Terug naar Brandpunt+
Ufo-spotters voelen zich eindelijk serieus genomen. “Ik ben géén gekkie”
- Artikel
- 07 jul 2021
- 8 minuten leestijd
Lange tijd werd het bestaan van 'unidentified flying objects' door nationale overheden ontkend, en werden ufo-spotters weggezet als fantasten. Tot het Pentagon onlangs een onthullend rapport publiceerde.
Ufo’s, dat zijn toch vliegende schotels die worden bestuurd door groenkleurige aliens? Niks daarvan. Althans, niet volgens de letterlijke betekenis van de afkorting. Ufo staat namelijk voor ‘unidentified flying object’, een vliegend object waarvan de waarneming (nog) niet verklaard kan worden.
Sinds de recente publicatie van de Amerikaanse overheid over 144 gerapporteerde ufo’s eind juni 2021 wordt in veel landen voor het eerst serieus over de mysterieuze objecten bericht. Zo ook in Nederland. “Een revolutie”, zegt ufoloog en wetenschappelijk onderzoeker Tanya Wijngaarde. “Een paar jaar geleden was dat nog ondenkbaar.”
Ik sprak Tanya en ufo-spotter Dennis le Roux over hun fascinatie voor ufo’s, de uiteenlopende opvattingen binnen de spotters-gemeenschap en de vooroordelen waarmee ze te maken krijgen. Uiteraard bleef ook die ene vraag niet onbesproken: is er buitenaards leven aanwezig op of rond onze aardkloot?
"De Amerikanen hadden geen idee wat ze in de lucht zagen, maar hadden wel behoefte aan antwoorden."
Venusbewoners
Voor Tanya begon het allemaal met een tv-uitzending die ze zag als tiener. “Een man beweerde contact te hebben gehad met aliens, dat vond ik fascinerend.” Tanya heeft een Surinaamse vader en woonde lange tijd in het land. In 2009 opende ze een meldpunt voor Surinamers die een ufo hadden waargenomen. Dat leverde zóveel interessante meldingen op, dat ze besloot een universitair promotieonderzoek te doen naar de ervaringsverhalen van Surinaamse waarnemers en de verklarende theorieën die sommigen aanhingen.
Veel van die theorieën zijn afkomstig uit de Verenigde Staten, merkte Tanya. “Vanaf eind jaren veertig worden in Amerika allerlei verhalen verspreid over ongewone objecten in de lucht. Met de Koude Oorlog op de achtergrond was het een tijd van angst en onzekerheid, en de start van het ruimtevaarttijdperk. De Amerikanen hadden geen idee wat ze in de lucht zagen, maar hadden wel behoefte aan antwoorden. Die werden al snel gegeven door mensen die beweerden contact te hebben met bewoners van onder meer Venus. Die Venusbewoners zouden verantwoordelijk zijn voor de onbekende objecten in de lucht. Buitenaardse wezens dus.”
Net als in Suriname zijn de Amerikaanse verhalen over ufo-waarnemingen ook in Nederland al decennialang bekend. Sinds 2011 kennen we hier een eigen ufo-meldpunt waar tegenwoordig maandelijks meer dan honderd waarnemingen worden gerapporteerd. Die meldingen zijn grotendeels afkomstig van mensen die toevallig iets in de lucht hebben gezien, maar ook van actieve ufo-spotters.
"Later leerde ik dat veel objecten satellieten en meteoren zijn."
Met een biertje in de achtertuin
Eén van die actieve spotters is Dennis, die rond 2013 in de ban raakte van ufo’s na het zien van beelden op YouTube. Bij een heldere hemel trekt hij er regelmatig op uit met zijn camera, telescoop en nachtzichtapparatuur. Al is zijn eigen achtertuin ook een prima plek om ufo’s te spotten, liefst met een biertje erbij. “Ik woon in een klein dorpje met weinig lichtvervuiling, zelfs de Melkweg is hier soms zichtbaar.”
Toen hij net begon met spotten, zag Dennis vaak een vliegend object dat hij niet kon verklaren. “Maar dat lag aan een gebrek aan kennis en ervaring. Later leerde ik dat veel objecten satellieten en meteoren zijn, en hoe ik die snel kan herkennen.”
Op de foto: Dennis le Roux.
Nu staan er meer dan honderd video’s van vliegende objecten op zijn computer, waarvan er voor drie stuks nog altijd geen passende verklaring is. “Ook niet nadat sterrenkundigen er naar hebben gekeken. Dat blijven vooralsnog échte unidentified flying objects.” Eén van die objecten zag Dennis zo’n anderhalf jaar geleden, het leek op een heldere ster. “Maar ik ken de sterrenhemel inmiddels goed en wist dat er op die plek niet zo’n opvallend lichtpunt hoort te zijn. Het begon te gloeien en werd haast oogverblindend, daarna doofde het ineens.”
Maar anders dan sommige mede-spotters, geeft
Dennis géén eigen invulling aan de afkomst van zijn onverklaarbare
waarnemingen. “Het kan aards of buitenaards zijn, menselijk of niet-menselijk..
ik weet het gewoon niet, en daar leg ik me bij neer.”
Buitenaardse
aanwezigheid
Onder
ufo-geïnteresseerden bestaan wereldwijd verschillende subgroepen, weet Tanya.
“Voor sommigen is het geloof in ufo’s een soort religie, zij zijn ervan
overtuigd dat er hoger geëvolueerde wezens bestaan en zoeken daar bewijs bij.
Anderen gaan meer wetenschappelijk te werk en vinden het leuk om alle mogelijke
verklaringen af te vinken en te zien wat er overblijft.”
Die
verschillen ziet Dennis ook terug in zijn eigen netwerk. “Twee keer per jaar
organiseerde ik een bijeenkomst voor spotters om verhalen uit te wisselen en
samen te spotten. Maar de groep groeide uit elkaar omdat een deel dacht dat het
ufo’s kon oproepen, dat het in contact stond met buitenaardse wezens. Dingen
geloven zonder concreet bewijs te zien, daar ben ik niet zo van.”
"Twee keer werd de lijn abrupt verbroken nadat ik het woord ‘ufo’ had genoemd."
Het valt Tanya op dat overtuigingen over buitenaardse aanwezigheid ook leven onder een deel van de extreemrechtse complotdenkers. “Een populaire gedachte is dat de Amerikaanse overheid in het geheim al lang in contact staat met kwaadwillende aliens. Sommige groepen in Amerika gebruiken dat als argument voor het bewapenen van burgers, want volgens hun logica moeten ze zich tegen die buitenaardse wezens, en misschien ook tegen die overheid, kunnen verdedigen.”
Vissen in
de zee
De wilde verhalen over buitenaardse wezens en de vervlechting met complottheorieën kunnen al snel de indruk wekken dat álle ufo-geïnteresseerden dezelfde radicale overtuigingen delen. “Toen ik een begeleider zocht voor mijn promotieonderzoek, belde ik met verschillende professoren”, vertelt Tanya. “Twee keer werd de lijn abrupt verbroken nadat ik het woord ‘ufo’ had genoemd. Dat laat wel zien hoe negatief de associatie is.”
Hoewel ‘ufoloog’ is opgenomen in de nationale beroepengids, wordt ‘ufologie’ door de meeste universiteiten niet erkend als wetenschapsdiscipline.
In de directe omgeving van Dennis kijken mensen niet gek meer op als hij het over ufo’s heeft. “Ze weten hoe ik te werk ga. En als het gaat over buitenaards leven dan leg ik ze vaak uit: als je een kopje water uit de zee haalt en er zit geen vis in, dan zou het toch gek zijn om op basis daarvan te concluderen dat er geen vissen in de zee zwemmen?”. Volgens Dennis geldt hetzelfde voor het universum. “Dat is zo gigantisch groot. Er is echt wel een kans dat er meer leeft dan wij nu weten. Het zou vreemd zijn om dat uit te sluiten.”
Maar als Dennis online iets over ufo’s post, is dat begrip er niet altijd. “Op fora en sociale media word ik weleens voor gekkie uitgemaakt. Gelukkig weet ik zelf dat ik dat niet ben.”
Erkenning
Met de komst van het Amerikaanse rapport zijn Tanya en Dennis dan ook blij. “Lange tijd heeft de Amerikaanse overheid ontkend dat er ufo’s bestaan”, zegt Tanya. “Als een vliegend object nog geen verklaring had, dan zou dat met de tijd vanzelf wel komen. Het werd ook niet als potentieel veiligheidsrisico gezien.”
In het nieuwe 9-pagina tellende rapport is van die toon weinig meer over. “Eigenlijk wordt er gezegd: ufo’s bestaan, ze vormen een mogelijke bedreiging én moeten verder worden bestudeerd”, zegt Tanya. Die dreiging zit hem volgens de Amerikaanse overheid deels in de mogelijkheid dat militaire grootmachten zoals Rusland en China het luchtruim van de VS in het geniep bezoeken. “Maar een buitenaardse, niet-menselijke verklaring wordt niet langer uitgesloten”, benadrukt Tanya. “Dat geeft mensen die een ufo zagen eindelijk wat begrip en erkenning.”
"Over tien of twintig jaar zal
er veel meer bekend zijn."
Volgens
Dennis kunnen we de komende jaren meer overheidsrapporten over ufo’s
verwachten. “Beetje bij beetje laten ze informatie los. Over tien of twintig
jaar zal er veel meer bekend zijn.”
Tanya ziet het graag tegemoet. “Als je die transparantie als overheid niet geeft, dan gaat het tegen je werken. Mensen zoeken dan zelf naar verklaringen bij een waarneming en komen terecht op dubieuze sites waar hun wantrouwen richting de overheid en wetenschap alleen maar wordt versterkt.”
Of ze zelf verwacht dat er bewijs wordt geleverd voor buitenaardse aanwezigheid rond onze planeet? “Het blijft voor mij een optie, maar ik ben nergens van overtuigd. Het zou ook goed kunnen dat er heel bijzondere aardse fenomenen bestaan die we nu nog niet goed begrijpen. Dat is ook best magisch.”
____In de tweede aflevering: leden van de Scientologykerk.
