De allereerste Godfather-film, aka een van de beste films aller tijden, viert dit jaar z’n vijftigste verjaardag. Ken je de wereldberoemde classic stiekem alleen van naam en ben je benieuwd wat er nou zo bijzonder aan is? Lees het hier!

“I’m gonna make him an offer he can’t refuse”: grote kans dat je deze bekende oneliner uit The Godfather kent, zelfs als je de film nooit gezien hebt. De uitspraak komt van ‘godfather’ Don Vito Corleone (Marlon Brando), het hoofd van een machtige maffiafamilie uit New York. In de eerste film van de trilogie (gebaseerd op een boek van Mario Puzo), volg je de Corleones in de periode 1945-1955 tijdens een bloedige oorlog tussen hun en vier andere maffiafamilies. De film beleefde in maart 1972 z'n Amerikaanse première en was in Nederland een jaar later te zien.

Brave zoon wordt maffiabaas

De spanningen lopen hoog op wanneer sommige maffiabazen de drugshandel in willen, tot grote tegenzin van Don Vito Corleone. Zijn brave en intelligente zoon Michael (Al Pacino) wil niets met deze gangster-fitties te maken hebben en heeft al helemaal niet de ambitie om ooit in het familiebedrijf te stappen. Liever een ‘normaal’ baantje in de politiek ofzo. Totdat er een aanslag op z’n vader wordt gepleegd: dan wil Michael nog maar één ding en dat is wraak. Vanaf dat moment is de shit aan en is er voor Michael geen weg meer terug. Hij wordt toch de gangster die hij niet wilde zijn, stapt in de voetsporen van z’n vader en groeit zelf uit tot keiharde maffiabaas.

Gangsterfilm nieuwe stijl

Dat The Godfather een megasucces werd en nog steeds een van de beste films aller tijden wordt genoemd, heeft verschillende redenen. Zo bestonden er voor The Godfather uitkwam wel al Amerikaanse gangsterfilms, maar niet in deze unieke stijl. The Godfather is een stuk gewelddadiger (lees: paardenkop in bed, huiselijk geweld, brute afrekeningen), heeft een vééél langere lengte (de film duurt 2 uur en 55 minuten), ziet er qua camerawerk, belichting en locaties compleet anders uit én bevat veel meer drama en diepgang. Bioscoopbezoekers kregen via deze film ineens een kijkje in de familie, maar ook in de hoofden, harten en psyche van de Italiaans-Amerikaanse gangster. Met veel meer aandacht voor gesprekken en emoties, in plaats van alleen maar geweld. En met als resultaat dat het publiek ook veel meer kon meeleven met deze anti-helden en een liefdevol vader-zoon-verhaal.

Doorbraak Al Pacino: the gangster GOAT

Het wereldwijde publiek maakte daarnaast ook kennis met nieuwe filmsterren als Al Pacino, die later nog vaker in de huid van bekende gangsters zou kruipen in geweldige filmknallers als Scarface, The Godfather: Part II en Part III, Donnie Brasco en recent nog The Irishman. Gek genoeg waren de studiobazen (de geldschieters) van de film totaal geen fan van het idee dat Pacino de rol van Michael zou spelen. En ook op Marlon Brando zaten ze niet te wachten. De ooit grote filmster Brando was op dat moment namelijk een gevalletje ‘vergane glorie’ met teveel divagedrag. En Pacino had nog maar twee filmrollen op zijn cv. Gelukkig kreeg regisseur Francis Ford Coppola (óók al niet de eerste keus) de zure studiomannetjes toch zover om Brando en Pacino te casten.

Echte maffia op de set

Het had misschien weinig gescheeld, of The Godfather was er niet gekomen. Naast de irritante studiobazen kreeg regisseur Coppola namelijk ook échte New Yorkse maffia op z’n dak. Die zagen het niet zitten dat Italiaans-Amerikanen weer negatief en stereotypisch werden afgebeeld in een film. Wilde Coppola vervelende boycots vermijden en scènes kunnen draaien in de New Yorkse wijk Little Italy, dan stonden daar voorwaarden tegenover. En zo werd een maffiabaas ‘script adviseur’, mochten de woorden ‘maffia’ en ‘cosa nostra’ nergens terugkomen en werden een aantal echte gangsters figuranten in de film. Maffia-lijfwacht en worstelaar Lenny Montana schopte het zelfs tot de rol van Luca Brasi. Al was dat laatste puur toeval...

Van The Godfather tot The Sopranos

Een hoop gedoe en drama dus om de film überhaupt voor elkaar te krijgen, maar het leverde wel kneiterveel succes, drie Oscars en twee vervolgen op. Ook inspireerde The Godfather een hoop (nieuwe) makers en zie je invloeden terug in films en series als Goodfellas, Donnie Brasco, Road to Perdition en The Sopranos. In The Sopranos wordt The Godfather meerdere keren expliciet genoemd door maffiabaas Tony Soprano en z’n bende, en stripclub Bada Bing! is vernoemd naar een quote van Michael Corleones broer Sonny (James Caan). Ook zijn er natuurlijk een hoop hilarische parodieën op bekende scènes en citaten uit The Godfather, check deze bijvoorbeeld in de serie Modern Family.

Mocro Maffia

Ook voor producent en regisseur Bobby Boermans, die onder andere de hitserie Mocro Maffia maakte, is The Godfather een belangrijke inspiratie. Hij heeft alle drie de films zelfs een keer minuut voor minuut geanalyseerd. “De Godfather-films zijn DE films waar je als filmmaker altijd op terugvalt als je het even zelf niet meer weet. Bewust en onbewust. De trilogie zit qua vertelstructuur namelijk zo verrekte goed in elkaar, dat wanneer je zelf een nieuwe serie of film begint en ergens op vastloopt, je plots denkt: verrek, dit hebben ze in The Godfather heel slim opgelost”, aldus Boermans. “De Godfather-trilogie is echt een koningsdrama, episch crime verhaal, familiedrama en liefdesverhaal in één. Dat is zo knap aan die film. Alles klopt.”

Kijken? Si!

The Godfather is een lange zit, een film waarvoor je dus echt even het goede moment moet kiezen. Maar als je dat doet, word je vanaf minuut één meegezogen in een meesterwerk. Een briljant gemaakt én geacteerd episch misdaaddrama vol intriges, spanning, iconische personages, topacteurs en onvergetelijke scènes met daaronder een schitterende soundtrack. Films als deze worden niet meer gemaakt. Bellisima!

• Deel