De bizarre coming-of-age-sekscomedy van Yorgos Lanthimos (The Favourite) wint prijs na prijs, kreeg elf Oscarnominaties en de ene positieve review na de andere. En Poor Things heeft inderdaad veel om van te genieten. Maar ook om ongemakkelijk van te worden.

Verknipt, bizar, edgy, hilarisch, tragisch, meeslepend, hartverwarmend, oogverblindend, cringe, geweldig, pervers…: je zou met al deze woorden de nieuwste film van regisseur Yorgos Lanthimos (The Favourite, The Lobster) kunnen omschrijven. Poor Things is het namelijk allemaal en heeft daarbij met acteurs Willem Dafoe (Spider-Man), Emma Stone (La La Land), Mark Ruffalo (The Avengers) en comedian Ramy Youssef (Ramy) een heerlijke cast. Tel daar het intrigerende Frankenstein-achtige verhaal, de speelse beelden, de scifi-punky Victoriaanse decors (Wes Anderson eat your heart out) én de XL pofmouwen bij op en je hebt een droomfilm. Maar ook een gekke nachtmerrie.

Babyvrouw vindt zichzelf en kneiterveel orgasmes

Het verhaal, dat gebaseerd is op het boek van Alasdair Gray, draait om Bella Baxter (Stone). Ze is de nogal bijzondere combinatie van een babybrein dat geplaatst is in het volwassen lichaam van haar dode moeder. Bella heeft deze transplantatie ‘te danken’ aan de wetenschapper Godwin ‘God’ Baxter (Dafoe) die haar in zijn riante huis verzorgt terwijl haar babybrein het volwassen lichaam in snel tempo inhaalt. Alleen is Godwin heel beschermend terwijl de leergierige Bella juist zichzelf en de wijde wereld wil ontdekken. Met wijde benen ook, nu ze net masturberen en orgasmes heeft ontdekt. Een bezoek van de gladde advocaat Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo met het slechtste Britse accent ooit) komt handig uit, want die ziet het wel zitten om deze horny meid -die zich nog niets aantrekt van sociale regels, schaamte, traditionele rolpatronen of condooms- de wereld te laten zien. En veel nieuwe seksstandjes. Een soort verknipte win-win. Bella kan er eindelijk op uit, ze ziet van alles, eet van alles, ontmoet van alles en beleeft heel veel seks. Maar de reis confronteert haar ook nog een beetje met de lelijke kanten van het leven. Armoede, uitbuiting, het patriarchaat, dat soort dingen.

Doe wat je wil en wie je wil

Die ontdekkingstocht is rete-fascinerend. Het idee van een persoon die haar eigen pad bewandelt, écht alles zegt wat er in haar opkomt, en haar (seksuele) identiteit kan ontdekken zonder alle bullshit, verwachtingen en vormende regels van de maatschappij, is super opwindend. En zien hoe de mannen om haar heen daar geen grip op kunnen krijgen, dat is heel bevredigend. Helemaal in de stijlvolle wereld die Lanthimos en zijn team hebben gecreëerd, waarbij ieder shot een schilderij vol adembenemende details is en waarin je eindeloos geboeid wil blijven hangen. Waarin hilarische absurde creaties als eend-geitjes en bulldog-ganzen samengaan met rake observaties over ons mensen, hypocrisie en zogenaamd ‘beschaafde samenleving’. En waarin de cast vol overgave hun rollen neerzetten, met duidelijk veel plezier en onderlinge chemie. So far, so gaaf.

MindFUCK

Alleen is het nogal een mindfuck wanneer je het ene moment nog denkt ‘goh, wat kan Emma Stone toch geweldig peuters imiteren’ en de bioscoopzaal een paar seconden later hardop lacht om een seksmontage van een vrouw met kindbrein (?) dat in allerlei verschillende standjes door vijftiger Mark Ruffalo wordt genomen. Je weet dat Bella in snel tempo mentaal volwassen wordt, maar die switch gaat wel heel snel terwijl niet helemaal duidelijk is welke mentale leeftijd Bella op dat moment heeft. Wel dat ze seks nog steeds ‘furious jumping’ noemt en niet weet van het bestaan van condooms, menstruatie of misbruik... Zij vraagt zich vooral af waarom mensen niet gewoon de hele tijd neuken.

De natte droom van

Daarbij lijkt de film met z’n vele seksscènes vooral geïnteresseerd in Bella’s seksuele ontwikkeling, minder in haar intellectuele en emotionele. Begrijp me niet verkeerd: we zijn bij NPO 3 best wat gewend, niet preuts en er is niets mis met goede naakt- en seksscènes. Maar de hoeveelheid gaat een beetje tegen staan wanneer Bella een tijdelijke (geromantiseerde en humoristisch gefilmde) carrière als prostituee in een bordeel uitprobeert. Bijvoorbeeld wanneer ze onder het mom van seksuele voorlichting door een vader wordt genomen in het bijzijn van z’n twee zoontjes. Het voelt allemaal een beetje geforceerd, alsof Lanthimos zich met wat extra scènes nog een beetje extra afzet tegen de preutsheid van Hollywood waar hij zich zo aan stoort. Het besef dat die beelden en de ‘seks-zoveel-je-wilt-met-je-vrije-kinderlijke-brein’-boodschap afkomstig zijn van mannen staat ook een beetje tegen. Dat een figuur als Bella voor velen een natte droom is (die in deze film gelukkig uitpakt in een nachtmerrie voor dominante guys), is een open deur. In dat opzicht was juist deze film een stuk interessanter geweest als hij door een vrouw geschreven en gemaakt was.

Must-see?

Maar ga het vooral zelf zien en beoordelen. Want los van dit ongemak heeft het visueel sterke en gedachten prikkelende Poor Things veel (discussie) te bieden. En het is een film die ongetwijfeld voor iedere kijker iets anders zal betekenen: een soort 'intellectuelere' versie van Barbie, een feministisch meesterwerk of juist anti-feministisch. Of misschien wel helemaal niets, en vergaap je je vooral aan de creativiteit, geweldige beelden, grote pofmouwen en vermakelijke cast. En dat is ook dikke prima.

• Poor Things (2023)
• Cijfer: 7
• Drama, comedy
• Duur: 2h, 21min
• Regie: Yorgos Lanthimos
• Cast: Emma Stone, Willem Dafoe, Mark Ruffalo

• Deel