Aashna Sewpersad: ‘Ik was bang mijn baan te verliezen als ik kritische vragen zou stellen over salaris’

In Nederland verdienen vrouwen nog altijd minder dan mannen voor hetzelfde werk. Gemarginaliseerde groepen, zoals vrouwen van kleur, hebben vaker dan gemiddeld last van deze loonkloof. Een groot onrecht, vindt Aashna Sewpersad, coördinator NPO KX en verantwoordelijk voor het scouten van nieuw talent. Aan Spot On vertelt ze waarom ze zelf jarenlang geen salarisverhoging durfde te vragen en samen met econoom Sophie van Gool geeft ze praktische tips voor hoe je dat wél kunt doen.

''Bijna de helft van alle vrouwen in Nederland is niet financieel onafhankelijk'', begint Van Gool. ''Dit betekent dat ze minder dan het minimumloon verdienen. Dat maakt hen heel kwetsbaar en daardoor belanden ze vaker in armoede na een scheiding.'' Sewpersad: ''Het zorgt echt voor schrijnende situaties waarbij vrouwen die te maken krijgen met huiselijk geweld bijvoorbeeld niet weg kunnen bij hun man, omdat ze geen geld hebben om voor zichzelf en hun kinderen te zorgen.''

Al sinds 1975 is het in Nederland wettelijk verboden om vrouwen minder dan mannen te betalen voor hetzelfde werk, maar het gebeurt nog steeds. Die loonkloof is zo groot dat het verschil in inkomsten gedurende één werkend leven kan oplopen tot 300.000 euro. En dat heeft grote gevolgen.

Dat moet en kan anders. De verantwoordelijkheid ligt volgens Van Gool en Sewpersad bij de politiek. Van Gool: ''Er zijn meer wetten nodig om vrouwen handvatten te geven om hun salaris te kunnen aanvechten. Allereerst moet er meer transparantie komen over salarissen, zodat je het weet als je minder krijgt voor hetzelfde werk en ook zichtbaar in je recht staat als je er iets van zegt. Daarnaast moeten salarissen omhooggaan van de beroepen die met name door vrouwen worden uitgevoerd, zoals het onderwijs en de tzorg.'' Sewpersad: ''Dit is natuurlijk best wat. We moeten ons daarom realiseren dat het niet snel zal gaan.''

Angst om je baan te verliezen

En tot het zover is, kun je zelf ook al iets doen. Kijk eens kritisch naar jouw salaris en vraag jezelf af of jij gelijk betaald wordt. Sewpersad heeft dat nooit gedaan, en daar heeft ze nu spijt van.

Sewpersad: ''Ik vroeg nooit om een salarisverhoging. Ik was altijd al blij dat ik een baan had. Die houding heb ik aangenomen, omdat ik mij heel bewust ben van mijn ‘vrouw zijn’ en mijn kleur. Ik dacht dat ik mijn baan zou verliezen als ik een lastige vraag zou stellen en dacht altijd dat ik er als eerste uit zou vliegen bij een bezuiniging. Die angst was er en ik denk ook dat die angst reëel was.''

Ik heb altijd meegekregen dat ik dankbaar moest zijn voor wat ik had

''Maar het was wel een verkeerde mindset. Mijn baan verliezen was mijn grootste angst. Ik merk dat meer vrouwen van kleur daar last van hebben. Dat heeft denk ik te maken met opvoeding. Mijn ouders hebben altijd gezegd: ‘Wees dankbaar voor wat je hebt. Als je een baan hebt, houd die vast’. Dat is waar ik vandaan kom.''

Sewpersad: ''Mijn opa en oma zijn Surinaams, zij waren arm en werkten op het land. Dan denk ik: ik mag niet klagen. Ik woon in Naarden en heb een auto en een koophuis.’’ Dus dat deed Aashna niet en dat was in bepaalde gevallen heel begrijpelijk. ''Ik werkte eens acht jaar voor een bedrijf waar ik er elke drie jaar uitgegooid werd om een half jaar later weer terug te mogen komen. Als ik dan ook nog vragen ging stellen over het salaris van andere dj’s, had ik denk ik nooit meer terug hoeven komen. Daarom zei ik niets en ging ik voor de zekerheid van überhaupt een baan hebben.''

Zo ga je zelf de onderhandeling aan

Deze mindset willen Sewpersad en Van Gool ombuigen. Dus daarom deze tips die je kunt gebruiken tijdens je salarisonderhandeling of wanneer jij denkt dat er sprake is van ongelijke verloning.

Tip 1: Ask them!

Vraag aan je mannelijke collega’s wat zij verdienen. Er zit altijd een soort schaamte op die vraag. Sewpersad snapt niet waarom. ''Het helpt echt om het te vragen. En dit is het meest laagdrempelige wat je kunt doen. Ik zou ook uitleggen waarom je het vraagt. Dan maak je je mannelijke collega er ook bewust van. Hij kan er waarschijnlijk niks aan doen. Door hem ervan bewust te maken, kan hij ook helpen.''

Tip 2: Wees zelfverzekerd

Ga goed voorbereid en zelfverzekerd een onderhandelingsgesprek in. Je moet altijd hoog inzetten. Kijk van tevoren de CAO na en vraag mensen in een gelijksoortige functie naar hun salaris.

Tip 3: Noem nooit je huidige salaris

Een reden waarom vrouwen te weinig verdienen is omdat ze lager beginnen en vanaf dat moment wordt hun nieuwe salaris vrijwel altijd gebaseerd wordt op het vorige salaris. Zo blijft die ongelijkheid. Dus niet vertellen.

Tip 4: Wees niet bang voor 'nee'

Ga juist op zoek naar die ‘nee’. Van Gool: ''Als iemand te snel ‘ja’ zegt, denk ik: ik had meer moeten vragen.'' Laat je dus niet te snel afwimpelen. Als je één keer ‘nee’ te horen krijgt, vraag dan waarom. Wat is ervoor nodig om wel dit salaris te krijgen? Kunnen we het er over x periode weer over hebben? De aanhouder wint.

Tip 5: Maak melding van loondiscriminatie

Als je vermoedt dat jij te weinig verdient, ga dan eerst met collega’s praten en probeer zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Daarna kun je melding maken bij de stichting Ik Verdien Meer, het College voor de Rechten van de Mens of de stichting Bureau Clara Wichmann.

Tip 6: Make them aware!

Via de website van Ik Verdien Meer kun je anoniem een brief sturen naar je werkgever als je vermoedt dat er binnen het bedrijf waar jij werkt loondiscriminatie is. Door zo’n anonieme brief maak je je werkgever er bewust van hierover na te denken.

Met deze praktische tips kun jij direct aan de slag, maar het belangrijkste is natuurlijk dat er grote veranderingen komen vanuit de politiek. Sewpersad: ''Er is de afgelopen jaren weinig actie ondernomen. Dat is frustrerend en juist daarom moeten we blijven volhouden. Misschien moet er volgend jaar wel een landelijke staking komen, waarop alle vrouwen in Nederland hun werk neerleggen.'' Hoe denk jij hierover? Laat het ons weten door een te reageren op onze Instagrampost.

• Deel