Ooit MDMA gekocht? Misschien sta je dan op deze geheime adressenlijst

Stel: je hebt een spannend weekend voor de boeg en bestelt tien pillen op het dark web om in groepsverband keihard te spacen. Hoe groot is dan de kans dat je dan een taakstraf krijgt?

Die kans is heel klein, maar je adres is misschien wel door de politie geregistreerd. Dat bleek tijdens de behandeling van een zaak die gisteren voor de rechter was in Rotterdam. Drie mannen die vanuit Amsterdam drugs verkochten op het dark web kregen daarin vijf jaar gevangenisstraf voor de online verkoop van maar liefst 100 kilo MDMA en minder extreem grote hoeveelheden pillen, coke en LSD. Een vierde handlanger, een 33-jarige vrouw wiens betrokkenheid kleiner was, kwam er met 52 dagen voorarrest vanaf.

De drie, variërend in leeftijd van 34 tot 42 jaar, waren onder namen als Doug-Heffernan, Warner Bos, CocaCola-Kid actief op meerdere Dark web-sites. Daaronder bevond zich Hansa Market, een online marktplaats die in 2017 in het geniep door de Nederlandse politie werd overgenomen. Het was een politieprimeur die internationaal veel lof oogstte. De rechtszaak tegen de dealers die gisteren werden veroordeeld was een van de eerste die voortvloeide uit dit grootschalige onderzoek. Dit betekende ook dat justitie in het openbaar inzage moest geven in de opsporingsmethoden. 

Taalgebruik op drugssite was "een uitdaging" voor de politie

Technisch is de zaak een hoogstandje: de politie gebruikte Track & Trace codes om te bepalen waar en wanneer de de drugs verstuurd waren en keek vervolgens aan de hand van zendmastgegevens welke telefoons altijd in de buurt waren wanneer de MDMA op de post ging. Er werd virus-achtige programmeercode toegevoegd aan Hansa Market die de IP-adressen van drugshandelaars doorgaf aan de politie en agenten deden zich in chatgesprekken voor als moderatoren van de drugssite (qua taalgebruik “een uitdaging” voor de politie aldus het Openbaar Ministerie).

Je zou denken dat de politie zo diep in de site zat dat het een eitje zou zijn om alle klanten te identificeren - die moeten immers hun adres opsturen om drugs thuis te krijgen - maar dat is niet per sé zo. De meeste communicatie op het dark web is versleuteld. Elke verkoper op de site gebruikt zijn eigen sleutel en houdt die (als het goed is) privé. Zelfs als de politie de site controleert moeten ze dus daarnaast toegang weten te krijgen tot ontsleutelde data voordat een dealer deze vernietigt. Dat is in sommige gevallen gelukt, zo liet de politie zelf al eerder weten. 

22.000 bestellingen, 37 huisbezoeken, 1 arrestatie

In februari vorig jaar brachten agenten dan ook aan 37 Hansa-klanten een huisbezoek. De actie, Operation Mirium, werd gecoördineerd met de Amerikaanse Drug Enforcement Agency en ging met veel publiciteit gepaard. Het talking point van de politie was hierbij “je bent op darknet niet zo anoniem als je denkt”. Hoe de politie de huisadressen precies achterhaald had bleef echter onduidelijk. 

Tijdens de rechtszaak tegen de Hansa Marketdealers bleek dat justitie over een lijst beschikt met maar liefst 22.000 drugsbestellingen en bijbehorende adressen. Namen, hoeveelheden, Track & Trace codes: allemaal keurig op datum en type drug gerangschikt. Waarom de dealers dat bestand bewaarden is onduidelijk. Het hielp justitie in ieder geval bij het vaststellen van de hoeveelheid verkochte drugs en de daaraan verbonden strafeis. Hoe de lijst in handen van de politie kwam is wel bekend: een van de dealers verzond het bestand in de zomer van 2017 per ongeluk onversleuteld over een internetverbinding die op dat moment getapt werd.

Beter af op een festival

Van de 22.000 bestellingen ging een groot deel naar het buitenland, maar met dit getal in het achterhoofd lijkt het aantal van 37 huisbezoekjes ineens toch erg laag. En al die huisbezoekjes leverden slechts in één geval een arrestatie op: een 25-jarige man uit Wisp die 150 pillen besteld had. De rest kwam er met een waarschuwing vanaf, zo liet de politie eerder weten. De politie liet ten tijde van die arrestatie aan de media weten dat er meer acties tegen drugsbestellers zouden volgen, maar daar lijkt meer dan een jaar later weinig van terecht gekomen. Het Landelijk Parket vertelde aan  Brandpunt+ dat alle Nederlandse adressen op de lijst gedeeld zijn met regionale politiekorpsen. Als dit tot verdere arrestaties heeft geleid is daarover niks naar buiten gebracht. Buitenlandse adressen zijn via Interpol internationaal verspreid.

Het vervolgen van online drugsgebruikers is duidelijk geen halszaak voor justitie. Grote verkopers hebben de prioriteit. Wel zet de politie ook in op het verstoren van de online drugsmarkt. Vanuit dat perspectief is het natuurlijk handig om gebruikers duidelijk te maken dat bestellen op internet zeker risico’s kent, en dat is ook zo. Voor het bezit van 10ml GHB kun je al 1.000 euro boete en 60 uur taakstraf krijgen. Maar als een lijst met 22.000 adressen in Nederland slechts één arrestatie oplevert is de kans dat je als drugsgebruiker op het dark web tegen de lamp loopt wordt vooralsnog aanmerkelijk kleiner dan bij de gemiddelde festival-fouilleertent.

• Deel