Bekend uit mythologische verhalen en vroeger een oprechte angst van menig zeeman: de Kraken. Hoewel er voor een échte Kraken nooit bewijs is gevonden, zijn er wel inktvissoorten die het monster aardig evenaren.

Kannibaal met tentakels

De reuzeninktvis (Architeuthis) is zo’n soort waarvan je je voor kan stellen dat hij mensen nachtmerries heeft bezorgd. Het dier wordt maximaal 13 meter lang. Dit geldt overigens alleen voor de dames: de mannetjes zijn bij deze soort altijd kleiner en blijven steken rond de 10 meter. De ogen van de reuzeninktvis kunnen het formaat hebben van een voetbal. Net als andere inktvissen kan de reuzeninktvis inkt spuiten en van kleur veranderen. Hij voedt zich met allerlei soorten vlees maar schuwt ook geen kannibalisme: in de maag van gevangen dieren worden regelmatig inktvisresten terug gevonden.

Opvliegend kleintje

In 2004 werden de eerste videobeelden gemaakt van de reuzeninktvis. Het kostte Japanse onderzoekers zo’n 400 uur aan film om het dier op beeld te krijgen. Ze moesten hiervoor 600 meter de diepte in duiken. Er waren honderden duikpogingen nodig om fatsoenlijk beeldmateriaal te verzamelen. Op de beelden is te zien dat de inktvis rustig rondzwemt, tot hij genoeg krijgt van de onderzeeër en de boot aanvalt. Het ging om een kleine reuzeninktvis van ongeveer drie meter.

Kolos van de zee

De reuzeninktvis werd gezien als de grootste in zijn soort, tot men in 1925 twee tentakels van zijn nog grotere broer in een potvisbuik vond. Nog groter? Jazeker. Je hebt altijd baas boven baas. De kolossale inktvis (Mesonychoteuthis hamiltoni) is de grootste inktvissoort die we kennen. Er wordt geschat dat kolossale inktvissen maximaal vijftien meter lang worden. Het grootste exemplaar wat ooit gevangen is, was ‘slechts’ tien meter en woog rond de 500 kilogram. De kolossale inktvis heeft bijna net zo’n mysterieus bestaan als een echt zeemonster.  Het dier leeft in ongelooflijke dieptes en wordt zelden in één geheel aangetroffen, laat staan levend. Ze leven tot 2,2 kilometer diep en mogelijk zelfs dieper.

Geen partij voor potvis

Op de tentakelige giganten wordt actief gejaagd door een andere reus: de potvis. Het is mede dankzij potvissen dat er überhaupt iets bekend is over de kolossale inktvis. Hun maaginhoud leert ons dat de reusachtige beesten een zogenaamde ‘snavel’ hebben - het enige harde gedeelte van het lichaam. De littekens rond de kop van de potvissen getuigen van de worsteling die zij ondergaan met de twee gigantische geklauwde tentakels en natuurlijk de acht sterke armen.

De kolossale inktvis wordt soms ook in de maag van Groenlandse haaien aangetroffen. Of zij ook jagen op de inktvissen is echter niet duidelijk; mogelijk doen ze zich enkel tegoed aan de restjes die overblijven na een gevecht tussen potvis en inktvis.

Mysterie

Toch blijft er nog genoeg te onderzoeken voor liefhebbers van grote inktvissen. Over de kolossale inktvis is vooral veel niet bekend. Is hij een snelle actieve jager of een slome duikelaar? Is 15 meter echt zijn maximale lengte of zouden er nog grotere exemplaren in nog diepere spelonken leven? Veel aannames worden gedaan op basis van onvolgroeide of onvolledige dieren, of zijn gebaseerd op andere diersoorten uit de diepzee. Voor wetenschappers iets om bij weg te dromen, maar de gemiddelde mens zal niet heel vrolijk worden van het idee dat er gigantische inktvissen in de diepte onder hen zwemmen. De dieren worden echter vrijwel nooit bij de kust waargenomen en voelen zich het prettigst in zeer diep water. De kans dat er een kolossale of reuzeninktvis aan je tenen zuigt (met een zuignapdiameter van vijf centimeter) is dan ook nihil. 

Auteur: Anouk Bosch