Jong en een doorgeknipte zaadleider: ‘Zij heeft al die jaren hormonen genomen. Ik dacht: nu is het mijn beurt’ 

Nog steeds dragen vrouwen de meeste verantwoordelijkheid voor anticonceptie. Deze drie mannen kozen voor een alternatief: het laten doorknippen van de zaadleiders.

Afgelopen maand ontstond er een mediastorm rond een nieuwe revolutionaire mannenpil die dan eindelijk de anticonceptiekloof recht zou trekken, maar helaas duurt het nog heel lang voordat deze pil op de markt komt. De verantwoordelijkheid voor anticonceptie ligt al lang grotendeels bij de vrouw. Voor mannen in Nederland blijven de enige opties het condoom of een vasectomie, namelijk de zaadleiders chirurgisch laten doorsnijden.

Deze drie jonge mannen namen het heft in eigen handen en besloten om zich te laten steriliseren. Dat is een behoorlijke stap: veel artsen doen liever geen vasectomie bij kinderloze mannen met een jonge leeftijd. Een vasectomie wordt door veel artsen gezien als een behoorlijk definitieve manier van anticonceptie. In sommige ziekenhuizen in Nederland is het zelfs beleid dat een vasectomie niet gedaan wordt onder de 30 of 35 jaar oud.

Daan (28): “De kans dat ik achttien jaar lang een kind een veilige stabiele omgeving kan bieden is gewoon extreem klein”

Daan Rademaker heeft op zijn 27ste een vasectomie gehad. Hij wist al op z’n zeventiende dat hij zich wou laten steriliseren.

“De meest prominente reden was voor mij dat ik eigenlijk al sinds jonge leeftijd mentale problemen heb. Ik ben gediagnostiseerd met ADHD, en later ook met OCD. Ik heb hier altijd al last van gehad, maar wel in fases. Een paar jaar gaat het stabiel en dan weer een paar jaar onstabiel, enzovoorts. Op mijn zeventiende had ik een heftige terugval in m’n OCD en ook een psychotische periode. Toen riep ik eigenlijk al dat ik me wilde laten steriliseren.”

"Ik dacht: ‘Fuck, is het nou echt zo dat wij dat niet kunnen?’"

“Chava, mijn verloofde, heeft een vergelijkbaar verhaal. Die heeft ook veel onstabiele periodes gehad in haar leven. Hoe ga je daar mee om als je een kind hebt? Dat kan gewoon niet. We hebben allebei veel neefjes en nichtjes in onze omgeving, vrienden hebben kinderen. Ergens wordt verwacht dat je daaraan meedoet. Opa en oma willen nog wel een kleinkind, dat idee.Maar we hebben uiteindelijk samen besloten, hoe leuk we kinderen ook vinden, om ze niet te nemen.”

“Ik denk dat wij op stabiele momenten hele leuke ouders hadden kunnen zijn, dus we hebben er moeite mee gehad om dit te accepteren. We dachten: fuck, is het nou echt zo dat wij dat niet kunnen? De keuze wordt door de omstandigheden al voor je gemaakt. Maar de kans dat wij achttien jaar lang een kind een veilige stabiele omgeving kunnen bieden is gewoon extreem klein.”

“Ondanks alles sta ik achter deze keuze. Op dit moment zijn mijn verloofde en ik stabiel en kunnen we objectief zien dat wij geen kind kunnen opvoeden. Als ik over tien jaar denk, ik wil toch kinderen, dan kan dat niet, en dat is het beste.”

“Bij de huisarts heb ik alles moeten uitleggen voordat ik een verwijzing naar het ziekenhuis kreeg. Bij het ziekenhuis kreeg ik van de uroloog te horen dat ze het absoluut niet gingen doen, tenzij het een medisch noodgeval was. Dit omdat ik jonger dan 30 jaar ben, en bij die groep mannen heeft het hoogste percentage er spijt van. De huisarts kwam met de optie dat er ook andere huisartsen zijn die de bevoegdheid hebben om een vasectomie uit te voeren. In principe is het een vrij kleine ingreep. Bij deze gespecialiseerde huisarts kreeg ik een afspraak en moest ik weer beargumenteren waarom het slecht zou zijn voor de samenleving als ik een kind zou krijgen. Uiteindelijk heb ik hier toch m’n vasectomie gekregen.”

“Helaas heb ik nu wel ruim zes maanden later nog steeds last van post-vasectomiepijn. Hiervoor moet een hersteloperatie gedaan worden, maar die gespecialiseerde huisarts doet dat niet, en in het ziekenhuis willen ze het niet doen omdat zij de originele vasectomie niet hebben gedaan.”

Dino (30): “Ik kan niet garanderen dat mijn kind net zo’n goed leven kan leiden als ik”

Dino Johannes is aan het reizen door Zuidoost-Azië, en doet daar vrijwilligerswerk op scholen en boerderijen. Toen hij 28 was heeft hij de knoop doorgehakt en een vasectomie genomen.

“Voor mij waren er twee belangrijke redenen om dit te doen. Ten eerste kan ik niet garanderen dat mijn eventuele kind, met het oog op het klimaat en alle andere crisissen die nu aan de gang zijn, net zo’n goed leven kan leiden als ik.  Je weet gewoon niet hoe de wereld eruitziet over dertig of veertig jaar. Ik vind het dan een risico om een kind te nemen. Stel dat het kind daarom lijdt. Ik zou me heel schuldig voelen.”

"Als ik een kind zou hebben, kan ik niet het leven leiden wat ik wil"

“Daarnaast denk ik niet dat een kind in mijn leven past. Voor een kind heb je geld nodig, en heel veel tijd. Ik denk dat ik in de toekomst zo druk bezig ben met andere dingen, dat ik niet bereid ben om zo’n groot offer te maken. Ik wil nog zo veel dingen doen of zien. Nu ben ik veel aan het reizen en doe ik veel vrijwilligerswerk. Ik wil beter worden in lesgeven en mij specialiseren in duurzame landbouw. Dit kost heel veel tijd, energie en geld. Ik heb mijn levensjaren daarvoor nodig. Als ik een kind zou hebben, kan ik niet het leven leiden wat ik wil.”

“Ik had het idee van een vasectomie al in mijn hoofd toen ik 25 was. Ik heb er nog drie jaar over nagedacht en uiteindelijk op mijn 28ste de knoop doorgehakt en een afspraak gemaakt.”

“Ik vond het ook een risico om het niet te doen. Je hoort soms wel dat mensen zeggen: ‘Maar als je later een vrouw of vriendin krijgt die wel kinderen wil, wat dan?’ Ik denk dat je dan sneller geneigd bent om een compromis te sluiten, ook al wil je het zelf niet. Doordat ik een vasectomie heb laten doen, is het nu gelijk duidelijk. Dat is voor mij heel prettig. Het geeft mij heel veel rust.”

“Soms hoor je wel van mensen dat sommige mannen problemen ondervinden als ze een vasectomie willen. Dat ze niet goed worden ondersteund of geholpen. Maar ik moet zeggen, voor mij was het een heel prettig proces.”

“De huisarts heeft mij doorverwezen naar het ziekenhuis. Daar moest ik uitleggen waarom ik het wilde. De arts was heel begripvol. Op de dag van de operatie kreeg ik nog een keer de optie om er twee weken over na te denken. Na die twee weken heb ik toch de ingreep laten doen.”

Damiën (26): “Zowel m’n vrouw als ik hebben te veel mankementen in ons DNA”

Damiën Bergwerff is twee jaar getrouwd met zijn vrouw. Op 25-jarige leeftijd heeft hij zich laten steriliseren.

“Het is niet iets wat de meeste mensen doen, maar ik wel, en al op mijn 25ste. Ik ben nu twee jaar getrouwd en heb al vijf jaar een relatie. We hadden zowel samen onze redenen als ik individueel. Zelf kom ik uit een beschadigd gezin, veel van deze mentale beschadigingen zijn ook doorgegeven van generatie op generatie. Mijn vader heeft het van zijn vader gekregen, en projecteerde dat weer op mij. Ik heb daarom ook afstand genomen van m’n familie.”

“Zelf worstel ik nu met PTSS, een identiteitsstoornis en nog wat andere persoonlijkheidsstoornissen. Daardoor ging ik twijfelen of ik ooit kinderen wou hebben. Zowel m’n vrouw als ik hebben te veel mankementen in ons DNA, dus daarmee zet je bij voorbaat al een kind met een achterstand op de wereld.”

“Alsjeblieft, dit is de aarde die we allemaal in de fik hebben gestoken, succes er mee de komende tachtig jaar”

“Ik riep vroeger altijd: ‘Ik wil echt vader worden.’ Ik dacht ergens ook dat ik vader MOEST worden. Pas op mijn 22ste kwam de realisatie: wil ik dan kinderen om mijn eigen tekortkomingen en die in mijn opvoeding te compenseren? Zodat ik kan bewijzen dat ik het wel kan?”

“Een kind nemen om de tekortkomingen in mijn eigen leven te compenseren is geen gezonde reden, denk ik. Daarnaast lopen er nog te veel kinderen rond op deze wereld zonder veilig thuis. Ik vind het een beetje egoïstisch als mensen zeggen: ‘Nee, maar het moet wel een kind zijn van mijn eigen vlees en bloed.’”

“Ik ga niemand oordelen die kinderen neemt van onze leeftijd, maar het voelt voor mij ook niet fijn om een kind op deze aarde te zetten. Dat kind kiest er niet voor, het is mijn keuze. Het lijkt alsof je tegen het kind zegt: ‘Alsjeblieft, dit is de aarde die we allemaal in de fik hebben gestoken, succes er mee de komende tachtig jaar!’”

“Ik kreeg van doktoren eerst nog allemaal alternatieven om m’n oren geslingerd. ‘Je vrouw kan ook gewoon nog van alles proberen,’ zeiden ze. M’n vrouw is drie jaar geleden gestopt met de prikpil en heeft nog steeds last van de bijwerkingen op haar hormoonstelsel. Zij heeft al die jaren al die hormonen genomen. Ik dacht: nu is het mijn beurt. Plus het is veel goedkoper en makkelijker voor een man om zich te laten steriliseren.”

“Voordat ik de vasectomie kon krijgen moest ik eerst mijn gelovige huisarts overtuigen om me door te verwijzen; die wou dat uit principe niet doen. Bij het ziekenhuis moest ik nog een keer mijn hele verhaal doen. Ik was m’n schoenen al aan het aantrekken om naar het ziekenhuis te gaan voor de operatie toen de uroloog belde: ze wilde het niet doen omdat ze er niet achter stond, ze vond me te jong. Ik werd er boos van. Je wilt de mening van je arts respecteren, maar ik vond het veel te laat. Ik ben toch naar het ziekenhuis gegaan en heb daar nog een keer mijn hele verhaal uitgelegd aan de uroloog. Uiteindelijk stond ze er nog steeds niet achter, maar heeft ze toch de ingreep gedaan.”

Dit is deel één van een tweeluik over sterilisaties bij jonge mannen. Lees binnenkort deel twee.

• Deel