De war on drugs iets van Mexico en Colombia? Het speelt ook dichter bij huis, namelijk aan de zuidkust van Spanje. Bijna alle drugs komen vanuit Zuid-Amerika en Noord-Afrika naar Europa via deze regio. En de politie kan niet opboksen tegen de machtige drugsbendes

De straat van Gibraltar is het smalste stukje oceaan tussen Spanje en Marokko. Door de jaren heen is hier een soort snelweg ontstaan voor smokkelaars die hun hasj en cocaïne vanuit Marokko en Zuid-Amerika naar Europa willen brengen. Dagelijks komen zo'n tien drugstransporten via de Straat van Gibraltar in Spanje aan. Dit is iets waar de Spaanse douane, die deze kustlijn moeten bewaken, zijn handen vol aan heeft. 

Algeciras

De haven van Algeciras is een van de drukbezochtste havens van Europa, waar dagelijks zo’n 6.000 containers aankomen. Vorig jaar werd maar liefst 50.000 kilo hasj en 14.000 kilo coke onderschept. Maar ondanks de inspanningen van de Spaanse overheid, weten drugshandelaren nog altijd meer drugs Europa binnen te krijgen dan er onderschept wordt.

Doordat de drugssmokkel zo groot is in Algeciras, heeft dit meerdere negatieve gevolgen voor de lokale bevolking. Fransisco Meno, leider van verschillende anti-drugsorganisaties zegt in Trippers: “De drugssmokkel put uit sociale marginalisatie, werkeloosheid en het gebrek aan kansen in de regio. Iemand kan voor het uitladen van drugs op het strand 3.000 tot 4.000 euro verdienen. Het overbrengen van drugs kan wel 6.000 tot 7.000 euro opleveren. Daardoor is er een deel van de inwoners dat hier zijn geld aan verdient.” 

Drugdealers tussen de zonnebadende toeristen

Omdat de drugshandel vanaf de zee Spanje binnenkomt, zijn ook de kustplaatsen aan de Costa del Sol niet veilig. Ivo Teulings en Arthur van Amerongen doken in de schimmige onderwereld van de Costa del Sol en beschreven hun belevenissen in hun boek Costa del Coke. Tijdens de voorbereiding van het boek ontdekten ze dat de Spaanse zuidkust een supersnelweg voor drugs is geworden, met als bestemming Europa en de rest van de wereld. Teulings en Van Amerongen zagen met eigen ogen hoe groot de drugshandel in Zuid-Spanje is en hoe de politie – als ze niet corrupt zijn - met beperkte middelen vecht tegen de bierkaai. 

Teulings en Van Amerongen vertellen in Trippers dat bekende toeristenbestemmingen zoals Marbella vaak een paradijs zijn voor drugdealers om hun geld wit te wassen. “De drugsindustrie is veel groter dan de toeristenindustrie,” zo vertellen ze aan Eva. “Hier wordt heel veel witgewassen. Heel veel clubs of restaurants draaien helemaal niet, terwijl ze op papier miljoenen winst hebben. En je ziet heel veel jonge gastjes rondrijden in Ferrari’s. Dat klopt niet.”

En af en toe komen de boven- en onderwereld wel heel dichtbij elkaar in Zuid-Spanje. Het AD beschrijft hoe een populair zandstrand in het Estepona in september dit jaar plotseling het decor was van een spectaculaire drugsdeal. Dit alles was gaande terwijl tientallen strandgangers lagen te zonnen. Ooggetuigen werden gesommeerd hun telefoons met rust te laten. “Als je de politie belt, dan vermoord ik je.” 

In de Costa del Sol speelt dus hetzelfde probleem als in de omgeving van Gibraltar. Jose Encinas, een vertegenwoordiger van een grote Spaanse vakbond, uit zijn zorgen over de georganiseerde drugscriminaliteit in de Costa del Sol aan het AD. “De reden dat deze mensen volkomen straffeloos handelen, is omdat er niet genoeg politiemiddelen zijn om ​​goed onderzoek te doen.” 

Ook Nederlands probleem

Zuid-Spanje zucht onder de illegale drugshandel. Maar dat is niet alleen een lokaal probleem. Een deel van de drugssmokkel die via de Spaanse kust Europa binnenkomt is namelijk bestemd voor Nederland. Hiermee is het niet alleen een probleem van de Spaanse overheid.

Veel kopstukken van de drugscriminaliteit in Spanje hebben een link met Nederland. Volgens de Spaanse nationale politie zijn de kopers machtige drugdealers uit Nederland van Marokkaanse komaf, onderdeel van de zogenaamde Mocro Maffia. “Zij zijn de gevaarlijkste en machtigste mensen.” 

Maar wat misschien nog wel het raarste is, is dat een deel van de hasj die illegaal Spanje in wordt gesmokkeld, in Nederland legaal wordt verkocht in de coffeeshops. Een medewerker van de Guarda Civilia vindt het krom. Hij vertelt Emma: “Hier worden mensen voor uitgebuit. Ze riskeren hun leven. Gisteren zijn mijn collega’s nog in het water gevallen toen ze drugs uit het water probeerden te pakken. Het is niet fijn om je leven te riskeren terwijl het op andere plekken zo makkelijk verkocht wordt.”

La Linea: klein Medellín

Ook het Zuid-Spaanse kustplaatsje La Linea is al van oudsher een geliefde plek voor drugssmokkel. Het grenst aan Gibraltar en vanaf Marokko is het slechts tien minuten varen. Vroeger werd voornamelijk tabak gesmokkeld, later ook hasj, en nu hebben de Zuid Amerikaanse cokesmokkelaars het plaatsje ontdekt. Als gevolg wordt La Linea nu ook wel klein Medellín genoemd. Volgens de NOS bevinden zich zeker dertig drugsbendes rond de stad en komt zowel Marokkaanse hasj als Colombiaanse cocaïne via de stranden van La Linea Europa binnen. 

De Spaanse politie en justitie zijn niet opgewassen tegen al dit drugsgeweld. Ze zijn de strijd tegen drugsbendes in Zuid-Spanje aan het verliezen. Politieagente Carmen Velayos vertelt aan de NOS: “Ze [de drugdealers] hebben speedboten die sneller varen dan de onze. Ze hebben versleutelde telefoons, gebruiken radarinstallaties waarmee ze onze opsporingsdiensten in het hele gebied volgen.” De agenten hebben dus betere middelen nodig omdat ze ver achterlopen op de rijke drugsbazen. 

Maar de drugsbendes worden ook steeds gewelddadiger en agressiever, zegt Velayos. “De agressie is enorm toegenomen terwijl we de problemen met te weinig mensen moeten oplossen. Dit gebied is te lang vergeten door de politiek, waardoor de drugsmaffia’s ongehinderd konden groeien. We hebben jaren nodig om die achterstand weer in te lopen, om voor elkaar te krijgen dat criminelen weer ontzag voor ons krijgen.”