Robert DeNiro maakt voor het eerst in een hoofdrol een uitstapje naar de TV. In de relevante politieke thriller Zero Day op Netflix vecht hij tegen misinformatie en het gevaar van cyberaanvallen. Maar is het in zes afleveringen te hard zoeken naar het nodige sprankje hoop?

Door Loeke de Waal

In Zero Day speelt DeNiro een geliefde ex-president die wordt aangesteld als hoofd van het Zero Day comité om een onderzoek te leiden naar een nationale cyberaanval. 3402 mensen gingen dood, chaos is overal en de toch al kwakkelende Verenigde Staten dreigt zo’n beetje om te vallen. En terwijl dit alles gaande is, wordt DeNiro’s George Mullen zelf geteisterd door aanvallen die zijn mentale toestand destabiliseren en wordt hij geconfronteerd met de kosten die zijn publieke leven op hem en zijn familie hebben gehad.

Waarheidszoeker

Als je Mullen moet omschrijven dan zou het door waarheid gedreven zijn. Tegen beter weten en toenemende verspreiding van misinformatie in, en tot de onderste steen naar boven is gehaald. Daarmee gaat Zero Day dus ook over het juiste doen. En dat is niet altijd helder, want ook de bad guys denken vaak dat ze hun slechte dingen voor het grotere goed doen (of in ieder geval de morele grenzen móeten opzoeken, omdat het toch allemaal te langzaam gaat?) En wanneer je vrij spel krijgt - lees: je hebt tijdelijk geen arrestatiebevelen nodig - moet je sterk in je schoenen staan die macht niet naar je hoofd te laten stijgen. 

Een scène in de straten van New York uit de eerste aflevering ging bijna een jaar geleden al viraal. DeNiro, op de set in zijn rol als ex-president Mullen, bezocht een hard door de cyberaanval geraakt gebied om het moraal op te krikken. Terwijl hij de menigte tot de orde roept, zegt hij dat dat precies is wat de daders willen veroorzaken: chaos. “Maar tegen elkaar schreeuwen gaat ons niet helpen. Als Amerikanen horen we het voor elkaar op te nemen en elkaar te helpen. Denk je dat je het juiste doet? Fout. Je bent bang en je denkt dat als je je druk gaat maken over een of andere onzin complottheorie dat je daar minder bang van wordt? Nee.” Het raakte een gevoelige snaar, want het ging over de verdeeldheid die ook in de echte wereld leeft.

Echte moderne gevaren

En dat lijkt het doel van Zero Day. Want in de echte wereld heerst ook grote angst voor het uitvallen van onze communicatiemiddelen in een crisis. Geen belletjes kunnen plegen naar geliefden of de hulpverlening, omdat de torens het niet doen. Het land niet kunnen ontvluchten omdat de vliegtuigen niet meer opstijgen of landen. Ziekenhuizen die niet meer functioneren. Het gaat over de zwakte in onze verbondenheid via technologie, het internet en elektronische apparaten. En tegelijk speelt Zero Day met nog zo’n grote angst: wereldleiders die te lang blijven zitten en met hersenaandoeningen hard achteruitgaan, ten koste van de politieke rust of vrede.

Reële gevaren plaatsen je dus in het New York van de Zero Day cyberaanval. En er wordt duidelijk spanning opgebouwd, met geheime gesprekken, verschillende geheime agentschappen die actief zijn en kwade spelers met veel geld die het iedereen moeilijk maken. Maar zelfs met zoveel dat op het spel staat, is de spanning niet altijd goed voelbaar. Soms komt dat omdat het politieke gekonkel te ingewikkeld is, of het even te grote stappen vooruitneemt. Andere keren omdat het ouderwets voelt, met karikaturen van een oude man, bekende familie- en kantoordynamieken die weinig uitdagen en cliché tegenstanders in influencers, vloggers en techmiljardairs.

Machtswellust en geld

Wie verantwoordelijk is voor de aanval is ook minder interessant, terwijl de serie daar wel enkele afleveringen in blijft hangen. We kunnen wel zo’n beetje raden wie verantwoordelijk is. En de daders waar je uit kunt kiezen, zijn allemaal slecht nieuws voor de ‘gewone mens’, de ware slachtoffers. Wat te veel macht of zelfs machtswellust met een mens doen, is waar je op moet letten. Alle potentiële daders - van andere naties tot interne tegenstromen en extremisten - houden er hun eigen ideeën op na én hebben macht en geld tot hun beschikking om hun ideologie bij de ander op te dringen. Omdat ze denken - hallo, ego - dat ze het beter weten.

Die zwaktes weet Zero Day niet altijd goed te maken met de rits wijsheden die de show als antidotes voor dit alles op je afgooit. Bijvoorbeeld over wat vrijheid werkelijk is, tegen een arrogante miljardair: “niet dat jij alles mag doen wat je wil, maar waar de rest van ons mee beschermd wordt tegen mensen zoals jij”. Of over de juiste houding van een president: "Je moet het land regeren zoals het is, niet zoals je zou willen dat het was”. Zero Day bevat theoretische wijsheden, maar heeft ze vaak te mooi verpakt. Was het maar zo’n feest, dat we dit soort heldere conclusies uit onze mouw konden schudden én de ander daarmee in het hart raken. In plaats daarvan moest er maanden hard aan gewerkt worden door professionele schrijvers.

• Cijfer: 5.5/6
• Te zien op Netflix
• Politieke thriller
• 6 afleveringen
• Cast: Robert DeNiro, Jesse Plemons, Angela Bassett, Lizzy Caplan, Connie Britton en meer.

• Deel