Zin in een avondje wild vertier? Dan is Kneecap een must. In deze film over het ontstaan van het Ierse raptrio Kneecap krijg je een flinke dosis seks, drugs en rock ‘n roll, verwikkeld in een Iers geschiedenislesje en met een blik op Belfast zoals je die zelden kreeg.

Door Loeke de Waal

Rap, seks en gestoorde drugstrips: dat is Kneecap in een notendop. Het lot brengt de verveelde muziekleraar JJ (a.k.a. DJ Próvaí) samen met de vrienden Naoise (a.k.a. Móglaí Bap) en Liam (a.k.a. Mo Chara) en het blijkt het begin van een ongekende Ierse hiphopact. Rappend in hun moedertaal breekt het rebelse raptrio Kneecap in Belfast door en worden ze al snel het boegbeeld van een burgerrechtenbeweging die als doel heeft de Ierse taal te redden. Een strijdkreet ter verdediging van hun culturele erfgoed! En de bandleden van het echte trio spelen zichzelf; heerlijk.

Blote billen en IRA-verwijzingen

Maar de activisten die de Ierse taal al langer politiek op de kaart proberen te zetten, vinden Kneecap natuurlijk geen goede ambassadeurs. Ze zouden de zaak zelfs schaden, omdat ze té uitgesproken zijn en ook hun uitgebreide drugsescapades gebruiken om de taal nieuw leven in te blazen. Met de woorden ‘Brits’ en ‘Out’ op je blote kont in het nieuws komen, is natuurlijk ook wel controversieel. En toch kregen ze jongeren zo ver om hun Ierse teksten bij uitverkochte concerten mee te schreeuwen en wakkerden ze bij hen de wens aan meer van de taal te ontdekken. Mooi verbeeld in een scène in de film waarin JJ zijn studenten ‘Óró Sé do bheatha abhaile’ laat zingen, een verplicht traditioneel Iers lied, maar twee jongens achterin stiekem Kneecap in hun oren hebben.

De naam van de band kneecap verwijst naar het gebruik van de IRA om mensen die drugs verkochten tijdens ‘de troubles’ in Ierland te straffen met zogenaamde ‘kneecappings’, waarbij er op de knieën geschoten werd om ze te breken. Kneecap ging onder luid gejoel in première op Sundance en werd daarmee de eerste film in het Iers op het festival. Het werd vervolgens zo’n culthit, dat later werd aangekondigd dat Ierland de film ook hun officiële Oscarinzending maakt.

Gewoon Belfast

Kneecap laat een Belfast zien zoals je dat niet vaak zag. Niet te grimey, niet te gevaarlijk en geen slepende droneshots van naar ‘the troubles’ verwijzende graffiti, maar gewoon, alledaags. En hoewel het vooral decor is, is de geschiedenis van de stad en de strijd tussen Britten en Ieren prominent aanwezig. En dat lesje weten ze ook nog leuk te maken. Met grove taal, slow motion, animatie, lyrics (en de vertalingen) op het scherm, blikken in de camera, een gebekte voice-over en een supersnelle montage.

Ook als de politie voor de zoveelste keer ingrijpt en alles politiek maakt, blijft het entertainen. Kneecap is een beetje zoals de instructie die Naoise’s vader Arlo (Michael Fassbender) geeft voor ze een western opzetten: kijk eens vanuit het perspectief van de inheemse bewoners. Met in dit geval de Ieren in de hoofdrol.

Kneecap is één grote trip en dat de rappers zichzelf spelen, brengt hun verhaal dichterbij, waardoor je met nog meer plezier met ze meereist. Je wil naar hun concerten, mee feesten en ook in het moment leven. De film is duidelijk gemaakt door mensen die schijt hebben, maar tegelijkertijd andere dingen wél belangrijk vinden, zoals hun taal, cultuur, gelijkheid, gerechtigheid en wat in hun ogen goed en kwaad is.

Tuurlijk, schelden, in een K-hole op het podium je zegje doen en je boodschap op je billen kladderen is niet erg ‘professioneel’ actievoeren. Toch boeken ze wel het gewenste resultaat! De film Kneecap is nóg een kogel die het raptrio de wereld in vuurt in de hoop dat het snelheid en kracht vindt. Next stop: de Oscars?

• Kneecap (2024)
• Cijfer: 8.5
• Komedie
• Duur: 1u, 45min
• Regie: Rich Peppiatt
• Cast: Móglaí Bap, Mo Chara, DJ Próvai, Michael Fassbender

• Deel