Wat gebeurt er als een vrije seks prekende rock & roll goeroe zijn kamp opzet in het puriteinse, conservatieve Amerika? Dan breekt de pleuris uit!

De documentaire is inmiddels ook een volwaardig seriegenre. Bij de beste series van de afgelopen jaren zat steevast een absolute rammer van een docu. In 2015 vielen we in complete verwarring van de bank bij het zien van Making A Murderer, 2016 deed dat nog eens dunnetjes over met het krankzinnige levensverhaal van O.J. Simpson en afgelopen jaar zagen we in The Defiant Ones hoe Dr. Dre en zijn onwaarschijnlijke compagnon, Jimmy Iovine, een imperium uit de grond timmerden wat zijn weerga niet kent. Smullen geblazen.

Op de vingerlikker van 2018 hebben we niet lang hoeven wachten. Ik denk dat het veilig is om te stellen, dat we de beste documentaire van dit jaar al in maart voorgeschoteld hebben gekregen. Sommige zullen misschien zeggen, de beste documentaire van de afgelopen jaren en daar valt inderdaad maar weinig op af te dingen. Met dit bizarre verhaal, over het mislukte Bhagwanavontuur in Amerika, levert Netflix opnieuw een documentaire af die de komende tijd onherroepelijk het gesprek bij de waterkoelers en koffiezetautomaten zal bepalen.

Het aartsconservatieve Antelope wordt niet bepaald enthousiast van een vrije seks prekende rock & roll goeroe.

Coming to America
Het is 1981 en er gebeurt niet zo heel erg veel in Antelope. De veertig bewoners van het kleine dorpje in Oregon doden hun tijd met het jagen op herten en het oneindig poetsen van de chromen bullbar op hun Ford pickup. Het leven is gemoedelijk en het enige waar de Antelopers zich zorgen over hoeven te maken, is of er nog wel voldoende wc-papier beschikbaar is bij het miniscule supermarktje aan de rand van het dorp. De inwoners zwemmen in rust, tijd en ruimte. En laat dat laatste nou net iets zijn waar een andere gemeenschap enorm veel behoefte aan heeft.

Aan de andere kant van de wereld, in India, groeit de beweging van Rajneesh Chandra Mohan, beter bekend als Bhagwan, namelijk uit zijn jasje. Voor de poorten van zijn ashram in Poona staan meer schreeuwende fanboys en -girls dan bij een gemiddeld Harry Styles concert, dus Bhagwan kan wel wat extra vierkante meters gebruiken. Op voordracht van zijn steun en toeverlaat, Ma Anand Sheela, parkeert hij zijn Rolls-Royces achterin een vrachtvliegtuig en maakt de grote oversteek naar Amerika. Naar Antelope, Oregon, om precies te zijn. Het aartsconservatieve Antelope wordt niet bepaald enthousiast van een vrije seks prekende rock & roll goeroe met duizenden volgers in hun achtertuin. Ze besluiten in opstand te komen en dat is het begin van een verhaal waar je oren van gaan klapperen.

John Grisham had, desgevraagd, geen spannendere thriller kunnen schrijven.

Fantastisch
Laat ik het nog maar een keer herhalen, Wild Wild Country is fantastisch. John Grisham had, desgevraagd, geen spannendere thriller kunnen schrijven. De hele documentaire is zo ingenieus gemonteerd, dat je vanaf de eerste minuut het verhaal ingezogen wordt. Niet in de laatste plaats, omdat nagenoeg alles op camera is gezet. Het hele voorval is bijna veertig jaar geleden, maar het lijkt soms net alsof Instagram toen al springlevend was. Overal is beeld van! Van Bhagwan’s kleine appartementje in Bombay tot zijn ashram in Poona en van zijn intocht in Oregon tot de onlusten in Antelope. Als klap op de vuurpijl hebben de makers, ruim zevenendertig jaar later, alle betrokkenen voor de camera weten te krijgen. Allemaal wat ouder, allemaal wat grijzer, maar met messcherpe herinneringen van wat er zich begin jaren tachtig tussen die heuvels van Oregon afspeelde. Fascinerend.

Dark Side
De makers vertellen het verhaal zonder (overduidelijk) een kant te kiezen. Dat is altijd prettig. Ze laten zien dat angst, angst voor het onbekende, een slechte raadgever is. In het geval van Antelope zette de vrees voor een mysterieuze spiritueel leider en zijn gevolg een self fulfilling prophecy in gang die het leven van veel bewoners een stuk onaangenamer maakte. Aan de andere kant krijgen we te zien wat blinde verafgoding met mensen kan doen. Het kan aanzetten tot daden die je onder andere omstandigheden nooit zou verrichten. Het is bijna een soort ode aan de dark side van de mens, een clusterbom van xenofobie, massahysterie, machtswellust en indoctrinatie. Die cocktail zorgt in Wild Wild Country voor een permanente spanning en dat maakt heerlijke televisie. Dat maakt een documentaire, waarvan je zou willen dat er nooit een einde aan zou komen.

• Netflix (2018)
• De rise & fall van de Bhagwan
• 60 minuten per aflevering
  

• Deel