelopen week een dik dossier met alle meldingen aan de politie overhandigd. “Deze man heeft de modellen aangeraakt en onzedelijk betast. Terwijl hij zogenaamd hun jurken goed deed. Hij smeerde hen in met een zogenaamd dure, magische crème. Tegen hun zin.”

Uitgebreid politieonderzoek naar stylist

De Nationale Politie laat weten dat er al een onderzoek liep tegen de stylist door de afdeling zeden. Er zijn meerdere aangiftes tegen deze verdachte gedaan. Na het overhandigen van de meldingen is het politieonderzoek nu uitgebreid. “Er wordt nu landelijk geïnventariseerd of er meer meldingen en aangiftes tegen deze verdachte gedaan zijn”, verklaart een politie-woordvoerder.

Medewerkers van Brandpunt hebben de kledingstylist herhaaldelijk en op verschillende manieren benaderd voor commentaar. Een reactie bleef uit.

Actie na #MeToo

De twee meldpunten die nu in actie komen zijn nog maar kort geleden opgericht. Binnen de modellenwereld is het ‘not done’ om hier openlijk over te spreken. Na de wereldwijde #metoo-beweging waarin duizenden vrouwen en mannen hun misbruikervaringen delen, kwam een aantal weken geleden het eerste internationale topmodel naar buiten met haar verhaal. De Amerikaanse Cameron Rusell plaatste op haar Instagram zo’n tachtig anonieme meldingen van modellen. Stuk voor stuk schrijnende verhalen onder de hashtag #Myjobshouldnotincludeabuse.

Waarom modellen niet durven praten

Nederlandse topmodellen horen we tot nu toe niet. In de Brandpunt-reportage vanavond spreken twee professionele modellen zich nu voor het eerst uit.

Tijdens fotoshoots ben ik aangerand en op mijn 15e meegelokt als escort-girl

Sharon Pieksma, topmodel

Wij vragen verschillende modellen en kenners van de modewereld wat de reden is van deze stilte. Zij vertellen dat er wordt gezwegen omdat het misbruik vaak in één-op-één-situaties gebeurt. Bewijs het dan maar. Ook hebben topmodellen soms te maken met contracten waarin staat dat zij niet over dit soort zaken zomaar naar buiten mogen treden. En wie erover begint, wordt zwart gemaakt, weggezet als ‘klager' en riskeert zijn carrière.

Ik kreeg een ton aangeboden voor seks met een fotograaf

Tim Keizer. topmodel

“Op het moment dat een model zijn of haar mond open trekt op dat moment worden ze op een soort zwarte lijst gezet van modellenbureaus”, zegt Ronald Laken van de Modellenstichting. “Ze bellen met elkaar en dit model trekt zijn mond open dus die moet je niet meer boeken. Erover praten kan dus ten koste van je carrière gaan. Dat is heel heftig, intimiderend zelfs. Maar het is wel wat er nu gebeurt.”

Vak besmeurd

De Nederlandse modellenwereld wil met deze nieuwe openheid zorgen dat de rotte appels uit de modelfotografie worden gehaald. “Ze besmeuren gewoon het vak. Dat is jammer voor mensen die het wel goed doen. Zij worden over één kam geschoren met dit soort dubieuze types. Dat is onterecht.”

Betere bescherming jonge modellen

De Modellenstichting klopt ook bij de overheid aan. Oprichter Ronald Laken: “Wij vinden dat er betere wet- en regelgeving moet komen. We moeten bekijken of die TFP-websites verboden kunnen worden en de controle beter wordt. Het gaat om minderjarige meisjes en jongens.”

Volgens deze Modellenstichting kan het nieuwe kabinet nu al in actie komen. Laken vindt het een goed idee om, net als in Belgie al gebeurt, een breder onderzoek te doen naar misbruik binnen de modellen- en acteerwereld. Er loopt nu een onderzoek naar misbruik van minderjarigen in de sport, door oud-minister Klaas de Vries. “Het ministerie betaalt hieraan mee. Waarom breiden ze dit onderzoek niet uit?”

Laken is ook bezig om een modellenvakbond op te richten. “Wij zijn geloof ik nog de enige branche zonder goede vertegenwoordiging.” Daarnaast komen er projecten op scholen om jongeren voor te lichten. “En we willen ouders aanspreken: kijk op sociale media en hou het in de gaten. Let beter op je dochter of zoon.”

• Deel